Ignacy Krasicki – numizmatyk

 

Ignacy Krasicki duchowny, poeta, publicysta i encyklopedysta znany jest wszystkim, chociażby ze szkolnych lekcji języka polskiego. Doktor Adam Degler z Ossolineum przybliża postać bratanka poety, jego imiennika, numizmatyka Ignacego Krasickiego.

Wykład doktora Adama Deglera z Ossolineum zatytułowane „Ignacy Krasicki – numizmatyk antyczny jakiego nie znacie” przedstawia „tego drugiego” Ignacego Krasickiego, miłośnika monet, pozostającego pod wpływem swego wuja Ignacego Krasickiego słynnego bajkopisarza. Zdarzają się w historii tego typu analogie, że dwie osoby tak samo się nazywają. Tak jest i w tym przypadku. Jest Ignacy Krasicki poeta, bajkopisarz. Jest Ignacy Krasicki, jego bratanek, numizmatyk.

W 1828 roku Ignacy Adam hrabia Krasicki podarował blisko tysiąc monet muzeum Ossolińskich. Były to w większości monety antyczne: greckie, republiki rzymskiej oraz cesarstwa rzymskiego. Pierwszy dyrektor Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich, Franciszek  Siarczyński wezwał Ignacego Krasickiego do wykonania spisu monet, w tym tych podarowanych przez samego hrabiego.

Spisy te były trudne do odczytania już dla dyrektora Franciszka Siarczyńskiego, który pisał w 1829 roku: “Ślęczę na tym pismem; doświadczam wiele trudności w odczytaniu, sprawdzać muszę z monetami i medalami i mimo usilnej pracy, psującej wzrok słaby, nie mogę się zapewnić, czy trafiłem właściwie, co by znaczyły wyrazy, których krotły niezgrabne ledwie rozróżnić można” (Siarczyński 1828-1829, s. 130 n).

Gdy Adam Degler przygotowywał swoją pracę doktorancką zetknął się po raz pierwszy z rękopisami Ignacego Krasickiego. Były one do niedawna zupełnie nieznane, zapomniane. „Na Ignacego Krasickiego miał duży wpływ jego mentor Ignacy Krasicki bajkopisarz.” Wyjaśnia Adam Degler.

W liście z 6 stycznia 1787 roku poeta pisał do swojego imiennika, dwudziestolatka: „(…) jedz, pij, to przywilej młodości, a umiej korzystać ze szczęśliwej pory, na co po większej części młodzież nie pamięta; pięknie to będzie dla WM Pana, że się staniesz ekscepcją od powszechnej, a zbyt fatalnej reguły; miło to będzie dla nas starych odmładzać się w szacownych następcach”.

„Bratanek trafił do swego wuja bajkopisarza pod koniec XVIII wieku. Pobierał rozmaite nauki, także z historii starożytnej. Poeta zaszczepił w swoim podopiecznym miłość do sztuki, numizmatyki, a także do zwyczaju pisania diariuszy, czyli dzienników.” – Wyjaśnia Adam Degler. I tak Ignacy Adam hrabia Krasicki zaczął pisać dzienniki ze swego dworku w Stratynie oraz z  podróży. Do Włoch wyjechał nie tylko po to, by poprawić stan swego zdrowia, ale też by poszerzyć kolekcję monet.

Ignacy Krasicki osiadł w Stratyniu, koło Rohatynia. Tam spędził ponad 50 lat oddając się swojej ulubionej numizmatyce. Początkowo niewielką kolekcję monet i medali odziedziczył po matce, Róży z Charczewskich, kasztelance słońskiej, aby ją następnie znacznie powiększyć. Jego zbiór zawierał blisko 5.000 monet, a także medali greckich i rzymskich, 5.000 monet średniowiecznych i współczesnych oraz 3.000 medali. Ignacy Adam hrabia Krasicki posiadał również cenny księgozbiór złożony z kilku tysięcy woluminów. Miał też gipsowe odlewy monet i medali współczesnych (około 2.500 egzemplarzy).

Część kolekcji Ignacy Krasicki numizmatyk zapisał Zakładowi Narodowemu imienia Ossolińskich we Lwowie. Część dostała się w ręce potomków Ignacego Krasickiego. Została podzielona w testamencie między córki, wnuków i wnuczki, a znaczną część prawdopodobnie przekazał wnukowi, Ignacemu Orłowskiemu, właścicielowi Malejowic nad Uszycą na Podolu.

Ignacy Błażej Franciszek Krasicki (1735–1801) to biskup warmiński, arcybiskup gnieźnieński. Słynny poeta, prozaik i publicysta, komediopisarz. Tworzył głównie bajki, satyry i poematy heroikomiczne. Prekursor polskiej powieści. Przez sobie współczesnych nazywany był księciem poetów polskich. Ignacy Krasicki obserwował społeczeństwo czujnym i bystrym wzrokiem. Piętnował wady swoich rodaków. Nie stronił od ironii, drwiny i żartu. Ignacy Krasicki był częstym bywalcem, a z czasem organizatorem słynnych obiadów czwartkowych u króla Stanisława Augusta Poniatowskiego.

Ignacy Krasicki napisał między innymi takie słynne utwory jak: „Hymn do miłości ojczyzny”, „Satyry”, „Mikołaja Doświadczyńskiego przypadki”, „Myszeida”, „Monachomachia”, „Antymonachomachia”.  Ignacy Krasicki obecnie uważany jest za czołowego reprezentanta polskiego oświecenia i najwybitniejszego przedstawiciela klasycyzmu stanisławowskiego.

Ignacy Adam hrabia Krasicki (1767 – 1844) był wielkim łowczym koronnym. Deputat Stanów Galicyjskich, kawaler orderu świętego Stanisława I klasy. Był synem pułkownika Antoniego Krasickiego oraz Róży z Charczewskich. Bratanek Ignacego Błażeja Franciszka Krasickiego. Zagorzały numizmatyk.

Doktor Adam Degler (1978) jest pracownikiem Gabinetu Sfragistyczno-Numizmatycznego Zakładu Narodowego imienia Ossolińskich od 2003 roku. Zasłynął jako autor rozprawy doktorskiej poświęconej historii kolekcji monet antycznych we lwowskim Ossolineum. W ramach grantu Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki „Znaleziska monet rzymskich z ziem Polski i historycznie z Polską związanych” zajmuje się opracowaniem znalezisk z zachodniej Ukrainy.  Adam Degler odkrył najstarszą znaną monetę runiczną. Został stypendystą Fundacji im. Kazimierza Salewicza w Kopenhadze. Jest autorem bloga Dziedziniec. Solidarni Ossolińczycy.

Wykład „Ignacy Krasicki – numizmatyk antyczny jakiego nie znacie” był realizowany w ramach seminarium z numizmatyki antycznej, czyli spotkań odbywających się od 2007 roku dzięki profesorom Aleksandrowi Bursche i Mariuszowi Mielczarkowi. Wykład wpisuje się w przygotowania do XVI Międzynarodowego Kongresu Numizmatycznego w Warszawie, największego kongresu numizmatycznego na świecie, odbywającego się co 6 lat w innym kraju.

Agencja Informacyjna

 

Agencja Informacyjna, Kultura /SYL/ 20.12.2020