Ustawa o przestrzeni ochrona klimatu Rzecznik Praw Obywatelskich Marcin Wiącek

Rewolucja w ochronie klimatu – Ustawa o przestrzeni

Agencja Informacyjna: Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich opracowała dokument „Ustawa o przestrzeni – założenia”. Zawarte w nim treści zmierzają do uporządkowania planowania przestrzennego zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

RaportCSR.pl informuje: Powstał projekt „ustawy o przestrzeni”

Jak podaje portal internetowy RaportCSR.pl dokument „Ustawa o przestrzeni – założenia”, opracowany przez Komisję Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich był przedmiotem śniadania prasowego udziałem dr hab. Marcina Wiącka, prof. Uniwersytetu Warszawskiego – Rzecznika Praw Obywatelskich i zaproszonych dziennikarzy. W spotkaniu uczestniczył również Ryszard Kowalski – przewodniczący powołanej przez Rzecznika Komisji Ekspertów ds. Klimatu i Przestrzeni.

Podczas spotkania prof. Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich i Ryszard Kowalski – przewodniczący Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, zaprezentowali założenia dokumentu „Ustawa o przestrzeni – założenia” i omówili obecny stan, wskazując na bałagan legislacyjny oraz nadmierne zbiurokratyzowanie planowania przestrzennego. W trakcie spotkania padało określenie „rewolucja w ochronie klimatu”.

Po co powstał projekt „Ustawy o przestrzeni”? 

Projekt „Ustawy o przestrzeni” powstał, bo jak tłumaczy prof. Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich, do jego Biura wpływa bardzo dużo skarg, dotyczących na przykład hałasu, różnych inwestycji które powstają w różnych częściach Polski, ferm przemysłowych czy innych przedsięwzięć gospodarczych.

Dochodzi także do wielu konfliktów lokalnych, które wynikają z przeznaczenia terenu. To jest obraz ogromnej dysfunkcji systemu zagospodarowania przestrzennego.

– „Razem z Ryszardem Kowalskim – przewodniczącym Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich, doszliśmy do przekonania, że obecny system planowania przestrzennego nie ma nic wspólnego z zasadami zrównoważonego rozwoju i z zasadami które powinny być wdrażane w każdym państwie, w celu zapewnienia ochrony środowiska naturalnego.” – Tłumaczy prof.. Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich.

Ile osób i ile czasu pracowało nad projektem „Ustawy o przestrzeni”?

Prof. Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich wyjaśnił, że grupa kilkudziesięciu ekspertów, z bardzo różnych dziedzin, pracowała nad projektem „Ustawy o przestrzeni” 2 lata.

– „Wytworzony dokument to pomysł „idealnego świata”, czyli takiego, w którym zminimalizowane są ryzyka różnych konfliktów społecznych, a zarazem zapewniona ochrona środowiska, mimo luk prawnych, dotyczących choćby ochrony przed hałasem, zanieczyszczenia światłem czy spójnego systemu ochrony powietrza.” – Wyjaśnia prof.. Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich.

Jak zauważył, przygotowanie projektu „Ustawy o przestrzeni” nie mieści się w kompetencjach Rzecznika Praw Obywatelskich. – „Jest to też ogromne przedsięwzięcie legislacyjne. Ponadto, co ważne, wiele z tych koncepcji znajduje się w zakresie swobody politycznej i odpowiedzialności rządu Rzeczpospolitej Polskiej oraz Sejmu i Senatu.” – Twierdzi prof. Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich.

Kto zdewastował przestrzeń i klimat?

Ryszard Kowalski – przewodniczący Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskichzauważył, że cała idea projektu „Ustawy o przestrzeni” zawiera się w pierwszym akapicie dokumentu. Zaczyna się on zdaniami: „Zdewastowaliśmy przestrzeń i klimat. Choć zmiany klimatu nie są spowodowane tylko budownictwem, ale rozstrzygnięcia określające wykorzystanie terenu są najbardziej widocznym przejawem działalności człowieka”.

Co Ryszard Kowalski ma do powiedzenia o urynkowieniu przestrzenie?

Nieszczęściem jest to, że urynkowiono przestrzeń w najgorszym tego słowa znaczeniu, a przecież to jest dobro skończone. Dlatego jego wykorzystanie musi być racjonalne. Kluczowe jest podporządkowanie decyzji przestrzennych wymogom ochrony klimatu. Na tym oparła się cała praca przy projekcie „Ustawy o przestrzeni”. Ingerencja w wykorzystanie terenu powinna być możliwa tylko wtedy, gdy nie będzie stać w sprzeczności z wymogami ochrony środowiska.” – Tłumaczył Ryszard Kowalski – przewodniczący Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich.

Wyjaśnił również, że kluczowym ma być środowiskowy dokument zarządczy, który ma być faktografią stanu przyrodniczego danej gminy.

Czy chaos przestrzenny jest groźny dla społeczeństwa? 

