Wspomnienie Zbigniewa Jerzyny poprzez malarstwo Marii Wollenberg-Kluza

 

Galeria „Przy Kozach” Służewieckiego Domu Kultury od 1 do 19 maja 2023 będzie gościć obrazy Marii Wollenberg-Kluza, do których Zbigniew Jerzyna – jeden z najwybitniejszych polskich poetów XX wieku napisał wiersze podczas trwającej wiele lat przyjaźni malarki i autora. W wtorek 9 maja 2023 r.,w tym samym miejscu, o godz. 18.00, odbędzie się wydarzenie towarzyszące: uroczyste spotkanie z okazji 85 rocznicę urodzin Zbigniewa Jerzyny.

Pretekstem do organizacji ekspozycji „Wspomnienie Zbigniewa Jerzyny poprzez malarstwo Marii Wallenberg-Kluza” jest 85. rocznica urodzin jego. Poety, którego utwory dają świadectwo ogromnej mocy słowa. Zbigniew Jerzyna z pewnością, wciąż prawi o poezji i szuka metafor w metafizycznej przestrzeni. Bo przecież „tylko to po nas pozostanie, co dla kolejnych pokoleń”. Oczywiście motywami przewodnimi i słowami kluczami ekspozycji „Wspomnienie Zbigniewa Jerzyny poprzez malarstwo Marii Wallenberg-Kluza” są wspomnienie i pamięć Mistrzyni pędzla i Mistrza słowa.

Krystyna Gucewicz: Maria Wollenberg-Kluza – Kosmos artystki

Łącząca silna artystyczna więź Marii Wollenberg-Kluza i Zbigniewa Jerzyny wyraża się zarówno w wierszach poety, które powstały do obrazów artystki, jak i obrazach, w których odbija się fascynacja poezją wybitnego polskiego liryka. Szczególnie istotny, w tym kontekście, wydaje się utwór „Wyznanie Malarki”. Daje on bowiem wyraz ogromnej czułości dla twórczości Marii Wollenberg-Kluza, a jednocześnie ukazuje wspólną artystyczną fascynację światłem i tęsknotę za romantycznym mistycyzmem i tym, co pomiędzy ciszą, a wołaniem pozostaje. Artystka nie bez powodu wpisuje się w dużej mierze w tradycję protoromantyzmu, czyli prądu mistycznego fascynującego się światłem, a dla Zbigniewa Jerzyny najjaśniejszą poetycką gwiazdą pozostawał Cyprian Kamil Norwid.

To światło mnie olśniło – za Rzymską Bramą

Jeszcze w Puławach.

Dzisiaj światło dzieciństwa obrosło mi w cienie

Jakby kamienny las zasłonił słońce.

Maluję – i jakbym karczowała ten kamienny LAS

Wierzę – po drugiej stronie jest blask niezmącony.

Wstaję rano i mieszam farby z niepokojem

Na szarym płótnie, w samotnym pejzażu

Z ciężaru pustki uwalniam przestrzenie –

Dla spraw człowieczych

(wiersz „Wyznanie Malarki” znalazł się w katalogu do wystawy „Impresje hiszpańskie”)

„Ponad nocą”

Poetyckość malarstwa Marii Wollenberg-Kluza jawi się duszną atmosferą, mocnymi i głębokimi barwami, nieraz mrocznymi akcentami i niebywałym przenikaniem światła i cieni. W połączeniu z poezją Zbigniewa Jerzyny, dla którego w twórczości zawsze najważniejsza była prawda i piękno, wystawa „Wspomnienie Zbigniewa Jerzyny poprzez malarstwo Marii Wollenberg-Kluza” nabiera wymiaru metafizycznej intermedialnej rozmowy z odbiorcą sztuki.

„Wyjątkowe obrazy Marii Wollenberg-Kluza i wyjątkowa poezja Zbigniewa Jerzyny to Sztuka do potęgi.” – Ocenia Juliusz Bolek – pisarza, laureat Nagrody Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO. – „Malarstwo Marii Wollenberg-Kluza jest najwyższej próby podobnie jak nieprzemijająca poezja Zbigniewa Jerzyny. Obydwoje poza przemijający modami, bezkompromisowi, wierni swoje sztuce.” – Wyjaśnia Juliusz Bolek – pisarza, laureat Nagrody Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO.

Juliusz Erazm Bolek – Sen pełen Ciebie

Wystawa „Wspomnienie Zbigniewa Jerzyny poprzez malarstwo Marii Wallenberg-Kluza” dostępna jest w dniach 1–19 maja 2023 r. w godz. 9.00-21.00 w Galerii „Przy Kozach” Służewskiego Domu Kultury, w Parku Dolina Służewska przy ul. Jana Sebastiana Bacha 15 w Warszawie.

Zbigniew Jerzyna – polski poeta pokolenia „Orientacji Poetyckiej Hybrydy”, dramaturg, eseista, edytor.  Żył w latach 1938-2010. Studiował na  Wydziale Filologii Polskiej na Uniwersytecie Warszawskim. Jako poeta zadebiutował w czasopiśmie „Nowa Kultura” w 1957, a pierwszą książkę poetycką wydał w 1963 r. Pracował w czasopismach: „Widzenia”, „Orientacja”, „Integracje” oraz później „Kultura” i „Przegląd Tygodniowy”. Był jednym z założycieli Spółdzielni Wydawniczej „Anagram”, długoletnim jej przewodniczący jej Rady Nadzorczej i doradcą programowym. Laureat wielu nagród literackich. Jego wiersze i słuchowiska przetłumaczono na 35 języków.

