Nadchodzi paszportyzacja polskiej żywności – wyniki pilotażu
Agencja Informacyjna: We wtorek 21 listopada 2023 r. Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa organizuje konferencję podsumowującą wyniki pilotażu, przeprowadzonego w ramach projektu „Paszportyzacja polskiej żywności”.
Podczas konferencji „Paszportyzacja polskiej żywności. wyniki z przeprowadzone pilotażu projektu” zaprezentowany zostanie zakres zrealizowanych prac, jego wyniki oraz rekomendacje odnośnie budowy docelowego systemu IT,monitorującego proces produkcji polskiej żywności. „Paszportyzacja polskiej żywności” to projekt strategiczny dla polskiego sektora rolno-spożywczego. Przewiduje on budowę i wdrożenie w Polsce cyfrowego systemu gwarantującego efektywne monitorowanie i identyfikowanie informacji o produktach rolno-spożywczych na kluczowych etapach łańcucha dostaw, tj. „od pola do stołu”. W przypadku jego wdrożenia polski sektor rolno-spożywczy może zyskać narzędzie, w którym znajdą się wiarygodne, rzetelne i niepodrabialne informacje o produkcie żywnościowym, a konsumenci zyskają możliwość sprawdzenia, że nabywana przez nich żywność posiada niepodważalny certyfikat jakości i bezpieczeństwa.
Konferencja „Paszportyzacja polskiej żywności. wyniki z przeprowadzone pilotażu projektu” odbędzie się we wtorek 21 listopada 2023 r. w godz. 11.00-15.00.
W programie wydarzenia: „Otwarcie i wstęp” (Marek Chibowski – zastępca Dyrektora Generalnego KOWR), „Pilotaż projektu – wstęp, zakres, wyniki prac” (Anna Mączka – Zastępca Dyrektora Innowacji KOWR i Jacek Jarząbek – Kierownik Biznesowy Projektu Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy), „Charakterystyka rynków objętych pilotażem” (Joanna Sych-Winiarek, Bożena Tybora – Departament Innowacji KOWR), „Identyfikacja, traceability, potwierdzanie autentyczności produktów” (Michał Grabia, Grzegorz Sokołowski, Sieć Badawcza Łukaszewicz – Poznański Instytut Technologiczny), „Rolnicy, przedsiębiorcy, administracja publiczna – niezbędni uczestnicy systemu Paszportyzacja polskiej żywności” (Paulina Młodawska – Sieć Badawcza Łukaszewicz – Poznański Instytut Technologiczny, Jacek Jarząbek – kierownik Biznesowy Projektu Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy), „Doświadczenia i rekomendacje dla rynku ziemniaka” (Jalian Ćmikielewicz – Agri Solutions), „Doświadczenia i rekomendacje dla rynku wołowiny i wieprzowiny” (Dariusz Lisiak – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy, Roman Grzesiak – IDFS), „Propozycje kierunków prac wdrożeniowych dla Docelowego Systemu IT monitorującego proces produkcji żywności w Polsce” (Jacek Jarząbek – Kierownik Biznesowy Projektu Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy i Roman Stachnio – Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy). Moderatorem będzie Mateusz Balcerowicz – Dyrektor Departamentu Innowacji KOWR.
Na konferencję „Paszportyzacja polskiej żywności. wyniki z przeprowadzone pilotażu projektu” można się zarejestrować przez Internet, korzystając linka https://www.nieruchomoscikowr.gov.pl/ankieta/21
Projekt Paszportyzacja polskiej żywności przewiduje budowę systemu IT gwarantującego efektywne monitorowanie i identyfikowanie informacji o produktach rolno-spożywczych w łańcuchu dostaw, tj. „od pola do stołu”.
W przypadku ewentualnego wdrożenia, system ten udostępni szerokie spektrum informacji o produkcie żywnościowym, przede wszystkim dzięki innowacyjnym funkcjonalnościom, a także integracji z obecnie działającymi bazami referencyjnymi. Tym samym polski sektor rolno-spożywczy może zyskać narzędzie, w którym znajdą się wiarygodne, rzetelne i niepodrabialne informacje o produkcie żywnościowym.
Prace zmierzające do wdrożenia projektu Paszportyzacja polskiej żywności zostały zainicjowane na wniosek uczestników łańcucha dostaw, w tym zrzeszonych w organizacjach branżowych z rynku wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka. Wskazywali oni, że w obecnym otoczeniu rynkowym występuje szereg problemów, które wpływają hamująco/ograniczająco na rozwój sektora rolno-spożywczego, w tym m.in.: spadające zaufanie do przejrzystości łańcucha dostawi i produktu finalnego; wysokie koszty i nieskuteczność systemów opartych na papierowych i tradycyjnych rozwiązaniach IT – szczególnie dla małych producentów; rosnąca liczba podmiotów zaangażowanych w łańcuch dostaw oraz przypadki zanieczyszczeńi skażenia żywności; rosnące zapotrzebowanie na szybko i łatwo dostępne informacje o produkcie żywnościowym, w tym pochodzenie, przetwarzanie i drodze od producenta do konsumenta; rosnąca liczba konkurencyjnych certyfikatów, związane z tym ryzyko nadużyć oraz wysoka podatność na oszustwa, korupcję i błędy.
