Zrównoważona konsumpcja i Gospodarka Obiegu Zamkniętego – 6 rekomendacji ekspertów
Agencja Informacyjna – Gospodarka ESG: Gospodarka Obiegu Zamkniętego i zrównoważona konsumpcja to kluczowe tematy którymi zajmował się III Kongres ESG w Warszawie. Poznaj opinie ekspertów i najważniejsze rekomendacje.
Spis treści
Na przestrzeni ostatnich lat, zrównoważona konsumpcja stała się nie tylko modnym hasłem, ale realną potrzebą naszych czasów. W obliczu nadmiernego marnotrawstwa zasobów i negatywnego wpływu na środowisko naturalne, Gospodarka Obiegu Zamkniętego (GOZ) wyłania się jako kluczowy element w kształtowaniu przyszłości naszej planety. Właśnie o tym dyskutowano podczas III Kongresu ESG w Warszawie, gdzie eksperci z różnych dziedzin podzielili się swoimi spostrzeżeniami na temat przejścia na bardziej zrównoważone modele konsumpcji.
Stefan Krajewski: Proekologiczne postawy powinny nam się przede wszystkim bardziej opłacić
Stefan Krajewski, Sekretarz Stanu, reprezentujący Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi mówił o swoich priorytetach na stanowisku Wiceministra odpowiadającego za Departament Rolnictwa Ekologicznego i Jakości Żywności. – Rocznie w Polsce marnujemy około 5 mln ton żywności, to wychodzi 175 kg na jedną osobę. Jest to problem. Rolnicy mogą mówić o aspektach środowiskowych, ale jak widzimy sposób opakowania i sposób dostarczenia, to wydaje się, że więcej złego dla klimatu i środowiska tworzy opakowanie i transport produktu niż jego wytworzenie – zauważył wiceminister Stefan Krajewski.
– Jako Polskie Stronnictwo Ludowe i Trzecia Droga jesteśmy bardziej zwolennikami używania marchewki, a nie kija. Proekologiczne postawy powinny nam się przede wszystkim bardziej opłacić i mieć pozytywne aspekty. Jeszcze będąc w opozycji zgłosiliśmy kilka projektów ustaw dotyczących butelkomatów, recyklomatów i lepszego oznakowywania opakowań. Będziemy starali się do tego wrócić i jak najszybciej przyjąć. Potrzebne są też prawne uregulowania umożliwiające lepszą naprawę produktów – mówił podczas III Kongresu ESG wiceminister rolnictwa Stefan Krajewski.
Zrównoważona konsumpcja vs. nadmierny konsumpcjonizm
Nadmierna konsumpcja jest problemem, który dotyka nie tylko pojedynczych regionów, ale cały świat. Szczególnie widoczne jest to w branży e-commerce, gdzie tony plastiku, nadmierne opakowania i ogromne ilości transportowanego powietrza stanowią codzienność. Jesteśmy świadkami narastającej góry odpadów, które zamiast trafiać do recyklingu, często kończą swoje życie na wysypiskach. To prowadzi do zanieczyszczenia środowiska, zmian klimatycznych i wyczerpywania naturalnych zasobów.
Katarzyna Kala-Kowalska: Ponad 90 proc. papierowych opakowań podlega recyklingowi
Katarzyna Kala-Kowalska, Członkini Zarządu DS Smith, firmy z branży opakowaniowej, zwróciła uwagę na złożoność kwestii wytwarzania opakowań.
– Firmy opakowaniowe są zapraszane do projektowania opakowań na samym końcu. Najpierw jest produkt, potem marketing, łańcuch dostaw i dopiero na końcu producent do nas mówi – chciałbym to zapakować. Byłoby wskazane znalezienie złotego środka między oczekiwaniami producentów a potrzebą tworzenia jak najlżejszych, dopasowanych do produktu i recyklingu opakowań. Sami producenci tektury i opakowań tekturowych są już bardzo dobrze wpisani w model Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Ponad 90 proc. papierowych opakowań podlega recyklingowi, w naszym przypadku nie ma dylematu, do którego pojemnika na odpady je włożyć, każde opakowanie jest odpowiednio oznaczone. Ale każde rozwiązanie graficzne ułatwiające segregację jest pożądane – mówiła Katarzyna Kala-Kowalska z DS Smth.