Według portalu internetowego raportCSR.pl Z wyjaśnień prof. Marcina Wiącka – Rzecznika Praw Obywatelskich. i Ryszarda Kowalskiego – przewodniczącego Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich wynikało, że chaos przestrzenny, który dominuje w Polsce, obniża kulturową i funkcjonalną wartość terenów nowej urbanizacji oraz pogarsza warunki życia obywateli, ograniczając dostęp do usług i transportu publicznego. 

Na niepowiązanych ze sobą funkcjonalnie terenach nowej zabudowy zauważalny jest brak prawidłowych relacji społecznych – więzi międzyludzkich i tożsamości lokalnej. Chaos przyczynia się również do zanieczyszczenia środowiska naturalnego; negatywne skutki antropopresji często powodują nieodwracalne zmiany w układach ekologicznych. 

Podobną ocenę zawarła Najwyższa Izba Kontroli w informacji z 2023 r. o wynikach kontroli „Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne w Polsce na przykładzie wybranych miast“. Zgodnie z nią obecny system planowania przestrzennego w Polsce nie zapewnia racjonalnego kształtowania ładu przestrzennego i zrównoważonego rozwoju.

Do czego potrzeby jest „Środowiskowy Dokument Zarządczy”?

Zasadniczą rolę w założeniach do projektu „Ustawy o przestrzeni” odgrywa „Środowiskowy Dokument Zarządczy”, który jest faktografią stanu przyrodniczego, a w efekcie określa tereny, na których niemożliwe jest dokonywanie zmian, oraz tereny, gdzie zmiany sposobu użytkowania są dopuszczalne, ale po spełnieniu określonych warunków („Standardów Środowiskowych”). Projekt założeń Ustawy o przestrzeni przewiduje, że ustalenia „Środowiskowego Dokumentu Zarządczego” są obligatoryjne dla rozstrzygnięć przestrzennych czyli muszę być uwzględniane w aktach planowania przestrzennego.

W założeniach przyjęto zasadę, że wymagania, dotyczące treści aktów prawa miejscowego będą składały się z dwóch grup: wymagań obligatoryjnych – obowiązujących we wszystkich gminach, oraz wymagań fakultatywnych – do ewentualnego stosowania. Umożliwi to dostosowanie treści przepisów miejscowych do społecznej, przyrodniczej i ekonomicznej specyfiki gminy.

Czy potrzebna jest pełna jawność aktywności władzy i stały udział społeczeństwa?

Dla zapewnienia szerokiego udziału społecznego w procesie planowania przestrzeni, przy uwzględnieniu aspektów środowiskowych, w założeniach zaproponowano rozwiązanie oparte na dwóch elementach: powszechnej jawności działań organów publicznych i stałym udziale społeczeństwa.

W ocenie Komisji Ekspertów „Klimat i Przestrzeń” przy Rzeczniku Praw Obywatelskich informacje o wszelkich działaniach gminy i innych organów, a także podmiotów gospodarczych, związanych z realizacją Ustawy o przestrzeni powinny być powszechnie dostępne z mocy ustawy – bez konieczności składania wniosków o udostępnienie takich informacji i dokumentów.

Czy Wody Polskie i Lasy Państwowe należy zmienić?

Proponowane rozwiązania wymagają odpowiednich zmian prawa w zakresie planowania przestrzennego, ochrony środowiska, jawności działań organów władzy publicznej i instytucji realizujących zadania publiczne. Konieczne wydaje się też dokonanie zasadniczych zmian w ustawach, dotyczących Lasów Państwowych, Wód Polskich. Chodzi o rozdzielenie funkcji regulacyjnych i nadzorczych od funkcji gospodarczych. Jak też zmian dotyczących transportu publicznego. Pisma informujące o założeniach „Ustawy o przestrzeni” zostały przesłane do Ministerstwa Rozwoju i Technologii oraz Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Kim jest prof. Marcin Wiącek?

Marcin Wiącek – Rzecznik Praw Obywatelskich. Jest absolwentem Wydziału Prawa i Administracji UW oraz Centrum Prawa Amerykańskiego (2006 r.). W 2009 r. obronił doktorat dotyczący pytania prawnego sądu do Trybunału Konstytucyjnego. W tym samym roku został zatrudniony na Wydziale Prawa i Administracji swojej alma mater. Jest kierownikiem Zakładu Praw Człowieka na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. Specjalizuje się w prawie konstytucyjnym i prawach człowieka. Od 2019 r. jest profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. 

Marcin Wiącek – jak przebiegała kariera? 

Marcin Wiącek w latach 2003–2007 był pracownikiem Trybunału Konstytucyjnego. W latach 2007-2021 był zatrudniony w Biurze Orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego. W latach 2014–2018 był członkiem Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów. W latach 2014–2016 był kierownikiem aplikacji legislacyjnej prowadzonej przez Rządowe Centrum Legislacji. Był również członkiem Głównej Komisji Urbanistyczno-Architektonicznej. Członek Centrum Badań nad Prawnymi Aspektami Technologii Blockchain, działającym na Wydziale Prawa i Administracji UW.

Ile publikacji naukowych napisał Marcin Wiącek?