Wdrożenie projektu Paszportyzacja polskiej żywności może przynieść szereg korzyści, w tym między innymi:
wzrost pozytywnego wizerunku produkowanej w Polsce żywności; wsparcie zrównoważonego rozwoju branży rolno-spożywczej w zakresie możliwości eksportowych poprzez umocnienie wizerunku polskich marek na arenie międzynarodowej; ograniczenie kosztów działań inspekcyjnych oraz ograniczenie wycofywania partii towarów z łańcucha dostaw; ograniczenie przypadków fałszowania żywności; spersonalizowana oferta produktowa dla konsumenta 4.0; optymalizacja procesów zarządzania produkcją, m.in. poprzez możliwość dokonywania rejestracji zdarzeń (w stadzie, na polu), analizę rentowności produkcji oraz prowadzenie ewidencji zabiegów (pielęgnacyjnych, weterynaryjnych, nawożeń, itp.); wzrost cen za surowce/produkty wytworzone w gospodarstwie poprzez osiągnięcie korzystnej pozycji negocjacyjnej i pozycji konkurencyjnej podmiotu w łańcuchu dostaw umożliwiającemu w prosty sposób identyfikowanie produktu; wzrost efektywności procesu raportowania informacji o produkcji w gospodarstwie rolnym – oszczędność czasu przy wypełnianiu dokumentacji w niekompatybilnych bazach danych.
Zakres „paszportów”
W „paszportach” będą zawarte informacje dotyczące historii produkcji wołowiny, wieprzowiny i ziemniaka. Dzięki tym informacjom odbiorca będzie miał dostęp do transparentnych i niepodważalnych informacji o produkcie żywnościowym.
Zawartość „paszportu” dla wołowiny:
Dane producenta (hodowcy) (nazwa i adres producenta, numer producenta, numer siedziby stada, adres siedziby stada); Warunki produkcji (system gospodarowania, cykl produkcji, rodzaj chowu, system utrzymania, systemy zadawania paszy, system żywienia, informacja o stosowaniu lub braku stosowania komponentów paszowych genetycznie modyfikowanych); Zwierzę (numer identyfikacyjny, data urodzenia, kraj urodzenia, kraj i region chowu, płeć, typ użytkowy, rasa, informacja czy zwierzę było kastrowane, profil DNA, historia przemieszczeń); Leczenie (informacja o dacie aplikacji antybiotyków, nazwie substancji czynnej oraz okresie karencji); Transport zwierząt (data i godzina załadunku i rozładunku, nazwa przewoźnika, numer rejestracyjny ciągnika i przyczepy/naczepy, czas transportu i długość trasy); Ubój (nazwa i adres zakładu, numer rzeźni, data i godzina uboju, numer partii ubojowej, metoda uboju, wyniki kontroli poubojowej); Wyniki oceny tuszy (wydajność rzeźna, kategoria, klasa, otłuszczenie, barwa mięsa i tłuszczu, marmurkowatość, skostnienie, wejście do chłodni, temperatura wejścia do chłodni, wydanie z chłodni, temperatura wyjścia z chłodni); Transport elementów tuszy (data i godzina załadunku i rozładunku, czas transportu, nazwa przewoźnika, nr rejestracyjny pojazdu, temperatura mięsa przy załadunku, temperatura na naczepie, temperatura mięsa przy rozładunku); Zakład (rozbioru/przetwórstwa) (nazwa i adres, numer zakładu rozbiorowego, data i godzina załadunku i rozładunku, czas transportu, nazwa przewoźnika, numer rejestracyjny pojazdu, temperatura mięsa przy załadunku, temperatura w naczepie, temperatura mięsa przy rozładunku); Jakość mięsa (marmurkowatość, barwa mięsa, przydatność kulinarna, pH mięsa, kondycjonowanie); Efekt środowiskowy (ślad węglowy); Certyfikaty (informacja o znaku jakości).