Gospodarka Obiegu Zamkniętego – rozwiązanie naszych problemów?
GOZ oferuje rozwiązanie dla tego problemu, promując ideę, że wszystkie produkty i materiały powinny być wykorzystywane jak najdłużej, a odpady zmniejszone do minimum. W GOZ, zamknięty cykl życia produktów zmniejsza potrzebę wydobycia nowych surowców i generuje mniej odpadów. To nie tylko krok w kierunku ochrony środowiska, ale również potencjalne źródło oszczędności i innowacji dla przedsiębiorstw.
Joanna Jaroch-Pszeniczna: We Francji każdy konsument ma dopłatę na naprawę obuwia
Joanna Jaroch-Pszeniczna, Dyrektorka Generalna Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej przedstawiła doświadczenia z zakresu Gospodarki Obiegu Zamkniętego kraju nad Sekwaną.
– Francja jest krajem lubiącym centralizację. Przygotowała plan, w którym m.in. zapisała obszar 6F, określający jak zapewnić cyrkularność. Mówię chociażby o wprowadzaniu bonów na reparację obuwia. Są certyfikaty dla podmiotów mogących wykonywać naprawy a każdy konsument ma dopłatę na naprawę obuwia. Przy czym dopłaty pochodzą z kar, które płacą firmy mijające się z ekologią. I to nie biznes powinien wymyślać logo, to państwo powinno je definiować i je odgórnie narzucać. Każdy produkt powinien mieć oznaczenie, czy można do niego kupić elementy wymienne, czy można go naprawiać, będą też wskazania jak długo produkt będzie żył, do jakiego kosza ma trafić. Ważna jest też dostępność koszy, tak aby były dostępne nie tylko na posesjach – mówiła Joanna Jaroch-Pszeniczna, Dyrektorka Generalna Francusko-Polskiej Izby Gospodarczej.
Legislacyjne wsparcie dla ekologii
Aby przyspieszyć przejście na GOZ, niezbędne jest wsparcie legislacyjne. Różne kraje wprowadzają przepisy, które wymuszają lub zachęcają do przyjmowania bardziej ekologicznych praktyk. W Europie, Unia Europejska prowadzi w tej dziedzinie, ustanawiając normy i regulacje wspierające ekologiczne innowacje i zrównoważoną produkcję. Polska, będąc częścią UE, ma dostęp do tych narzędzi i może korzystać z najlepszych praktyk.
Martyna Zastawna: Rozwiązania jakie stosuje Francja mogłyby uratować całą masę rzemiosł które wymierają
Martyna Zastawna, Założycielka i Właścicielka WoshWosh, Promotorka i edukatorka, przedstawiła własne doświadczenia, które zgromadziła przez dziewięć lat prowadzenia swej firmy.
– Mam przyjemność doradzania w ONZ i w Komisji Europejskiej w kwestii dyrektywy „mamy prawo do naprawy”. Z drugiej strony staram się działać jako WoshWosh i zachęcać firmy, aby takie dobre praktyki wdrażały przed zmianami legislacyjnymi, które niebawem nastąpią. Jest też kwestia świadomości konsumentów. Żyjemy w czasach bardzo konsumpcjonistycznych, w których wolimy kupić nową rzecz niż naprawiać tą którą mamy. Jest bardzo mało podobnych do mojej firm. Na podstawie doświadczeń mogę stwierdzić, że stworzenie takiej firmy jest bardzo trudne, wymaga mnóstwa pracy i kapitału. Trzeba zachęcić więc konsumentów, aby zmienili swoje nawyki. Myślę, że takie rozwiązania jakie stosuje Francja przyjęłyby się w Polsce, dzięki czemu powstałoby więcej firm naprawiających, a przede wszystkim moglibyśmy uratować całą masę rzemiosł które wymierają – mówiła Martyna Zastawna.
