Rozmowa z Juliuszem Erazmem Bolkiem – pisarzem, laureatem Światowego Dnia Poezji, ustanowionego przez UNESCO, wykładowcą Mazowieckiego Instytutu Kultury.
Tomasz Zbigniew Zapert: Czy można nauczyć kogoś pisać?
Juliusz Erazm Bolek: Oczywiście, praktykuje się to już z dziećmi w przedszkolu. Nauka pisania, co prawda, z gorszymi rezultatami, niż jeszcze 30 lat wcześniej, jednak nadal się udaje.
Dlaczego efekty są coraz gorsze?
Juliusz Erazm Bolek: Cóż, obecnie zanika sztuka płynnego czytania. Jeszcze gorzej jest ze sztuką pisania. Coraz częściej jak ktoś chce coś napisać, to dyktuje to komputerowi lub telefonowi. Efekt jest taki, ze wiele osób ma trudności i z pisaniem i z czytaniem, o czytanie ze zrozumieniem tekstu już nie wspominając. Na szczęście nie dotyczy to wszystkich.
Ale nie taka nauka pisania ma być celem warsztatów literackich, prowadzonych przez Pana, w Mazowieckim Istytucie Kultury?
Juliusz Erazm Bolek: Rzeczywiście warsztaty literackie, które od września 2019 roku, będę prowadzić w Mazowieckim Instytucie Kultury, są przeznaczone dla osób, które formalną sztukę pisania już posiadły. Nie zaczynamy od „zera”. Podstawą do przyjęcia na zajęcia jest przedstawienie własnych, dotychczasowowych dokonań literakcich. Na tej podstawie będzie się odbywać rekrutacja.
To czego będzie się można nauczyć od Pana na warsztaty literackich, w Mazowieckim Instytucie Kultury?
Juliusz Erazm Bolek: Prowadzone przeze mnie warszaty literackie, w Mazowieckim Instytucie Kultury, są przede wszystkim wprowadzeniem do teorii literatury, pozwalają na zrozumienie czym jest forma i treść. Będziemy omawiać różne gatunki literakcie, rozważać jak je zastosować w przypadku różnej tematyki? To podstawa do konstruowania atrakcyjnych tekstów.
Będzie więc tylko teoria?
Juliusz Erazm Bolek: Absolutnie nie. Podstawy teorii literatury są potrzebne do zajęć praktycznych z pisania. To coś w rodziaju regulaminu, którego można przestrzegać lub tworzyć własne zasady. Warto je jednak znać, tak jak warto znać możliwości poszczególnych instrumentów muzycznych, aby wiedzieć jakie dźwięki wydają i jaki efekt można osiągnąć z nich korzystając.
Czyli jest przepis na pisanie?
Juliusz Erazm Bolek: Tak bym tego nie ujął. Jest potrzebna wiedza o gatunkach literackich i stosowanych formach literackich. Są to narzędzia przydatne w procesie pisania. Każdy autor powinien o nich wiedzieć. To pomaga w dostosowaniu formy do treści. W oparciu o tę wiedzę będzie się odbywać praktyczna część warszatów literackich, prowadzonych przeze mnie, w Mazowieckim Instytucie Kultury.
Jest Pan uznanym pisarzem i poetą, laureatem nagrody Światowego Dnia Poezji ustanowionej przez UNESCO, „Złotego Pióra” i wielu innych wyróżnień. Chce się Pan dzielić z adeptami pióra tajnikami swojego warszatatu, nie boi się Pan ujawniać sekretów przez potecjalną konkurencją?
Juliusz Erazm Bolek: Z przyjemnością będę mówił o tajnikach swojego warsztatu. Pisarze w rzeczywistosći nie stanowią dla siebie konkurencji. Gdyby tak było, byłby to wyścig między plagiatorami i epigonami. W praktyce pisarze prowadzą między sobą dialog, nawet wtedy kiedy nie czytają nawzajem swoich utworów, przypominają bardziej ptaki wyśpiewujące swoje arie.