Marcin Wiącek jest autorem ponad stu publikacji naukowych dotyczących w szczególności prawa konstytucyjnego, sądownictwa konstytucyjnego, sądownictwa administracyjnego oraz ochrony praw człowieka. Uczestnik licznych konferencji naukowych, w tym międzynarodowych.

Z kim współpracował prof. Marcin Wiącek?

Współpracował jako ekspert z wieloma instytucjami publicznymi, m.in. z Kancelarią Prezydenta RP, Biurem Analiz Sejmowych, Biurem Rzecznika Praw Obywatelskich, Rządowym Centrum Legislacji, Najwyższą Izbą Kontroli, Krajową Radą Sądownictwa, Ministerstwem Sprawiedliwości, Ministerstwem Rozwoju, Ministerstwem Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwem Skarbu Państwa, Ministerstwem Finansów, Urzędem m.st. Warszawy, Marszałkiem Województwa Mazowieckiego.

Jakie wyróżnienia otrzymał Marcin Wiącek?

Uzyskał odznaczenie „Zasłużony dla Warszawy”, nadane przez Radę m.st. Warszawy, a także medal „Pamiętam-Pomagam”, przyznany przez Związek Powstańców Warszawskich i Fundację Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego.

Co to jest Rzecznik Praw Obywatelskich?

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) – polski jednoosobowy organ państwowy ustanowiony w 1987 r., utworzony 1 stycznia 1988 r. Jednostką pomocniczą Rzecznika Praw Obywatelskich jest Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich. 

https://www.youtube.com/watch?v=B2Lr9msiGVc

Czym zajmuje się Rzecznik Praw Obywatelskich?

Rzecznik Praw Obywatelskich, któremu pomagają jego zastępcy oraz Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, stoi na straży wolności, praw człowieka i obywatela określonych w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej oraz w innych aktach normatywnych (art. 208 ust. 1 Konstytucji). Kontroluje, a także podejmuje stosowne czynności, jeśli stwierdzi, że z powodu celowego działania lub zaniechania przez organ, organizacje albo instytucje zobowiązane do przestrzegania i realizacji wolności człowieka i obywatela nastąpiło naruszenie prawa oraz zasad współżycia i sprawiedliwości społecznej. 

Jakie zadania podejmuje Rzecznik Praw Obywatelskich?

Rzecznik Praw Obywatelskich podejmuje działania na wniosek (art. 9 ustawy): obywateli lub ich organizacji; organów samorządowych; Rzecznika Praw Dziecka; Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców; z własnej inicjatywy. Zgodnie z art. 80 Konstytucji, każdy ma prawo wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. Złożenie wniosku do RPO nie wiąże się z koniecznością poniesienia jakichkolwiek opłat

Podstawowym zadaniem Komisji jest zaproponowanie rozwiązań integrujących zadania dotyczące ochrony klimatu z planowaniem przestrzennym. Artykuł 74 Konstytucji RP jednoznacznie określa, że ochrona środowiska jest obowiązkiem władz publicznych, które mają zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom. Kluczowe dla ochrony klimatu jest oczywiście ograniczenie emisji CO2. Jednak wpływ na klimat, w tym na ochronę zasobów wody słodkiej, mają także ingerencje w przestrzeń. Każda zmiana w wykorzystaniu naszego otoczenia oddziałuje bowiem na klimat, czasem pozytywnie, ale najczęściej negatywnie. Stąd niezbędne jest podporządkowanie rozstrzygnięć w planowaniu przestrzennym wymogom ochrony klimatu.

Jak jest skład Komisji Ekspertów ds. Klimatu i Przestrzeni?

Skład Komisji określa zarządzenie nr 50/2022 Rzecznika Praw Obywatelskich z dnia 24 listopada 2022 r. w sprawie określenia składu Komisji Ekspertów ds. Klimatu i Przestrzeni. W jej składzie znajdują się: Patryk Białas, Zbigniew Bohdanowicz, Janusz Buszkowski, Arkadiusz Chęciński, Robert Dziwiński, Michał Federowicz, Ryszard Gajewski, Administration, dr hab. inż. Renata Giedych, dr Justyna Glusman, dr Marcin Gubała, Marlena Happach, dr Aleksander Jakubowski, Stanisław Jastrzębski, dr arch. Tomasz Jeleński, Ryszard Kowalski, dr Artur Kozioł, Małgorzata Kwiędacz-Palosz, dr hab. Katarzyna Małysa-Sulińska, Robert Mikulski, Katarzyna Niemier, dr Piotr Otawski, Łukasz Pancewicz, dr hab. Arkadiusz Ptak, prof. dr hab. Maciej Sadowski, Jakub Sokołowski, dr inż. Marzena Suchocka, Dariusz Supeł, Jacek Szymankiewicz, Tomasz Tosza, dr Tomasz Tratkiewicz, dr hab. Tadeusz Truskolaski, Dorota Zmarzlak 

Dziękujemy za przeczytanie tekstu do końca. Zachęcamy do zapoznania się z innymi artykułami na stronie agencja-informacyjna.com

AI, Gospodarka, ESG /DEC/ 20.01.2025, źródło: portal internetowy raportCSR.pl /

AI World
Gospodarka
Home
Opinie
Kultura