Uchwałą Sejmu i Senatu Rzeczpospolitej Polskiej wybitny Polak, twórca romantyczny, humanista, poeta, prozaik, dramatopisarz, rzeźbiarz, malarz i rysownik Cyprian Kamil Norwid został patronem 2021 roku.
W 2021 roku minie dwusetna rocznica urodzin Cypriana Kamila Norwida, człowieka wyrastającego poza swoją epokę. Jego dzieła w pełni oddają wartości budujące polską tożsamość kulturową i narodową. Warto przypomnieć, że Cyprian Kamil Norwid był również rzeźbiarzem, malarzem, medalierem, karykaturzystą, portrecistą, po którym zostało kilka tysięcy rysunków i szkiców. Tworzył prozę i dramaty. Ocalał potężny blok jego korespondencji o ogromnym historycznym i literackim znaczeniu.
Cyprian Kamil Norwid, a właściwie Cyprian Ksawery Gerard Walenty Norwid, herbu Topór, urodził się 24 września 1821 roku w miejscowości Laskowo-Głuchy, zmarł 23 maja 1883 roku w Paryżu. W latach 1846-1861 podpisywał się pod publikacjami C.K.N, jak również Cyprian Kamil Norwid.
Najważniejszymi utworami Cypriana Kamila Norwida są między innymi: poemat dydaktyczny „Trzy pytania”; „Listy o emigracji”; komedia „Noc tysięczna druga”; dialog „Promethidion”; poematy „Szczęsna”, „Rzecz o wolności słowa”; utwory dramatyczne „Pierścień wielkiej damy”, „Kleopatra”; eseje o charakterze wspomnieniowym „Czarne kwiaty”, „Białe kwiaty”; nowele i opowiadania „Bransoletka”, „Cywilizacja”; rozprawy krytyczne i filozoficzne „O sztuce dla Polaków”, „O Juliuszu Słowackim”.
Norwidolog, wydawca oraz członek redakcji „Dzieł wszystkich” Cypriana Norwida doktor Adam Cedro mówi o twórcy: „Norwida trudno porównywać i zestawiać z innymi pisarzami. Zajmuje miejsce wyjątkowe – nie tylko odrębne, ale wręcz osobne. Taką też miał biografię – wyłączającą go z życia w Polsce i skazującą na emigrację, gdzie również był sam.” Cyprian Kamil Norwid nigdy nie przystąpił do żadnego ugrupowania politycznego, nie wszedł do kółka towiańczyków, nie poszedł na książęcy czy carski żołd, dochowując wierności wyłącznie sobie i prawdzie.
Według Adama Cedro to dawanie świadectwa prawdzie najmocniej właśnie wyróżnia i najgłębiej charakteryzuje Cypriana Kamila Norwida. Prawdzie w jej różnych wymiarach: artystycznym, gdyż nie bał się poszukiwać nowych form wyrazu, adekwatnych do przemian świata wokół i odważnie eksperymentował ze słowem i rytmem, tworząc najwyższej próby poezję. Społecznym – gdy nie łgał dla zapewnienia sobie przychylności środowisk i koterii, ale w imię prawdy krytykował wady społeczeństw i narodów, ponosząc z tego powodu towarzyskie i literackie konsekwencje. Intelektualnym, gdy bezkompromisowo ujawniał fałsze postaw indywidualnych i zbiorowych, wykazywał błędy poznawcze i zawężenia perspektyw, akcentował niewzruszoność wartości. Patriotycznym, gdzie nie bał się nazywać wprost słabości narodowych i przeciwstawiał się nadmiernemu kultowi męczeństwa, szafowaniu śmiercią). W religijnym wreszcie, gdyż głęboka wiara pozwalała mu odnosić wydarzenia społeczne i własne przeżycia do uświadomionego jasno sedna chrześcijaństwa.
