Komisja Europejska (UE) 9 października 2023 roku wydała rozporządzenie wprowadza zmiany w dopuszczenia dodatków do żywności. Nowe ograniczenia dotyczą, w szczególności azotynów (E 249–250) i azotanów (E 251–252). Komisja Europejska ustanowiła nowe, obniżone, limity ich stosowania jako dodatków do żywności. Komisarz odpowiedzialna za zdrowie i bezpieczeństwo żywności, wezwała przemysł spożywczy do szybkiego wdrożenia tych zasad. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 29 października 2023 r.
Komisja Europejska opublikowano listę kategorii oraz produktów, które obejmie nowe prawo, ustanawiając okresy stosowania ich różnych maksymalnych dozwolonych poziomach. Przedsiębiorstwa, aktywne na rynku spożywczym, mają 2 lata na dostosowanie się do zmienionych przepisów i norm. Komisja Europejska ustaliła nowe obniżone limity azotynów i azotanów jako dodatków do żywności. Ich celem jest zapewnienie, aby żywność w Unii Europejskiej była jak najbardziej bezpieczna dla konsumentów. Jest to zgodne z działaniami Europejskiego Planu Walki z Rakiem, w kontekście ochrony przed konsumpcją żywności zawierającej substancje rakotwórcze.
Nowe, niższe limity mają na celu ochronę przed bakteriami chorobotwórczymi, takimi jak Listeria, Salmonella i Clostridium botulinum, przy jednoczesnym zmniejszeniu narażenia na nitrozoaminy, z których niektóre są rakotwórcze. Na podstawie wcześniejszej oceny naukowej Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) limity zostały zatwierdzone przez państwa członkowskie Unii Europejskiej.
Nowe, bardziej rygorystyczne limity uwzględniają różnorodność produktów i warunków ich wytwarzania w całej Unii Europejskiej.
Jest to jednoznaczny sygnał branży żywnościowej, że nadszedł czas, aby stawić czoła wyzwaniom, jakie stwarza obecność azotynów i azotanów w żywności w całej Unii Europejskiej i w całym łańcuchu żywnościowym.
Stella Kyriakides – Komisarz odpowiedzialna za zdrowie i bezpieczeństwo żywności, powiedziała: „Ustalając nowe limity zawartości azotynów i azotanów w żywności, Unia Europejska wykonała nowy ruch w kierunku zmniejszania niebezpiecznych dodatków w żywności i realizacja nowego ważnego działanie w ramach europejskiego planu walki z nowotworami. Wzywam teraz przemysł spożywczy do szybkiego dostosowania się do nowych wymaganych zasad, opartych na podstawach naukowych i w miarę możliwości, do ich dalszego ograniczenia w celu ochrony zdrowia społeczeństwa”. – Zaapelowała Stella Kyriakides – Komisarz odpowiedzialna za zdrowie i bezpieczeństwo żywności
Rozporządzenie 1333/2008 w sprawie dodatków do żywności zmniejsza ilości azotynów i azotanów dla następujących kategorii żywności, ustanawiając okresy stosowania ich stosowania na różnych maksymalnych dozwolonych poziomach:
01.7.2. Dojrzały ser
01.7.4. Ser serwatkowy
01.7.6. Produkty serowe (z wyłączeniem produktów zaliczanych do kategorii deserów)
01.8. Analogi produktów mlecznych, w tym zabielacze do napojów
08.2. Surowe wyroby mięsne w rozumieniu rozporządzenia (WE) nr 853/2004
08.3.1. Mięso niepoddawane obróbce cieplnej
08.3.2. Produkty mięsne poddane obróbce cieplnej
08.3.4.1. Tradycyjne produkty peklowane metodą zanurzeniową (produkty mięsne peklowane przez zanurzenie w roztworze peklującym zawierającym azotyny i/lub azotany, sól i inne składniki)
08.3.4.2. tradycyjne produkty peklowane na sucho (proces peklowania na sucho polega na nałożeniu na powierzchnię mięsa na sucho mieszaniny peklującej zawierającej azotyny i/lub azotany, sól i inne składniki, po czym następuje okres stabilizacji/dojrzewania)
08.3.4.3 Inne tradycyjne i tradycyjnie peklowane produkty (w tym procesy peklowania w zanurzeniu i na sucho stosowane w połączeniu lub gdy azotyn i/lub azotan są zawarte w produkcie złożonym lub gdy roztwór peklujący jest wstrzykiwany do produktu przed gotowaniem)
09.2. Przetworzone ryby i produkty rybołówstwa, w tym mięczaki i skorupiaki
Ponadto maksymalne limity obecności ołowiu, rtęci i arsenu w azotynach (E 249 i E 250) oraz azotanach (E 251 i E 252) określone w specyfikacjach określonych w załączniku do rozporządzenia (UE) nr 231/ 2012 również są obniżone. Artykuł 3 niniejszego rozporządzenia przewiduje okresy przejściowe dla podmiotów prowadzących przedsiębiorstwo spożywcze na dostosowanie się do rozporządzenia.
Żywność zdrowsza nie znaczy zdrowa
„Dzięki nowemu rozporządzeniu Komisji Europejskiej żywność będzie zdrowsza.” – Uważa Juliusz Bolek – Przewodniczący Rady Dyrektorów Instytutu Biznesu. – Niemniej zdrowsza nie oznacza zdrowa. Zostają zmniejszone dopuszczalne limity, ale szkodliwe dodatki nie zastały całkowicie wyeliminowane, a to oznacza, że dale będą one dopuszczalne w żywności. Biorąc pod wagę, że są producenci żywności, którzy potrafią się obejść bez szkodliwych substancji, co oznacza, że można taką żywność produkować, decyzje Unii Europejskiej są bardzo trudne do zrozumienia, zwłaszcza, że okres dostosowawczy rozciągnięto na dwa lata. Przekładając to na język polski, przez 2 lata możecie dodawać trujące dodatki, a potem zmniejszyć dawkę. To bardzo rozczarowujące i stawiające producentów zdrowej żywności w dalszym ciągu w niekorzystnym położeniu, a nieświadomych konsumentów, którzy myślą, że jedzenie oferowane w sklepach jest zdrowe naraża w dalszym ciągu na wysokie ryzyko spożywania żywności, które może nadal zawierać substancje, które mogą prowadzić do chorób nowotworowych.” – Ocenia Juliusz Bolek – Przewodniczący Rady Dyrektorów Instytutu Biznesu.