Posiadacze ziemscy na Ukrainie: 10 największych agroholdingów

Agencja Informacyjna: Posiadacze ziemscy na Ukrainie – kto posiada największe areały ziemi na Ukrainie? Poznaj 10 największych agroholdingów u naszych wschodnich sąsiadów.

Michał Kołodziejczak o agroholdingach na Ukrainie

„Stowarzyszenie Ukraińskich Rolników mówi, że na Ukrainie jest dokładnie 96 agroholdingów, które łącznie skupiają w sobie połowę ziemi rolnej w całym państwie. To jest dokładnie tyle samo, ile jest całej ziemi rolnej w całej Polsce. […] Największy agroholding posiada oficjalnie 600.000 ha, nieoficjalnie uprawia jeszcze między 300 a 400.000 ha.” – Ujawnił Michał Kołodziejczak – Sekretarz Stanu w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w programie „Kanał Zero”, 21 lutego 2024 r. dostępnym w internecie.

Posiadacze ziemscy na Ukrainie: 10 największych

Oto 10 największych posiadaczy ziemskich w Ukrainie, spośród blisko setki:

Kernel

Kernel, spółka z Luksemburga, które w  90 proc. właścicielem jest  oligarcha Andrij Mychajłowycz Werewski (Verevskiego) ukr. Андрій Михайлович Веревський, – ukraiński biznesmen i polityk, członek Partii Regionów, Poseł Rady Najwyższej Ukrainy IV, V, VI i VII kadencji, członek Komitetu Rady Najwyższej Ukrainy ds. Polityki Rolnej i Relacji Gruntowych., reszta to między innymi banki i fundusze z USA oraz Euriopy. Posiada ok. 360.000 hektarów. Według innych źródeł 422.000 hektarów.  Werewski, zgodnie z opinią jego kolegów, nadzoruje dodatkowo około 300.000 ha gruntów.

UkrlandFarming

UkrlandFarming, spółka z Cypru, której właścicielem jest Ołeh Romanowycz Bachmatiuk (Bakhmatyuk), ukr. Олег Романович Бахматюк  – ukraiński polityk i biznesmen, z wykształcenia menadżer, inżynier fizyk. należąca do oligarchy. Nie wiadomo dokładnie, ile ziemi posiada, z powodu „zniszczenia jej serwerów”. Sam Bakhmatyuk ma się ukrywać przed ukraińskim wymiarem sprawiedliwości. Podaje różne liczby, ma mieć od 460.000 do 670.000 ha.

MPH

MHP Myroniwski Chliboprodukt (MChP), spółka z Cypru, której właścicielem jest oligarcha Jurij Anatolijowycz Kosiuk, ukr. Юрій Анатолійович Косюк – ukraiński biznesmen, właściciel i Prezes Zarządu. Bohater Ukrainy (2008). oraz zagranicznych instytucji finansowych. Posiada ok. 340.000 ha.

TNA Corporate

TNA Corporate, spółka ze Stanów Zjednoczonych Ameryki, która miała przejąć ok. 200.000 ha. od Ołeha Bachmatiuka. (Zapewne to dlatego UkrlandFarming wylądował na drugim miejscu, a nie na pierwszym).

NCH Capitalus

NCH Capitalus, fundusz inwestycyjny ze Stanów Zjednoczonych Ameryki zajmujący się głównie skupem ziemi. Posiada ok. 200.000 ha.

PIF

PIF, fundusz inwestycyjny z Królestwa Arabii Saudyjskiej kontrolowany przez tamtejszą rodzinę królewską. Przez spółkę zależną posiada ok. 200.000 ha.

Industrial Milk Company

Industrial Milk Company, spółka z Wielkiego Księstwa Luksemburga, której głównym udziałowcem jest oligarcha O. Petrov. Posiada ok. 120.000 ha.

Agroton

Agroton, spółka z Republiki Cypryjskiej, należąca do oligarchy I. Zhuravlova. Posiada ok. 94.000 ha.

Astrarta

Astrarta, spółka z Królestwa Niderlandów, 40 proc. udziałów należy do oligarchy Wiktor Iwanczyk W. Ivanchuka, a 30 proc. do kanadyjskiej spółki Firefax Financial. 40% akcji spółki. 28% należy do kanadyjskiego funduszu Fairfax, prawie 12% kontrolują polskie OFE oraz TFI, a pozostałe 20% należy do nieujawnionych inwestorów. Posiada ok. 90.000 ha. Astarta to holding, zarejestrowany w Holandii, który skupia spółki spożywcze i rolnicze działające na Ukrainie. Grupa jako pierwsza spośród byłych republik radzieckich produkuje biogaz w procesie fermentacji miazgi buraków cukrowych. Spółka jest notowana na Giełdzie Papierów Wartościowych od 2006 r.

Nibulon

Nibulon, jedyna spółka zarejestrowana w Ukrainie, należąca do Andriy Vadaturskiego, który odzieczył to po Oleksiy Opanasovych Vadaturskyi (ukr.Олексій Опанасович Вадатурський;, odznaczony orderem Bohater Ukrainy w 2007 r. Posiada ok. 80.000 ha. W 2014 roku, po aneksji Krymu przez Federację Rosyjskiej i wsparciu separatystów w Donbasie, Wadaturski sfinansował 2.000 milicjantów, wyposażonych w pojazdy wojskowe. W 2018 roku znalazł się na liście 322 Ukraińców znajdujących się na „czarnej” liście Federacji Rosyjskiej. Po inwazji rosyjskiej w 2022 r., na Ukrainę, blokadzie eksportu zbóż i umowie eksportowej zbóż z 22 lipca 2022 r. Oleksiy Wadaturski i jego przedsiębiorstwa wypracowywali rozwiązania umożliwiające wznowienie normalnego przepływu ukraińskiego zboża do zagranicy. 

