Wojskowa napaść Federacji Rosyjskiej 24 lutego 2022 r. na Ukrainę zmieniła wszystko. Konflikt zbrojny dwóch państw, postrzeganych jako spichlerze Europy, szczególnie wpłynął na rolnictwo. Według ekspertów rynku bezpieczeństwo żywnościowe Polski w nowej sytuacji geopolitycznej jest stabilne, niemniej wydarzenia na wschodzie kontynentu mają wpływ na politykę ESG i zrównoważony rozwój rolnictwa.
Zakończył się Kongres „Polska Wieś XXI – Europejski Kongres Innowacyjnych Rozwiązań dla Obszarów Wiejskich i Rolnictwa”. Podczas wydarzenia odbył się panel „Zrównoważone rolnictwo a bezpieczeństwo żywnościowe w nowej sytuacji geopolitycznej”. Był on zorganizowany przez Instytut ESG.
Podczas Kongresu Polska Wieś XXI, w panelu „Zrównoważone rolnictwo a bezpieczeństwo żywnościowe w nowej sytuacji geopolitycznej”, o aktualnej sytuacji w rolnictwie dyskutowali Rafał Romanowski – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Pełnomocnik Rządu ds. Kształtowania Ustroju Rolnego; Wojciech Mojzesowicz – były Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi (2007 r.); Joanna Kasowska – Dyrektor Jakości i Standardów Zarządzania Żywnością w Żabka Polska; Monika Piątkowska – Prezes Izby Zbożowo-Paszowej; Mirosław Maliszewski – Prezes Związku Sadowników Rzeczpospolitej Polskiej; prof. dr hab. Michał Jerzak z Katedry Finansów i Rachunkowości Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu; Andrzej Szumowski – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Polska Wódka oraz Jan Kolbusz – Główny Technolog i Szef Sprzedaży w Mikrobiotech. Debatę poprowadził Damian Kuraś, dyrektora Instytutu ESG i wiceprezesa Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego.
Udział Federacji Rosyjskiej i Ukrainy wynosi 20 proc. w globalnym handlu zbożem oraz 30 proc. globalnym handlu pszenicą. Blokada portów morskich na Morzu Czarnym czy sankcje ekonomiczne nałożone na Rosję oznaczają, że kilkanaście milionów ton zbóż nie dotrze do importerów, nie tylko w Europie, ale też na całym świecie. Stwarza to zupełnie nową sytuację.
„Z perspektywy Polski w środkowej części Europy, czy też całej Unii Europejskiej, to żywności nie powinno zabraknąć, to nie podlega dyskusji.” – Przekonuje Rafał Romanowski – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Pełnomocnik Rządu ds. Kształtowania Ustroju Rolnego. Przyznał jednak, że możliwe są chwilowe zachwiania, co będzie skutkować problem z zakupem niektórych produktów w dotychczasowych cenach, czy też z dostępnością produktów takich jak azot, fosfor czy potas, z których powstają nawozy.
„Ukraina nazywana jest „spichlerzem Europy”. Główne surowce, które stamtąd pochodzą to oleje czy zboża.” – Przypomina Joanna Kasowska – Dyrektor Jakości i Standardów Zarządzania Żywnością w Żabka Polska. Zaznaczyła, że zarówno pandemia koronawirusa SARS-CoV-2, jak i obecna wojna rosyjsko-ukraińska, mają znaczący wpływ na łańcuchy dostaw, co z kolei ma związek ze wzrostem cen i ograniczeniem podaży. – „Uważam, że to jest sygnał do tego, żeby zacząć dywersyfikować łańcuchy dostaw, jednocześnie dbając o większą „lokalność” tych łańcuchów.” – Przekonywała Joanna Kasowska – Dyrektor Jakości i Standardów Zarządzania Żywnością w Żabka Polska.
Jak podkreślali dyskutanci, podczas Kongresu Polska Wieś XXI, strategii „od pola do stołu” jest jednym z fundamentalnych założeń unijnego programu Europejski Zielony Ład.
