Dzień Kobiet to coroczne święto obchodzone 8 marca począwszy od 1910 roku. Choć tradycja celebrowania Dnia Kobiet rozpowszechniła się w Polsce, to forma obchodów tego święta, podejścia do niego zarówno przez mężczyzn, jak i przez kobiety mocno zmieniała się na przestrzeni lat.
Dzień Kobiet jest świętowany w większości państw europejskich, a także w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie od początkowych lat XX wieku. Historycy twierdzą, że prototyp święta kobiet sięga czasów starożytnego Rzymu i wiąże się ze świętem Matronalii. Było to święto przypadające na pierwszy tydzień marca, a obchodzone jedynie przez zamężne kobiety. Związane było z macierzyństwem i płodnością. Z okazji święta Matronalii mężowie obdarowywali swoje żony prezentami i spełniali ich życzenia.
Początki Międzynarodowego Dnia Kobiet datowane są na 28 lutego 1909 roku.
W Nowym Jorku miał miejsce marsz upamiętniający strajk kobiet pracujących w przemyśle tekstylnym z 8 marca 1908 roku. W 1910 roku Dzień Kobiet uchwalono na II Międzynarodowym Zjeździe Kobiet Socjalistek. Dzień Kobiet uznano za święto, które posłuży rozpowszechnianiu idei praw kobiet, szacunku dla kobiet oraz budowaniu społecznego wsparcia dla powszechnych praw wyborczych dla kobiet. Oficjalnie datę 8 marca okrzyknięto Dniem Kobiet w 1922 roku.
Do Polski Dzień Kobiet w najpopularniejszej swej formie przywędrował ze Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich (ZSRR).
Święto 8 marca było tym samym najhuczniej obchodzone w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (PRL). Zwłaszcza w szkołach i zakładach pracy. Tego dnia panie przychodziły wystrojone do pracy. Nigdy bowiem nie było wiadomo czy nie odwiedzi ich jakiś dygnitarz. Organizowano okolicznościowe akademie, na których rozbrzmiewały przemówienia, recytacje wierszy oraz śpiew piosenek ku czci kobiet. W miejscach publicznych pojawiały się portrety kobiet pracujących. Święto 8 marca miało na celu utrwalenie wzniosłych idei socjalizmu.
Panie obowiązkowo otrzymywały tego dnia kwiaty, najczęściej goździki.
Na ulicach widać było powracające z pracy kobiety z kwiatami. Za czasów władzy Edwarda Gierka (I sekretarz Komitetu Centralnego Zjednoczonej Partii robotniczej w latach 1970-1980) goździki, jak wynika z badań profesor Lilianny Jabłońskiej ze Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, goździk zajmował ponad 70 proc. rynku kwiatów ciętych. I był jednym z głównych produktów, którymi handlowali prywaciarze.
Popularnymi prezentami wręczanymi 8 marca w czasie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej były też tak zwane towary deficytowe: rajstopy, ręczniki, ścierki, mydło czy kawa lub herbata.
Pracodawcy często wręczali paniom też perfumy „Być może” albo „Pani Walewska”. Sznury sztucznych pereł, korali i plastikowe okrągłe klipsy również cieszyły się uznaniem. Zdarzało się, że kobiet musiały pokwitować odbiór prezentu. W czasie Dnia Kobiet podkreślano hasła o znaczącej roli kobiet w społeczeństwie oraz niezbędności pracy, którą wykonują.
W 1993 roku obchody Dnia Kobiet w Polsce zostały zniesione przez premier Hannę Suchocką. Jednak większość mężczyzn pamiętała, aby tego dnia wręczyć symboliczny prezent bliskiej kobiecie.
Dziś Dzień Kobiet jest okazją do zwrócenia uwagi na problemy kobiet z całego świata.
Początek XXI wieku też wiele nowości z okazji Dnia Kobiet, od mody na imprezy z męskim striptizem po kontrowersyjną “modę” na manifestacje kobiet. Obecnie 8 marca często odbywają się liczne happeningi, manifesty i wykłady związane z równouprawnieniem.
„Od 2000 roku ulicami polskich miast przechodzi Manifa, której pomysł wyrósł z przekonania o konieczności odrodzenia kultury ulicznego protestu — wtargnięcia do miejskiej przestrzeni i zawłaszczenia jej, zwrócenia uwagi, aby publicznie wyartykułować potrzeby, problemy, upomnieć się o prawa dyskryminowanych grup. Manifa była też próbą odczarowania patriarchalnej atmosfery zbudowanej wcześniej wokół 8 marca i upomnieniem się o jego pierwotne znaczenie odniesione do walki o ekonomiczne i społeczne prawa kobiet.” – Zauważa profesor Lucyna Kopciewicz z Uniwersytetu Gdańskiego.
Obecnie ciągle jednak podkreśla się doniosłą rolę wszystkich kobiet: żon, mam, babć, narzeczonych, cioć, kuzynek, współpracownic, przyjaciółek, znajomych, koleżanek. Panie otrzymują tego dnia różnorodne prezenty. Oczywiście najlepsze korzyści 8 marca przynosi kwiaciarniom, dla których jest to jeden z najlepszych dni w roku. Najpopularniejszy kwiat na Dzień Kobiet to teraz tulipany. Do łask wracają jednak słynne w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej goździki.
“Ludzie coraz częściej pytają o niego. Najchętniej sięgają po tzw. miniaturkę” – zauważyła Maria Wolak – kwiaciarka z Dębicy.
Inne branże konkurują ze sobą w pomysłach na oryginalne upominki. Oferują różnorodność słodkości, zaskakują zabawnymi gadżetami, powabnymi kompletami bielizny czy pięknej biżuterii. Swoja ofertę ma też branża kosmetyczna. Praktyczni mężczyźni często wręczają tego dnia kobietom bony do wybranej sieci sklepów odzieżowych albo księgarni.
Doktor Katarzyna Serafińska – psycholog społeczny z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego podsumowuje współczesny Dzień Kobiet:
„Młodzi Polacy nie myślą już o tym dniu w kategoriach PRL-owskich. Nie kojarzy im się z wymuszonym celebrowaniem i pustymi gestami w rodzaju wręczania przez panów kwiatka lub rajstop. (…) Dzień Kobiet nie ma też już charakteru tylko komercyjnego, lecz zdecydowanie bardziej zindywidualizowany”. – Zaznacza Katarzyna Serafińska. – „W jakimś sensie kobiety odzyskały to święto, które skupia się teraz bardziej na nich samych, a nie na męskich powinnościach raz w roku. W odbiorze społecznym dominuje raczej przy tej okazji tematyka praw kobiet w kontekście praw reprodukcyjnych czy godzenia ról zawodowych i macierzyńskich”. – Dodaje dr Katarzyna Serafińska – psycholog społeczny z Instytutu Psychologii Uniwersytetu Wrocławskiego.
Dziś Polki w większości doceniają to, że mężczyźni pamiętają o Dniu Kobiet, ale nie celebrują go tak uroczyście jak kiedyś. Oczekują uznania w oczach mężczyzn na co dzień, nie tylko 8 marca.
Agencja Informacyjna, Gospodarka /SYL/ 24.02.2021