Dialog interesariuszy w budowaniu ekologii
Kluczowym elementem w promowaniu GOZ jest dialog między wszystkimi zainteresowanymi stronami: rządami, przedsiębiorstwami, organizacjami pozarządowymi i konsumentami. Wymiana wiedzy i doświadczeń pozwala na identyfikację wspólnych celów i wypracowanie skutecznych strategii działania. Firmy, angażując się w dialog na temat ekologicznej produkcji, mogą nie tylko poprawić swój wizerunek, ale także znaleźć nowe możliwości biznesowe.
Michał Purol: Przepisy w Polsce uniemożliwiają karmienie zwierząt niespożytą żywnością
Michał Purol, Chief Sustainability Officer, UNEP Grid, ocenił Gospodarkę Obiegu Zamkniętego z punktu widzenia przedstawiciela ośrodka ONZ ds. środowiska.
– Do naszej grupy eksperckiej zgłosiło się dużo przedsiębiorstw, które analizowały swoje łańcuchy wartości. Okazywało się, że tworząc produkty, nie pytano po drodze samorządów, konsumentów, nie rozmawiano z organizacjami mającymi rozwiązania chociażby w kwestii naprawy. Odbyliśmy też debatę z udziałem uczelni z różnych krajów poświęconej Gospodarce Obiegu Zamkniętego. Podczas rozmów każdy się dziwił, że jednych krajach pewne rozwiązania są oczywiste, a w innych takimi oczywistymi nie są. Na przykład dla Islandczyków jest oczywiste, że w ich szkołach odpady żywnościowe przetwarzane są na kompost, na którym produkowana jest żywność. I dziwili się, że przepisy w Polsce uniemożliwiają karmienie zwierząt niespożytą żywnością. Należy więc działać wspólnie, począwszy od edukacji konsumentów, a skończywszy na całym procesie biznesowym – mówił Michał Purol.
Przeciwdziałanie marnotrawstwu w branży e-commerce
E-commerce, choć wygodny i szybko rozwijający się segment rynku, generuje również wiele wyzwań ekologicznych. Aby je adresować, konieczne jest wprowadzenie innowacyjnych rozwiązań, takich jak optymalizacja logistyki, zmniejszenie ilości materiałów opakowaniowych czy promowanie produktów z recyklingu. Niektóre firmy już teraz stawiają na ekologiczne opakowania i minimalizację odpadów, pokazując, że zrównoważony rozwój może iść w parze z biznesem.
Technologie wspierające ekologię
Nowoczesne technologie odgrywają kluczową rolę w promowaniu GOZ. Innowacje takie jak fotowoltaika, biogazownie czy zaawansowane systemy recyklingu otwierają nowe możliwości dla ekologicznej produkcji i zarządzania odpadami. Przykłady zastosowań tych technologii pokazują, że ekologiczne rozwiązania mogą być efektywne i opłacalne.
Daniel Moczulski: Ekonomia przy wyborze OZE musi zostać zachowana
Daniel Moczulski, Region Manager – Poland and Baltics, LONGi Solar, firmy produkującej moduły fotowoltaiczne mówił o potrzebie edukowania konsumentów.
– Dla mnie istotne jest między innymi marnowanie energii która musiała zostać zużyta na wytworzenie zbędnych produktów. W Polsce kwestie Odnawialnych Źródeł Energii rozpalały nas w kontekście technologii fotowoltaicznej, teraz przeniosły się od konsumentów do przedsiębiorstw które zorientowały się, że fotowoltaika jest kosztowo korzystnym rozwiązaniem. Meritum problemów, o których tu mówimy jest więc w świadomości. Potrzebne są kampanie edukacyjne skierowane do konsumentów. Jednak przy dokonywaniu wyboru na przykład fotowoltaiki jest ekonomia a nie ekologia, ale ja bym na to się nie zżymał. Ekonomia przy wyborze OZE musi zostać zachowana a ekologia będzie dodatkowo dynamizować dokonanie wyboru – mówił Daniel Moczulski.