Jak przekonywał Andrzej Szumowski – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Polska Wódka. – „Istotą tego programu jest oparcie się na rynku polskim. Jako branża spirytusowa konsumujemy 1.000.000 ton zbóż i 50.000 ton ziemniaków i byłoby idealnie, gdyby całość tych surowców pochodziła z polskiej ziemi, przetwarzana w Polsce, w postaci destylarni, rektyfikacji, aż do finalnego produktu.” – Uważa Andrzej Szumowski – Prezes Zarządu Stowarzyszenia Polska Wódka.
Dyskutanci Kongresu Polska Wieś XXI uznali, że wdrożenie strategii polegającej na zrównoważonym rolnictwie będzie kosztowne, zarówno dla producentów, konsumentów czy skarbu państwa, ale opłacalne w dłuższej perspektywie czasu.
– „Jeżeli, do zrównoważonej produkcji, będą dopłaty, czy jakaś forma premii, to z pewnością zainteresowanie taką formą rolnictwa będzie duże.” – Uważa prof. dr hab. Michał Jerzak z Katedry Finansów i Rachunkowości Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. Dodał też, że nie ma dziś innej drogi, jak tylko zrównoważone rolnictwo, szczególnie, że w swojej codziennej pracy ze studentami widzi, że zachowania proekologiczne stają się normą.
Joanna Kasowska – Dyrektor Jakości i Standardów Zarządzania Żywnością w Żabka Polska, przytoczyła wyniki badań, które potwierdzają zmianę nawyków żywieniowych przez konsumentów. – „Ponad 40 proc. badanych zadeklarowało zmianę nawyków żywieniowych w czasie izolacji społecznej. Prawie połowa z nich przyznała, że jadła zdrowiej, a co czwarta osoba deklarowała, że spożywała mniej mięsa. Dlatego też Żabka Polska, na najbliższe lata, stawia sobie ambitne cele – postanowiliśmy m.in. podwoić sprzedaż produktów marki własnej, promujących zdrowy i zrównoważony styl życia do 2025 r. Dodatkowo zamierzamy zwiększyć udział produktów roślinnych marek własnych w wartości sprzedaży do 20 proc. do 2023 r. Dziś jesteśmy już pewni, że ten cel osiągniemy.” – Przekonuje Joanna Kasowska – Dyrektor Jakości i Standardów Zarządzania Żywnością w Żabka Polska.
Instytut ESG był organizatorem panelu „Zrównoważone rolnictwo a bezpieczeństwo żywnościowe w nowej sytuacji geopolitycznej”. Panel odbył się w ramach Kongresu „Polska Wieś XXI – Europejski Kongres Innowacyjnych Rozwiązań dla Obszarów Wiejskich i Rolnictwa” 27 kwietnia 2022 r. w Warszawie.
Panel dyskusyjny „Zrównoważone rolnictwo a bezpieczeństwo żywnościowe w nowej sytuacji geopolitycznej” był częścią Kongresu „Polska Wieś XXI – Europejski Kongres Innowacyjnych Rozwiązań dla Obszarów Wiejskich i Rolnictwa”, zorganizowanego z inicjatywy Marka Sawickiego Posła na Sejm Rzeczpospolitej Polksiej oraz byłych ministrów rolnictwa w kolejnych rządach ostatnich 30 lat. Kongres ma na celu wypracowywanie pakietu rozwiązań i rekomendacji dla polskiej administracji oraz instytucji Unii Europejskiej. Partnerem panelu była sieć popularnych sklepów franczyzowych Żabka Polska.
Instytut ESG – zespół doradczo-analityczny działający w ramach Fundacji im. XBW Ignacego Krasickiego, organizator I Kongresu ESG – Liderzy zrównoważonego rozwoju na rzecz ekosystemu ESG, jest członkiem Komitetu Honorowego Kongresu.