Rozmawiał: Tomasz Zbigniew Zapert
Juliusz Erazm Bolek – poeta i pisarz. W 2010 roku otrzymał Nagrodę Światowego Dnia Poezji, ustanowionego przez UNESCO za książkę „Abracadabra”. W 2012 roku jego tom wierszy „Skróty szaleństwa” został wydany w formie koncertowego słuchowiska z udziałem zespołu heavy-metalowego Scream Maker. W 2017 roku jego poemat „Corrida” został wyróżniony tytułem „Wiersz Roku”. Rok później publikacja została uznana za „Książkę Roku”, a autor otrzymał nagrodę „Złote Pióro”.
Juliusz Erazm Bolek bada granice formy. W efekcie swych poszukiwań napisał opowiadanie „Serpentyna” w drugiej osobie liczby pojedynczej, wiersze dialogowe oraz stworzył nowy gatunek literacki, tak zwany emaliowany felieton poetycki (połączenie felietonu z wierszem). Zajmuje się również poezją konkretną. Prace znalazły się w książce „Litery i symbole”. Co roku pisze wiersze z okazji świąt Bożego Narodzenia i Wielkiej Nocy. Wynalazł też i opatentował nową formę książki – „bodybook”, którą można powiesić na szyi.
Juliusz Erazm Bolek szuka także nowych form prezentowania literatury. Tworzy plakaty poetyckie. Były one prezentowane na kilkudziesięciu wystawach indywidualnych. Prace ukazały się w dwóch albumach „Och! Ziemio Ty Moja” i „Obrazy ze słów”. Jego książka „Sekrety życia. Kalendarz poetycki” pobiła Rekord Guinnessa na największy tom wierszy. Inne, najbardziej znane, publikacje to „Prywatne zagrożenie” i „Ars Poetica”.
W 2009 roku ukazał się wybór wierszy w „Sens-or” Juliusza Erazma Bolka, dokonany przez poetę i krytyka literackiego Karola Samsela. W 2013 roku miesięcznik „Poezja dzisiaj” opublikował numer tematyczny, poświęcony twórczości Juliusza Erazma Bolka. Twórczość poety została przetłumaczona na ponad 30 języków. Jest redaktorem naczelnym niezależnego pisma artystycznego „Enigma. Ludzie * Sztuka * Myśli”.
Mazowiecki Instytut Kultury – instytucja kultury Samorządu Województwa Mazowieckiego. Jego nadrzędnym celem jest podnoszenie jakości życia kulturalnego i prezentowanie najnowszych treści i form artystycznych, a także eksponowanie dziedzictwa kulturowego, pielęgnowanie tradycji i ochrona polskiej odrębności kulturowej.
Przedmiotem działania Mazowieckiego Instytutu Kultury jest: prezentowanie sztuki (przeglądy, konkursy, festiwale, cykle wydarzeń artystycznych wydawnictwa), upowszechnianie kultury i sztuki oraz edukacja w tej sferze, wspieranie lokalnych inicjatyw w dziedzinie kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.
Cele Mazowieckiego Instytutu Kultury osiągane są poprzez rozwijanie projektów interdyscyplinarnych, a także poprzez stworzenie systemu szkoleń. Istotnym obszarem aktywności Instytutu jest promocja kulturalna poprzez wydarzenia artystyczne. W dorobku Mazowieckiego Instytutu Kultury są takie projekty jak: „Kultura tworzy rozwój” czy „W stronę nowoczesnego muzeum”. Organizacja prowadzi lub współorganizuje także liczne kursy, warsztaty, szkolenia, spotkania i cykle edukacyjne.
Publikacje wydane przez Mazowiecki Instytut Kultury są dostępne w siedzibie Instytutu oraz w sklepie internetowym. Można tam znaleźć kilkadziesiąt różnorodnych publikacji o kulturze, sztuce, tradycji i historii. Wiele z pozycji wydanych przez Instytut powstało dzięki konkursowi literackiemu Mazowiecka Akademia Książki. Dostępne są publikacje podzielone na serie wydawnicze.
Agencja Informacyjna, Kultura, /DEC/ 20.08.2019
Fot. M. Manasterski