Rola konsumentów
Konsument ma kluczową rolę w promowaniu GOZ. Poprzez świadome decyzje zakupowe, rezygnację z jednorazowych produktów i wsparcie dla firm stosujących zrównoważone praktyki, każdy z nas może przyczynić się do zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko. Edukacja ekologiczna i promowanie zrównoważonej konsumpcji są więc niezbędne, aby kształtować postawy proekologiczne w społeczeństwie.
GŁÓWNE REKOMENDACJE LIDERÓW ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU
Sesja Zrównoważona konsumpcja – czyli o krętej drodze do Gospodarki Obiegu Zamkniętego
- Należy edukować konsumentów o ważności zachowań proekologicznych dotyczących napraw czy segregacji odpadów
- Konsumentom trzeba ułatwiać zachowania proekologiczne choćby przez zwiększenie liczby pojemników na odpady i oznakowanie produktów
- Potrzebne są rozwiązania legislacyjne sprzyjające Gospodarce Obiegu Zamkniętego i Odnawialnym Źródłom Energii
- Warto korzystać z praktyk, które z powodzeniem już funkcjonują w innych krajach, np. we Francji
- Producenci powinni stosować praktyki proekologiczne np. w kwestii opakowań czy naprawy nie czekając na unijne dyrektywy.
- Przy optymalizacji produkcji i łańcucha wartości opłaca się prowadzić dialog z interesariuszami i ekspertami
III Kongres ESG – wnioski z debaty
Debata na temat zrównoważonej konsumpcji i Gospodarki Obiegu Zamkniętego, która odbyła się podczas III Kongresu ESG w Warszawie, podkreśliła znaczenie wspólnych działań wszystkich sektorów społeczeństwa. Wyzwania, przed którymi stoimy, wymagają zintegrowanych działań, innowacji i wsparcia legislacyjnego. Jednak, jak pokazują doświadczenia innych krajów, możliwe jest stworzenie zrównoważonej przyszłości, w której ekonomia i ekologia idą w parze.
FAQs: Zrównoważona Konsumpcja i Gospodarka Obiegu Zamkniętego
Jak zrównoważona konsumpcja wpływa na środowisko?
Zrównoważona konsumpcja minimalizuje negatywny wpływ na środowisko poprzez ograniczenie marnotrawstwa zasobów i promowanie używania produktów, które są trwałe, łatwe do naprawy i przyjazne dla środowiska. Działania takie jak recykling, kompostowanie oraz wybór produktów z certyfikatami ekologicznymi przyczyniają się do zmniejszenia śladu węglowego i ochrony zasobów naturalnych.
Co to jest Gospodarka Obiegu Zamkniętego (GOZ)?
GOZ to model ekonomiczny, który zakłada minimalizację odpadów poprzez ponowne wykorzystanie, naprawę, odnowienie i recykling materiałów i produktów na każdym etapie ich życia. Celem GOZ jest zmniejszenie potrzeby wydobycia nowych surowców i zmniejszenie ilości odpadów, co prowadzi do zrównoważonego rozwoju.
Dlaczego marnowanie żywności jest problemem dla środowiska?
Marnowanie żywności nie tylko jest nieefektywne z punktu widzenia zasobów potrzebnych do jej produkcji (woda, energia, grunt), ale również przyczynia się do emisji gazów cieplarnianych podczas jej rozkładu na wysypiskach. Redukcja marnotrawstwa żywności jest kluczowa dla ograniczenia negatywnego wpływu na klimat.
Jakie są przykłady legislacyjnego wsparcia dla ekologii?
Przykłady obejmują wprowadzenie systemów kaucyjnych dla opakowań zwrotnych, obowiązek oznakowania produktów pod kątem ich recyklingu, promowanie naprawy urządzeń poprzez obniżenie VAT na usługi naprawcze, czy wprowadzenie zakazu stosowania jednorazowych plastików. Takie działania legislacyjne mają na celu promowanie zachowań proekologicznych wśród konsumentów i producentów.
