Stanowczo nie zgadzam się ze stwierdzeniami, które sformułowała Monika Strzępka wobec akademii Teatralnej w wywiadzie udzielonym Magdalenie Rigamonti i opublikowanym na portalu onet.pl w dniu 28 października 2023 r.
Monika Strzępka mówi: „Mam poczucie, że absolwenci Akademii są słabo przygotowani do pracy we współczesnym, poszukującym teatrze artystycznym. Czyli takim teatrze, który nie opiera się na konwencjonalnym aktorstwie wcieleniowym, tylko wymaga pewnych jakości performerskich oraz zaangażowanej, krytycznej postawy. (…) Akademia Teatralna pozostaje szkołą anachroniczną, bo generalnie nie wyposaża swoich absolwentów w takie kompetencje. Mówię generalnie, bo oczywiście pracują tam także ludzie świadomi współczesnego teatru i odpowiadający na jego potrzeby. Ale są w mniejszości.”
W moim pojęciu anachroniczne jest twierdzenie, że istnieje tylko jeden właściwy teatr.
Pani Monika Strzępka ma prawo kształtować instytucję kultury, którą zarządza, wedle własnych upodobań i wyborów artystycznych; nie jest jednak zrozumiałe, dlaczego oczekuje podporządkowania modelu kształcenia w uczelni publicznej pod jej wyłączne potrzeby.
Wyjaśniam zatem, że w Akademii Teatralnej kształcimy na potrzeby życia teatralnego jako całości: dla teatrów repertuarowych i działających na zasadzie projektów, dla teatrów dramatycznych, muzycznych, lalkowych; dla tych, które sens swej działalności upatrują w poszukiwaniach, dla tych, które realizują rozpoznane konwencje (tak dramatyczne, jak postdramatyczne), dla tych, które chcą być rozrywką. Istnieją różne teatry i mają swoją publiczność.
Programy studiów na kierunkach aktorskich i reżyserskich konstruowane są tak, aby umożliwić osobom studiującym spotkanie się z możliwie najszerszym gronem artystów_tek, z których każdy_a wnosi swoje doświadczenie, praktykę i język. Wyposażamy osoby studiujące w warsztat, bo jest to nasze zobowiązanie publiczne: program studiów zapewnia osobie studiującej konkretnie opisane umiejętności, wiedzę i kompetencje. Rozwijamy współpracę z polskimi i zagranicznymi instytucjami (uczelniami, teatrami) i artystami_tkami.
Jesteśmy otwarci na projekty ryzykowne – wszystko po to, aby umożliwić studiującym poznanie odmiennych perspektyw i praktyk. Dajemy wybór. Zaprosiliśmy też Monikę Strzępkę. Czy wykorzysta tę szansę i zdobędzie się na dialog z najmłodszą generacją artystów_tek – to zależy już wyłącznie od niej.
Monika Strzępka mówi też: „Trzeba umieć zostawiać przeszłość w przeszłości, być w ruchu, być w zmianie.” Mówiąc o Akademii Teatralnej, tkwi w swoim doświadczeniu sprzed blisko 20 lat. Zapraszamy Monikę Strzępkę do AT Anno Domini 2023. Może dostrzeże, że Maja Kleczewska gruntownie zreformowała program studiów na kierunku reżyseria i skonstruowała reżyserski line-up, który daje studiującym szansę na pracę w dowolnej konwencji.
Może też dostrzeże, jak intensywnie pracujemy na rzecz upodmiotowienia osób studiujących, skupiamy się na wypracowaniu i podtrzymaniu relacji opartych na szacunku, w tym szacunku dla odmiennych wyborów artystycznych.
Może, gdyby wreszcie przyjęła zaproszenie na nasze spektakle dyplomowe lub projekty artystyczne zrealizowane przez osoby studiujące, dostrzegłaby, że studenci i studentki eksplorują obszary działań performerskich, a anachroniczna Akademia projekty te promuje, finansuje ich udział w festiwalach, wspiera instytucjonalnie i organizacyjnie.
Ostatnie osiem lat to był okres transformacji w Akademii Teatralnej – nie zawsze przyjmowanej z aplauzem, ale realizowanej ewolucyjnie, w duchu poszanowania odmiennego zdania. Stworzyliśmy w Akademii Teatralnej warunki, w których pracować mogą ludzie reprezentujący różnorodne praktyki lub estetyki teatralne.
Ten list jest reakcją na niesprawiedliwa, w mojej ocenie, wypowiedź Moniki Strzępki, ale kieruję go przede wszystkim do członków społeczności Akademii Teatralnej i wszystkich tych, którzy czują się z uczelnią związani.
Pamiętajcie: jesteście u siebie.
Prof. dr hab. Wojciech Malajkat
Rektor Akademii Teatralnej im. im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie (do 1996 r. Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie) to publiczna uczelnia, która powstała w 1946 r. w Łodzi w miejsce Państwowego Instytutu Sztuki Teatralnej, który powstał w 1932 i był pierwowzorem.
