Grzegorz Walczak: Nadzieja wydaje mi się „narkotykiem” ludzkiej rozpaczy

 

W ostatnich dniach przychodzi mi żegnać dobrze mi znanych, czasem bliskich ludzi. Napawa to niekłamanym smutkiem i zmusza do ogólniejszych, niewesołych refleksji.

Wiemy wszyscy, że życie kiedyś się musi skończyć, ale kiedy odchodzi ktoś najbliższy, rodzi się w nas bunt, niezgoda na tę oczywistość. Kiedy odchodzi ktoś dobry, wrażliwy, kto od dłuższego czasu doświadczał codziennego bólu, budzi się w nas żal, a z czasem też refleksja i pytanie rzucone w nieodgadnione przestworza, dlaczego? I dlaczego to, co raz dane musi być odebrane? Te obiecane nam przez religie, filozofie, przekazy tradycji – formy kontynuacji „istnienia” nigdy już nie będą życiem w naszym substancjalnym i zmysłowym rozumieniu.

 

 Juliusz Erazm Bolek przedstawia „Ogród” („The Garden”)

Chcemy żyć tu tak, jak nas stworzono. Nawet nękani chorobami, bólem, usterkami wieku chcemy żyć na Ziemi, nie w nieokreślonej wieczności. Czy tylko z przerażenia? Mnie najbardziej przeraża to, że po śmierci nigdy już nie zobaczę tych, których naprawdę kocham.

Nie wierzę w dosłowne ciał zmartwychwstanie. Ci, którzy mają taką nadzieję, są pewnie szczęśliwsi. Nadzieja jest konieczna do życia, ale ta, która poza nie wykracza, wydaje mi się „narkotykiem” ludzkiej rozpaczy. Co z nami dalej, co po przejściu tej tajemniczej granicy?

Moją krótką, okazjonalną, poetycką próbą odniesienia się do tych pytań jest następujący wiersz.

 

* * *

Który

Wysadzałem w marzeniach katedry puste, te bez Boga.

Kaleczyłem niewinność ledwo obudzonych.

Przeprawiałem ślepców przez wezbrane rzeki ulic.

Przenosiłem jeża na drugą stronę szosy.

Byłem dobry i niecierpliwy,

mściwy i litościwy,

gwałtowny i wyrozumiały.

A gdy już przejdę przez ucho igielne

i stanę w Twoim blasku, Dobrotliwy Panie,

czy wtedy będę tym licealistą,

co stał pół roku przed jej drzwiami

i nie mógł powiedzieć, że kocha,

czy tym w sile wieku, który choć nie podpisał

paktu z diabłem, ale nie zamknął mu drzwi przed nosem?

Czy może będę tym pomarszczonym, przygłuchym,

który tłucze lustro,

bo nie może w nim rozpoznać siebie?

Który? Który zmartwychwstanę?

Dr Grzegorz Walczak

Źródło: facebook

Dr Grzegorz Walczak to prozaik, poeta, dramaturg, satyryk oraz językoznawca. Przez 26 lat wykładał w Instytucie Języka Polskiego Uniwersytetu Warszawskiego. Obronił tam pracę doktorską z syntaktologii. Był też sekretarzem osobistym prof. Witolda Doroszewskiego. Przez cztery lata prowadził lektorat języka polskiego na Uniwersytecie Belgradzkim. W latach 1999-2002 był kierownikiem literackim Teatru Rampa w Warszawie. Współpracował z Teatrem Witkacego w Zakopanem i z Wrocławskim Teatrem Pantomimy. Przez kilka lat występował w swoich autorskich programach z Wojciechem Siemionem, obecnie z Olgierdem Łukaszewiczem, Henrykiem Talarem i Mariuszem Bonaszewskim. Występuje także w kabaretach satyrycznych z Jackiem Fedorowiczem, Markiem Majewskim i Tomaszem Szwedem oraz w programach poetycko-muzycznych ze znaną na świecie multiinstrumentalistką – Marią Pomianowską.