Czy recykling opakowań papierowych jest efektywny?
Tak, recykling opakowań papierowych jest wysoce efektywny i stanowi ważny element Gospodarki Obiegu Zamkniętego. Ponad 90% opakowań papierowych może być poddane recyklingowi, co zmniejsza potrzebę korzystania z nowych surowców i przyczynia się do redukcji odpadów.
Jak mogę jako konsument wspierać Gospodarkę Obiegu Zamkniętego?
Jako konsument, możesz wspierać GOZ poprzez dokonywanie świadomych wyborów zakupowych, preferowanie produktów z recyklingu, minimalizowanie odpadów, naprawę zamiast wymiany uszkodzonych przedmiotów, a także poprzez segregację odpadów i korzystanie z lokalnych systemów recyklingu.
W jaki sposób firmy mogą przyczynić się do promowania ekologii?
Firmy mogą przyczynić się do promowania ekologii poprzez wdrażanie zrównoważonych praktyk w produkcji, minimalizowanie odpadów, stosowanie opakowań przyjaznych dla środowiska, promowanie naprawy i długowieczności produktów, a także angażowanie się w dialog z interesariuszami na temat ekologii.
Patronat honorowy nad III Kongresem ESG – Liderzy Zrównoważonego Rozwoju – Europa objęli: Rzecznik Praw Obywatelskich, Minister Nauki, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Minister Klimatu i Środowiska, Ministerstwo Rozwoju i Technologii, Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce, JM Rektor Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, JM Rektor Uniwersytetu Warszawskiego.
Patronat objęli: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Polska Agencja Nadzoru Audytowego, Polska Agencja Inwestycji i Handlu oraz Politechnika Warszawska.
Partnerem Strategicznym jest: ORLEN.
Partnerami Głównymi są: Adamed Pharma, Alior Bank, AMS, Diaverum, Hasco-Lek S.A., Lidl Polska, PGE Polska Grupa Energetyczna, Grupa Żabka.
Partnerami są: Bank Gospodarstwa Krajowego, Francusko-Polska Izba Gospodarcza (CCIFP), PZU, Huawei Polska, DS Smith.
Partnerami wspierającymi są: Polska Grupa Porcelanowa, PwC, Grupa Ferrero, Tarczyński, IAR Technologies oraz COGIT, Dobra Fundacja, Bio Planet, LONGI Solar oraz Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa.
Partnerami merytorycznymi są: Fundacja Polskiego Godła Promocyjnego „Teraz Polska”, Krajowa Izba Gospodarcza, Szkoła ESG, PRME – Polish Chapter Priciples for Responsible Management, Instytut Staszica, Instytut Biznesu, Centrum UNEP/GRID-Warszawa, Unsung Heroes, Fundacja Polski Instytut Rozwoju Rodziny, Our Future Foundation, Centrum Etyki Technologii Instytutu Humanites, Warsaw Enterprise Institute, Polityka Insight, Fundacja Instytut Studiów Wschodnich – organizator Forum Ekonomicznego, Związek Pracodawców Klastry Polskie, Olimpiady Specjalne Polska.
Partnerami badawczymi są: PSMM Monitoring & More oraz Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna.
Partnerami medialnymi są: Dziennik Gazeta Prawna, Wyborcza.biz, Polska Agencja Prasowa, Super Biznes, Gazeta Polska, Raport ESG, RaportCSR.pl, oESG.pl, PracodawcaGodnyZaufania.pl, Agencja Informacyjna, Obserwator Gospodarczy, ngo.pl, Świat OZE.
Więcej informacji o III Kongresie ESG na stronie: www.esgkongres.pl i https://oesg.pl/3-kongres-esg/
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Zapraszamy do lektury innych publikacji o tematyce ESG, które znajdziesz tutaj. Agencja Informacyjna.
AI, Gospodarka, ESG /EST/ 6.02.2024, akt. 9.02.2024