Fuzja Polskiego Koncernu Naftowego Orlen i Grupy Lotos to największa transakcja jaka ma miejsce w ciągu ostatnich 30 lat a może w ogóle w historii Polski. Niektórzy już zadają pytania o kryteria wyboru partnerów. Otóż są one kwestią niezwykle złożoną. Poza tym, że my jako Orlen jesteśmy tak jak Lotos Spółką Skarbu Państwa to warto również mieć na uwadze, że są to spółki, które są uczestnikami rynku kapitałowego. Akcje Grupy Lotos i Polskiego Koncernu Naftowego Orlenu są notowane na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie a więc podlegają pewnym rygorom wynikającym z uczestnictwa w rynku kapitałowym. Są to spółki które mają bardzo istotne znaczenie z punktu widzenia polskiej gospodarki. Energetyka, nie tylko w Polsce, ale we wszystkich państwach jest istotnym elementem na który wszystkie rządy zwracają uwagę. W trakcie oceny partnerów pod kątem realizacji środków zaradczych gdzie głównym elementem jest sprzedaż 30 proc. udziałów w Rafinerii Gdańskiej brany jest pod uwagę szereg kryteriów (patrząc z punktu widzenia bardzo różnych grup interesariuszy).
W pierwszej kolejności myślę, że trzeba patrzeć na ten pryzmat współpracy Lotosu i Orlenu jako spółek o istotnym udziale w Skarbie Państwa i istotnym znaczeniu dla gospodarki.
W tym miejscu warto nadmienić, że jednym z pierwotnych kryteriów oceny partnerów, które Polski Koncern Naftowy Orlen bierze pod uwagę jest kwestia związana z zapewnieniem bezpieczeństwa tej transakcji, bezpieczeństwa energetycznego Polski bardzo szeroko rozumianego, ale rozumianego przede wszystkim jako dostawy paliw do gospodarki na uzasadnionych ekonomicznie warunkach. Z tego punktu widzenia bardzo selektywnie podchodzimy do wyborów partnerów, z którymi rozmawiamy i z którymi negocjujemy. Jest to takie nasze pierwotne podejście. Podmioty które nie spełniają określonych parametrów, które nie zapewniają stabilności funkcjonowania Lotosu jako rafinerii procesingowej po wprowadzeniu środków zaradczych, które nie mają przychylności politycznej, nie mają tej samej wizji strategicznego rozwoju jak my – po prostu nie są zapraszane do negocjacji. Natomiast z punktu widzenia spółek rynku kapitałowego na dalszym etapie oceny, już poszczególnych partnerów bierzemy pod uwagę czynniki ekonomiczne i znów tutaj bardzo szeroko i różnorodnie na to patrzymy.
Będziemy oceniali oferty poszczególnych partnerów pod kątem wartości jaką przynoszą ze sobą i nie mówimy tu tylko o środkach pieniężnych.
Choć one oczywiście są ważne i za każdym razem będziemy patrzyli na to jaki jest efekt ekonomiczny dla nowego koncernu jaki powstanie z połączenia Polskiego Koncernu Naftowego Orlen i Grupy Lotos. Jednak po pierwsze będziemy brali pod uwagę to jak wyceniają partnerzy dane aktywa, po drugie w niektórych wypadkach weźmiemy pod uwagę możliwość wymiany tych aktywów, będziemy patrzyli na to jakie są propozycje partnerów odnośnie tej wymiany i jak one się wpisują w strategię Grupy Orlen na przyszłość. Jakie daje to szanse wzrostu wartości spółki i w końcu jakie daje to szanse wzrostu wyników finansowych spółki.
Kolejna grupa parametrów branych przez nas pod uwagę to jest grupa parametrów związanych z planami rozwojowymi. Za każdym razem pytamy i analizujemy jaką dodatkową wartość mogą partnerzy wnieść ze sobą.
Z jednej strony mogą to być różne plany rozwojowe, wspólny rozwój czy wydłużanie łańcucha wartości wychodzących poza rafinerię. Mówię tutaj o wchodzeniu w obszary zaawansowanej petrochemii – wydłużania wartości w rynku który charakteryzuje się dużym potencjałem na przyszłość. To wszystko składa się na taki bardzo skomplikowany obraz, który potem musi być sprowadzony do wspólnego mianownika. Ja sobie nie wyobrażam żeby te negocjacje nie zakończyły się jakimś rodzajem bardzo szczegółowej analizy finansowej, która pokaże, który partner zagwarantuje nam najlepsze szanse na rozwój i wzrost wartości połączonego podmiotu.
Wymieniłem tylko o dwie grupy interesariuszy – Skarb Państwa i akcjonariuszy podmiotów połączonych czy to Polskiego Koncernu Naftowego Orlen czy Grupy Lotos, ale mamy jeszcze pracowników.
Dlatego istnieją także kryteria dotyczące współpracy, określające co zostanie zaoferowane czy w jaki sposób umowy będą skonstruowane. Bierzemy to pod uwagę, żeby pracownicy i Polskiego Koncernu Naftowego Orlen i Grupy Lotos czuli się bezpiecznie w ramach tej całej transakcji, żeby nie mieli poczucia, że ich miejsca pracy są zagrożone. To jest niezmiernie ważne.
Chciałbym jeszcze wspomnieć o tym, że część kryteriów została narzucona nam przez Komisję Europejską.
Podlegamy środkom zaradczym, w ramach środków zaradczych musimy zrealizować transakcje, musimy pracować z partnerem. Komisja Europejska w swojej decyzji częściowo zakreśliła ramy kogo oczekuje jako partnera. Akurat tak się składa, że te warunki Komisji są akurat spójne z naszym postrzeganiem tej kwestii.
Partner musi być stabilny, gwarantujący rozwój na rynku, musi być to inwestor aktywny a nie pasywny żeby jak najlepiej utrzymać konkurencję na rynku dla odbiorców naszych produktów no i przede wszystkim musi być to zaufany partner posiadający, jasną i precyzyjną wizję rozwoju na przyszłość.
Jacek Ciborski – ekspert Departamentu Fuzji i Przejęć Polskiego Koncernu Naftowego ORLEN. Jest absolwentem Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Przez 7 lat pracował w „Nafta Polska”, a potem przez prawie 15 lat w PcC Polska na stanowisku wicedyrektora.
Agencja Informacyjna opinie /WAC/ 27.05.2021
Źródło: Debata Warsaw Enterprise Institute pt. „”Współpraca energetyczna w ramach Trójmorza” https://www.facebook.com/warsawenterprise/videos/229555478554620