Zawartość „paszportu” dla wieprzowiny:
Hodowla (numer zwierzęcia, nazwa i adres producenta, dane teleadresowe, numer producenta, numer siedziby stada, rasa, data przybycia), Chów (nazwa i adres producenta, dane teleadresowe, numer producenta, numer siedziby stada, rodzaj produkcji, wielkość i wyróżnik chowu, data urodzenia (miotu), kraj urodzenia prosiąt, kraj chowu, rasa, kastracja, rodzaj, ślad węglowy, data przybycia); Lista posiadaczy i pośredników świń (traktowani w systemie, jako kolejni producenci trzody chlewnej – dane jak dla etapu chowu); Wyniki badań i leczenie: data, rozpoznanie, nazwa produktu leczniczego (Transport zwierząt do rzeźni: data i godzina załadunku oraz rozładunku, czas transportu, długość trasy, nazwa przewoźnika, numer rejestracyjny pojazdu, stan techniczny pojazdu, certyfikat jakości, średnia masa zwierząt); Rzeźnia (nazwa i adres, dane teleadresowe, weterynaryjny numer rzeźni, wyniki kontroli przedubojowej, data i godzina uboju, numer uboju, data i godzina uboju, numer ubojowy, numer partii ubojowej, certyfikat jakości); Wyniki oceny tuszy: urządzenie do klasyfikacji, klasa/procentowa zawartość mięsa, pH1, wychładzanie tuszy: przyjęcie półtusz do chłodni, chłodnia szokowa, wydanie z chłodni, pH2); Transport półtusz (nazwa przewoźnika, numer rejestracyjny pojazdu, temperatura mięsa przy załadunku i przy rozładunku, data i godzina); Zakład rozbioru (nazwa, adres, dane teleadresowe, numer weterynaryjny rzeźni, data, godzina przyjęcia półtusz, data i godzina rozbioru, numer partii produkcyjnej, barwa mięsa, marmurkowatość, certyfikat jakości); Transport mięsa (nazwa przewoźnika, numer rejestracyjny pojazdu, temperatura mięsa przy załadunku i rozładunku, data i godzina), Konfekcjonowanie (nazwa, adres, dane teleadresowe, numer weterynaryjny zakładu, data i godzina przyjęcia mięsa, produkt, data przydatności do spożycia, certyfikat);
Zawartość „paszportu” dla ziemniaka:
Dane ziemniaka (odmiana, kierunek użytkowania, kraj pochodzenia, nr podmiotu profesjonalnego); Dane gospodarstwa (producent/nazwa, adres, nr producenta w ARIMR, nr działek ewidencyjnych, powierzchnia uprawy); Technologia produkcji, w tym m.in.: przedplon, data zbioru, pH gleby, paszport sadzeniaka, nr partii sadzeniaka, termin sadzenia, nawadnianie, termin zbioru, dane podmiotu magazynującego, sposób przechowywania, warunki przechowywania; Transport (data opuszczenia przechowalni, dane przewoźnika, nr rejestracyjny środka transportu); Pakowanie (data pakowania, dane podmiotu pakującego); Wyniki kontroli zdrowotności (data badania plonu, choroby i szkodniki kwarantannowe); Ocena jakości (data badania i wynik, zawartość azotanów, pozostałości środków ochrony roślin, zawartość metali ciężkich, smak, wielkość bulw, głębokość oczek, kształt bulw, barwa miąższu, typ, barwa skórki); Certyfikaty (nazwa certyfikatu, numer, przez kogo wydany).
W projekcie Paszportyzacja polskiej żywności udział biorą organizacje branżowe z rynku ziemniaka, wołowiny i wieprzowiny, tj.: Polska Federacja Ziemniaka, Polskie Zrzeszenie Producentów Bydła Mięsnego, Polski Związek Hodowców i Producentów Bydła Mięsnego, Związek Hodowców Polskiego Bydła Czerwonego, Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka, Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Mięsnego. Z ich inicjatywy do realizacji projektu zostały włączone podmioty będące bezpośrednimi uczestnikami łańcucha dostaw żywności: począwszy od producentów rolnych, zakłady przetwórcze (rzeźnie, zakłady rozbioru, ubojowe, porcjowania, pakowanie) po firmy transportowe i magazynujące – ostatecznie 66 podmiotów: 43 z rynku wołowiny, 18 z rynku wieprzowiny i 5 z rynku ziemniaka.
W prace nad projektem Paszportyzacja polskiej żywności zaangażowane są także podmioty administracji publicznej, w tym sprawujące nadzór nad realizacją zadań i procesów zapewniających bezpieczeństwo i jakość żywności na kluczowych etapach jej produkcji, tj.: Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa, Główny Inspektorat Sanitarny, Główny Inspektorat Transportu Drogowego, Główny Inspektorat Weterynarii, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Projekt Paszportyzacja polskiej żywności koordynuje Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, przy merytorycznym wsparciu Centrum GovTech Polska, pod nadzorem Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Koszt finansowania Pilotażu: 16.800.000 zł. Zleceniobiorcą Pilotażu jest Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy – na podstawie Decyzji Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2021 r., wydanej w oparciu o art. 10c Ustawy z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów. W dniu 16 grudnia 2021 r. pomiędzy KOWR a NASK-PIB została zawarta umowa, której przedmiotem jest uregulowanie zasad realizacji i finansowania Pilotażu.
Agencja Informacyjna, Gospodarka /DEC/ 11.11.2023
Ilustracja: DALL-E