Oleksiy Wadaturski zginął wraz z żoną 31 lipca2022 r. nad ranem w wyniku rosyjskich ataków rakietowych na Mikołajów. 7 lub 8 rosyjskich rakiet trafiło w jego dom w obwodzie zawodskim, co wzbudziło poważne podejrzenia, że ​​ Oleksiy Wadaturski był specjalnym celem i został zamordowany przez siły Federacji Rosyjskiej, aby wpłynąć na ukraiński przemysł eksportujący plony. Ukraina stwierdziła, że ​​rakieta, która zabiła Oleksiya Wadaturskiego, należała do serii rakiet S-300. Mychajło Podolak, doradca Wołodymyra Zełenskiego – prezydenta Ukrainy, nazwał atak rakietowy „morderstwem z premedytacjąjednego z najważniejszych przedsiębiorców rolnych w państwie”. Do ataku doszło, gdy 1 sierpnia 2022 r. pierwsza dostawa zboża miała wyjechać z Ukrainy. Następcą Oleksiya Wadaturskiego został jego syn Andrij Wadaturski – polityk.

Jak doszło o powstania gigantyczny agroholdingów?

W okresie kiedy Ukraina funkcjonowała w ramach Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich (obecnie Federacja Rosyjska) ziemia była własnością państwa, a kołchozy(rolnicze spółdzielnie produkcyjne) i sowchozy (państwowe gospodarstwa rolne), korzystały z możliwości bezpłatnego jej użytkowania. W 1992 r. na Ukrainie uchwalono ustawę, która przyznała pracownikom prawo do części gruntów kołchozu (grunt przypadający na pracownika kołchozu nosił nazwę „paj”).

W 2001 r. został uchwalony Kodeks ziemski Ukrainy. Uregulował on prawo własności gruntów rolnych. Ze względu na brak rejestru gruntowego uznano, że państwo nie jest przygotowany do wprowadzenia wolnego obrotu ziemią. W związku z tym wdrożenie przepisów zawieszono do czasu spełnienia niezbędnych warunków. W okresie zawieszenia doszło do koncentracji areałów i powstania dużych, korporacyjnych przedsiębiorstw rolnych, nazywanych w Ukrainie agroholdingami. Zagospodarowały one dziesiątki, a w niektórych wypadkach setki tysięcy hektarów dzierżawionych od właścicieli pajów. Liczba agroholdingów o powierzchni powyżej 10.000 ha na przestrzeni lat stale rośnie.

Ukraina – światowy spichlerz

Ukraina od wieków stanowi spichlerz Europy – dziś na skalę światową. Ponad 30.000.000 hektarów gruntów ornych, od ogromnej żyzności gleb –  sprawia, że Ukraina jest jedną z potęg produkcji rolnej na świecie. Atrakcję dostrzegli wielcy inwestorzy zarówno  ukraińscy, jaki i zagraniczne fundusze inwestycyjne, szukające szybkiego i łatwego zarobku. Średnia cena jednego hektara ziemi wynosi niespełna 1 tys. euro – wielokrotnie mniej niż u sąsiadów z UE (zwłaszcza Polski).

Właśnie dlatego Amerykanie czy Saudyjczycy zainwestowali w nie miliony dolarów, aby czerpać profity z produkcji handlu zbożem. W te inwestycje zaangażowali się także wielcy międzynarodowi kredytodawcy.

Błędna prywatyzacja i skorumpowane rządy od początku lat 90. XX w. doprowadziły do koncentracji ziemi ornej na Ukrainie w rękach oligarchów. Około 4.300.000 hektarów znajduje się pod uprawami rolnymi na dużą skalę, z czego większość, bo 3.000.000hektarów, w rękach kilkunastu dużych koncernów agrobiznesowych. Wprowadzana etapami od 2021 roku reforma dotycząca obrotu ziemią jeszcze mocniej zwiększy udział wielkich agroholdingów w sektorze rolnym.

Problem z rolniczymi protestami

Dlaczego Ukrainie aż tak bardzo zależy na sprzedawaniu zboża do Polski i pozbyciu się rolniczych protestów, wydaje się struktura własnościowa tamtejszych gospodarstw rolnych?

W Polsce rzadko myślimy o odmiennych modelach rolnictwa, stosowanych w innychpaństwach na świecie. Na Ukrainie istnieje niemalże dokładna odwrotność polskiego, opartego przede wszystkim o małe gospodarstwa rodzinne, rolnictwa. Warto tutaj przypomnieć, że Polska tak wysoce szanuje swój model rolnictwa, że został on zagwarantowany w art. 23 konstytucji. „Podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne”. Zasada ta nie narusza postanowień art. 21 zasada ochrony własności i art. 22 zasada wolności gospodarczej.

Kiedy otwierano bezkrytycznie granice Unii Europejskiej  dla ukraińskiego zboża, szlachetnie myślano o tranzycie, żeby biednych państw w Afryce i Azji nie dotknęła klęska głodu. Tymczasem po obydwu stronach granicy znaleźli się przedsiębiorcy, którzy postanowili wykorzystać zamieszanie i kryzys aby zarobić.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca. Zapraszamy do lektury innych publikacji o tematyce gospodarczej, które znajdziesz tutaj. Agencja Informacyjna.

AI World, Rolnictwo /EST/ 7.03.2023