 

Zdzisław Antolski Latarnia Umarłych na Ponidziu

Dr Grzegorz Walczak opublikował tomy wierszy: „Witraże” (Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1972r.), „Lamenti za majkom” (Osvit–Karlovac, Jugosławia, 1988 r.), „Autoportret z przeszłości” (Iskry, 1989r.), „A kiedy zastuka anioł” (IBiS, 1995r.), „ Roznamięty” (IBiS, 2004 r.), „ Sopel słońca” (Miejski Dom Kultury Przasnysz, 2007r.), „Elegie i inne wiersze” (Bulgarska Knijnitza, Sofia, Bułgaria, 2013 r.), „Anioły i dusioły”- (Miniatura, Kraków 2016 r.), „Hellada zastygła w mit”, (przekład grecki Paweł Krupka, ryciny Małgorzata Kowalska, wydawnictwo IBiS, Warszawa, 2018 r.),

Dr Grzegorz Walczak napisał powieści: „Pamiętnik małżeński” (Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1974 r., Meta, 1992 r. oraz wydanie w języku serbsko-chorwackim pt. „Dnevnik suprużnika”, Delta–Press, Belgrad, 1982 r.), „Oaza” (Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik, 1980r., Rytm – 1997r., emitowana w 24 odcinkach – Program II Polskiego Radia 1998r.), „Nim zaśnie Ziemia” (Wydawnictwo Bellona, 1998/99r.), „Anioł ze Starego Miasta” (Wydawnictwo Bellona 1998/99r. zbiór opowiadań), „Nie dzwońcie do mnie – umarłem” – seria słuchowisk emitowanych w Polskim Radiu (Wydawnictwo Adam Marszałek 2011 r.)

Dr Grzegorz Walczak stworzył sztuki teatralne: pierwsza w Polsce rock-opery „Naga” – premiera w Teatrze Muzycznym w Gdyni (1972 r.), nagranej na dwupłytowym albumie (Polskie Nagrania, 1972 r.), wznowionej (1995 r.), „Sowy” Lublin (1974 r.) i Elbląg (1980 r.), „Kaktus” – w Starej Prochowni w Warszawie (1990/91 r.), w Teatrze Telewizji Polskiej, 1994 r.), „Jak smutno żyć, jak śmiesznie żyć” – muzyczny spektakl z muzyką Piotra Rubika w wykonaniu Emiliana Kamińskiego (Telewizja Polska, 1996r.), „Przemknę chyłkiem, przeminę” – Warszawski Teatr Pantomimy (Teatr Żydowski 1999/2000 r.,) „Zabłąkani Trzej Królowie” (Teatr Rampa, 2001 r.), „Big Popiel – mysia opera” (Teatr Rampa 2002 r.), „Kusiciel” (Klub 13 Muz, Szczecin, 2002 r.), „Komandor dzisiaj nie przyjdzie” (Szczecin, 2003 r.), „Dusioł” (Wrocławski Teatr Pantomimy, 2006 r. (prezentowany też w Teatrze Wielkim w Warszawie, w   spektaklu „Na przełęczy” według Stanisława Witkiewicza).

 

Andrzej Dębkowski: „…na ziemi jestem chwilę…”

Dr Grzegorz Walczak jest autorem tekstów piosenek i współautorem adaptacji scenicznej. Większość jego utworów dramatycznych oraz cykle poetyckie emitowały też: Radio Belgrad, Zagrzeb, Lublana, Skopje – w językach serbsko-chorwackim, słoweńskim, macedońskim. Słuchowisko „Kaktus” oprócz radiostacji jugosłowiańskich emitowało również Radio Budapeszt, Bratysława i Radio Tallin oraz w Melbourne.
Sztukę „Małżeński kokon” opublikował Osvit w 1985 r., a „Barłożenie”(serbsko-chorwacki tytuł: „Dnevnik supruznika”) czasopismo „Zbilja” nr 18-20, Belgrad 1996r.

Dr Grzegorz Walczak wydał też książki dla dzieci: „Wiatrodmuch” (Krajowa Agencja Wydawnicza, 1982r.), „Wesołe abecadło” (Meta, 1992r. i Oficyna Wydawnicza GMP, Poznań 1996 r. i od 1997 r Oficyna Wyd. Rytm), „Ćwiczenia z języka polskiego dla klas III ( Rytm – 1997 r.), „Dziadulinek” (AUDE – 2005 r.).

Dr Grzegorz Walczak jest laureatem wielu nagród literackich, m.in.: I nagrody za słuchowisko „Kaktus” w ogólnojugosłowiańskim konkursie – Radia Belgrad (1984r.), I nagrody za słuchowisko „Kaktus” w Ogólnopolskim Przeglądzie Słuchowisk (1986r.), III nagrody w kategorii wierszy w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Kraszewskiego (1994 r.), I nagrody w ogólnopolskim konkursie prozatorskim Wiadomości Kulturalnych za opowiadanie „Suchotniki” (1996/97), Nagrody im. Witolda Hulewicza za sztukę teatralną „Obłoczni, czyli Sen Chopina” (2015 r.).

Agencja Informacyjna, opinie, /DEC/ 19.02.2023