W 1949 r. została ona przeniesiona do Warszawy. Była to kontynuacja długiej tradycji szkolnictwa aktorskiego, zapoczątkowanej w 1811 r. przez Wojciecha Bogusławskiego, który otworzył pierwszą szkołę dla aktorów
Akademia Teatralna im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie od 1955 r. mieści się w dawnej siedzibie Collegium Nobilium pijarów w Warszawie, w której obecnie wystawiane są spektakle dyplomowe Wydziału Aktorskiego. Pedagodzy i studenci tej uczelni są obecni na wszystkich ważnych festiwalach (m.in. Istropolitana Projekt w Bratysławie, Festiwal Spotkania w Brnie, Podium w Moskwie). Uczelnia jest członkiem European League of Institutes of the Arts (ELIA). Stale uczestniczy też w programie wymiany studentów Erasmus, realizuje kursy aktorskie i staże dla cudzoziemców.
W 1962 r. szkoła zyskała status uczelni akademickiej. Kierunki Akademii Teatralnej im. im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie: Aktorstwo, Reżyseria, Wiedza o teatrze i Filia Akademii Teatralnej im. im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie w Białymstoku. Rektorzy Akademii Teatralnej im. im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie: Leon Schiller, Aleksander Zelwerowicz, Jan Kreczmar, Władysław Krasnowiecki, Tadeusz Łomnicki, Andrzej Łapicki, Jan Englert, Lech Śliwonik, Andrzej Strzelecki i Wojciech Malajkat.
Do grona wykładowców i dziekanów należeli m.in.: Bohdan Korzeniewski, Zygmunt Hübner, Kazimierz Rudzki, Aleksander Bardini, Zofia Mrozowska, Aleksandra Górska, Ryszarda Hanin, Ludwik René, Aleksandra Śląska, Jan Świderski, Gustaw Holoubek, Zbigniew Zapasiewicz, Mariusz Benoit, Anna Seniuk i Teresa Budzisz-Krzyżanowska. Absolwentami uczelni są: Hanka Bielicka, Henryk Bista, Joanna Brodzik, Stanisława Celińska, Jan Englert, Katarzyna Figura, Krystyna Janda, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Marek Kondrat, Cezary Morawski, Marian Opania, Maciej Orłoś, Dominika Ostałowska Marek Perepeczko Franciszek Pieczka, Jerzy Radziwiłowicz, Andrzej Seweryn, Joanna Szczepkowska, Roman Wilhelmi.
Wojciech Malajkat – aktor teatralny i filmowy, reżyser i pedagog.
Rektor Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie od 2016 r. Urodził się w 16 stycznia 1963 r . w Mrągowie. W 1986 roku ukończył studia w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Od 1986 roku występował w Teatrze Studio i Teatrze Narodowym w Warszawie. Występował gościnnie m.in. w Teatrze Scena Prezentacje w Warszawie. Od stycznia 2009 r. był dyrektorem naczelnym i artystycznym Teatru Syrena w Warszawie. Z dniem 1 marca 2014 r. funkcję dyrektora naczelnego tej sceny przejął Jakub Biegaj, ale Malajkat pozostał w kierownictwie Syreny jako dyrektor artystyczny. Zajmował to stanowisko do 2017 roku.
Wojciech Malajkat w 2010 roku otrzymał tytuł profesora sztuki teatralnej. Jest profesorem zwyczajnym Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza w Warszawie i rektorem tej uczelni w kadencjach 2016–2020 i 2020–2024. Na antenie Polsatu prowadził program rozrywkowy „Kalambury” oraz teleturniej „Dziewięciu wspaniałych”. Od lipca 2020 roku wraz z Joanną Kołaczkowską prowadzi w sobotnie przedpołudnie „Koncert życzeń” na antenie Radia Nowy Świat.
Wojciech Malajkat zadebiutował na scenie teatralnej jeszcze w czasie studiów w roku 1983 rolą Błazna w przedstawieniu „Król Lear” w warszawskim Teatrze Ochoty. W czasie studiów związany z Teatrem Studyjnym’83 im. Juliana Tuwima w Łodzi. Po ukończeniu szkoły przez 15 lat (1986-2001) był związany z Teatrem Studio im. Stanisława Ignacego Witkiewicza w Warszawie, a w latach 1997-2008 z Teatrem Narodowym w Warszawie. Wojciech Malajkat szerokiej publiczności znany z ról w spektaklach Teatru Telewizji oraz licznych produkcji filmowych i telewizyjnych m. in: „Ogniem i Mieczem”, „Listy do M.” czy „Obywatel”. Wojciech Malajkat został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi i Srebrnym Medalem „Zasłużony kulturze Gloria Artis”.
Wojciech Malajkat jest ożeniony z Katarzyną Engwert. W 2008 r. małżeństwo adoptowało dwoje kilkuletnich dzieci: Kacpra i Michaliny. W 2015 r. wydawnictwo Edipresse Polska opublikowało książkę „O gust walczę. Rozmowy o życiu i teatrze” – wywiad-rzekę Katarzyny Suchcickiej z Wojciechem Malajkatem.