XVIII Międzynarodowy Festiwal ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego

Zbigniew Jerzyna opublikował  m.in. następujące książki poetyckie: „Kwiecień”, „Realność”, „Coraz słodszy piołun”, „Modlitwa do powagi”, „Przesłanie”, „Wiersze wybrane”, „Erotyki”, „Moment przesilenia”, „Bo myśl z siebie zaczętą”, „Wybór wierszy”, „Małe rapsody”, „Pieczęcie”, „Iskrą tylko” (dramat) – nagroda na Międzynarodowych Targach Książki w Lipsku, „Wędrówka w słowie” (eseje nagroda Księgarzy), „Listy do Edyty”, „A potem już nie”, (mały wybór wierszy), „Mówią i inne wiersze”, „Katalog życia i śmierci albo przygody pojęć”, „Zatacza się krąg”, „Saneczki” (ostatni tom wierszy, 2010). Ogłosił wiele dramatów m. in.:  „Tropy”, „Iskrą tylko”, „Kto wyprowadzi psa”, „Rozmowy istotne”, „Widmo nocnej podróży”, „Gorący ślad”, „Księżyc w ruinach”, „Nike 43”, „Kłosy pochylone”. Zbigniew Jerzyna w 2004 roku otrzymał nagrodę literacką im. Władysława Reymonta, a w 2008 roku został odznaczony Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Maria Wollenberg-Kluza urodziła się w 1945 roku Puławach. Studiowała na Wydziale Malarstwa w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. W 1973 roku otrzymała dyplom z malarstwa z wyróżnieniem. Pierwszą wystawę indywidualną zorganizowała w 1967 roku. Do 2018 roku, bardzo intensywnie pracując, urządziła ponad 160 wystaw indywidualnych w Polsce m.in. w Warszawie, Krakowie, Lublinie, Puławach, Opolu, Rzeszowie, Olsztynie, Łodzi, Gdańsku, Szczecinie, Katowicach etc. i zagranicą. Jej nazwisko figuruje w Encyklopedii Powszechnej PWN w wydaniach po 1991 r.

https://www.google.com/search?q=Maria+Wollenberg-Kluza&newwindow=1&client=firefox-b-d&source=lnms&tbm=vid&sa=X&ved=2ahUKEwiSlavo6qf-AhWFposKHTGTAMoQ_AUoBHoECAIQBg&biw=1280&bih=659&dpr=1#fpstate=ive&vld=cid:7eac29c8,vid:zDHgn9Kn-C0

Maria Wollenberg-Kluza maluje najczęściej monotematyczne cykle po 20-30 prac, m.in. „Ludzie w mieście”, „Malarstwo inspirowane muzyką”, „Impresje poetyckie – Obrazy z Norwida”, „Gra wyobraźni”, „Impresje z Hiszpanii”, „Pejzaże polskie”, „Zwierzenia matki”, „Saligia – siedem grzechów głównych”, „On i Ona”, „Ver sacrum”, „Obrazy z Turcji”, „notatki z Norwegii”, „Rozmyślania i modlitwy”, Chopin w malarstwie i motywy muzyczne”, „Paderewski i dawna muzyka polska”, „Camino”, „Ad infinitum” etc. Interesuje się również tematyką sakralną. Jest autorką wizerunku Matki Bożej na warszawskich Siekierkach oraz obrazów (4 x 3 m) o tematyce związanej z objawieniami w latach 1943-49 na Siekierkach.

Refleksyjne malarstwo Marii Wollenberg-Kluza jest to malarstwo o namiętnościach, emocjach i przeżyciach, porusza problemy ogólnoludzkie, egzystencjalne, wprowadza treści metaforyczne, kieruje się odczuciami, posługuje się skrótem – symbolem. W podejmowanych tematach nie unika komentarza społecznego i historycznego. Symbol w obrazie przekształca się w działanie nastroju i ekspresji wyrażonych środkami artystycznymi przez stosowanie bogactwa koloru, ostrych kontrastów światła – cienia i poprzez pozornie szybkie kładzenie farby. Powstają obrazy przesycone wartościami nastrojonymi etyką i filozofią m.in. Cypriana Kamila Norwida.

Maria Wollenberg-Kluza otrzymała wiele nagród i wyróżnień m.in. stypendium artystyczne rządu hiszpańskiego i pobyt w Królestwie Hiszpanii, nagrodę im. Jana Cybisa za całokształt twórczości, medal  Pro Masovia, medal Gloria Artis… Jest autorką publikacji prasowych i wypowiedzi radiowych z dziedziny plastyki. Należy do Societé Européenne de Culture w Wenecji, członek Zarządu Polskiego SEC. Jest członkiem Towarzystwa Akademickiego „Fides et Ratio”. Biblioteka im Cypriana Kamila Norwida w Elblągu posiada w stałej ekspozycji prace Marii Wollenberg-Kluza o tematyce norwidowskiej.

Agencja Informacyjna, Kultura, /DEC/ 30.04.2023