W uzasadnieniu uchwały Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej Cyprian Kamil Norwid został doceniony między innymi za to, że jego „twórczy wkład w nowoczesną polską literaturę, a szerzej w polską kulturę, jest ogromny, na wielu polach decydujący.” „W swojej twórczości Cyprian Kamil Norwid odwoływał się do narodowej i europejskiej tradycji, a zarazem był odważnym nowatorem oraz krytykiem różnych przejawów życia społecznego i politycznego. Patriotyzm podnosił do rangi najwyższej wartości. Podobnie ujmował jako świadomy oraz głęboko wierzący katolik kwestie etyczne, filozoficzne oraz teologiczne.” Czytamy w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej.
Senat uchwalając 2021 Rokiem Cypriana Kamila Norwida docenił to, że poezja twórcy jest ogólnoludzka i ponadczasowa. W ostatnim zachowanym liście, napisanym dwa miesiące przed śmiercią, poeta pisał osobie: „C.N. zasłużył na dwie rzeczy od Społeczeństwa Polskiego: to jest, ażeby oneż społeczeństwo nie było dlań obce i nieprzyjazne”. Senat stwierdził, że ów swoisty testament nadal pozostaje do zrealizowania. „Ustanowienie roku 2021, w którym przypada wyjątkowa 200. rocznica urodzin poety, umożliwi godne upamiętnienie Cypriana Norwida oraz przybliżenie Polakom jego osoby i dzieła. Senat Rzeczypospolitej Polskiej składa hołd wielkiemu twórcy i patriocie, uznając jego myśl, że „Ojczyzna to wielki zbiorowy obowiązek”, za ciągle aktualną.” Czytamy w uchwale Senatu Rzeczypospolitej Polskiej.
Norwidolog doktor Adam Cedro stwierdził, że obie uchwały – Sejmu i Senatu – ustanawiające rok 2021 rokiem Cypriana Norwida oficjalnie honorują artystyczny i intelektualny dorobek jednego z najwybitniejszych polskich twórców kultury. „200 lat, które minie w przyszłym roku od daty jego urodzin, rodzi zrozumiałe pytanie o wartość jego dokonań i przemyśleń, wymiary jego dzisiejszej obecności, kwestię aktualnej atrakcyjności myślowej i artystycznej dokonań Norwida.” – Podkreślił Adam Cedro.
Cyprian Kamil Norwid nie jest autorem przystępnym, a poznanie i zrozumienie jego obszernej twórczości może zająć wiele lat. „Ale w czasach relatywizmu, zagubienia wśród niestabilnych wartości i niepewnych autorytetów daje nam prawdziwy, bo szlifowany bolesnym doświadczeniem biedy i niedocenienia diament humanizmu. Oferuje nam, innymi słowy, klejnot myślenia uniwersalnego, zakotwiczonego w najlepszych europejskich tradycjach, otwartego na przeszłość i przyszłość, niezawisłego i dumnego, godnego intelektualisty i osoby szanującej każdego człowieka.” – Zaznaczył Adam Cedro.
Poeta Tadeusz Różewicz jest drugim twórcą, któremu Sejm Rzeczpospolitej Polskiej dedykował rok 2021. Pisarz napisał utwór poświęcony Cyprianowi Kamilowi Norwidowi. Oto on;
Wieczór dla Norwida
piszę ten wiersz
zmęczony
i w sobie pochylon
piszę ten wiersz pamiętnik
ogryzmolony
i sobie niechętny
ogryzmolony nazwiskami
zmarłych i tych co żyją
rzeźbę ogląda się w zmiennym świetle
w przestrzeni otwartej lub zamkniętej, w muzeum,
w parku, na ulicy, na cmentarzu –
wiersz Norwida i czyta się i ogląda… ogląda czytając
po cichu i czytając na głos… lecz o rzeźbie można
mówić
jak o
przedmiocie
czego wiersz nie potrzebuje
i nie znosi
rzeźba milczy i obraz milczy poezja mówi
mówi i wzrusza… rzeźby można dotknąć… wiersza nie…
rzeźbę można objąć, a nawet pocałować
kiedy nie patrzą ludzie
Agencja Informacyjna, Kultura /SYL/ 16.12.2020