Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało, że projekt ustawy ustanawiającej w Polsce system kaucyjny ma trafić do Stałego Komitetu Rady Ministrów. Przewiduje się, że nowe przepisy wejdą w życie w III kwartale 2023 r.
Damian Kuraś: Pilnie potrzebny system kaucyjny na butelki plastikowe
Mechanizm systemu kaucyjnego ma polegać na tym, że przy sprzedaży napojów zostanie pobrana opłata kaucyjna, którą będzie można odzyskać przy zwrocie butelki czy puszki. O potrzebie stworzenia kompleksowego systemu kaucyjnego w Polsce debatuje się od dawna a opóźnienie jego wdrożenia naraża na sankcje karne ze strony Unii Europejskiej. W kwestii gospodarowania odpadami pokonsumpcyjnymi szczególnie istotna jest unijna dyrektywa Single Use Plastics (SUP), która zobowiązuje wszystkie państwa Wspólnoty do ograniczania wpływu tworzyw sztucznych na środowisko.
Wedle dyrektywy Single Use Plastics, do końca 2023 r. wszystkie butelki plastikowe będą musiały być wykonane co najmniej w 25 proc. z materiału pochodzącego z recyklingu, a do końca 2030 r. – co najmniej z 30 proc. tych materiałów. Jednym z elementów dyrektywy Single Use Plastics jest właśnie obowiązkowe wdrożenie systemu kaucyjnego, zakładającego selektywną zbiórkę butelek po napojach na poziomie 77 proc. zbiórki do 2025 r. oraz 90 proc. do 2029 roku.
Rozwiązania, które Ministerstwo Klimatu i Środowiska zawarto w projekcie ustawy ustanawiającej w Polsce system kaucyjny są ważne ze względu na konieczność spełnienia wymogów środowiskowych Unii Europejskiej pod kątem gospodarki obiegu zamkniętego. Na wdrożenie systemu kaucyjnego czeka też rynek, bo przepisy pozwolą na lepszy dostęp do granulatu i ograniczą odpływ surowca PET poza granice Polski.
Trwają prace na projektem ustawy o systemie kaucyjnym dla opakowań
W sprawie projektu ustawy ustanawiającej w Polsce system kaucyjny Ministerstwo Klimatu i Środowiska prowadziło szerokie konsultacje społeczne, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców, w tym przedstawicieli branży handlowej. Pozwoliło to wspólnie wypracować rozsądny kompromis, czego przykładem jest zrezygnowanie z objęcia systemem kaucyjnym szklanych butelek jednorazowych.
Przedsiębiorcy liczyli, że projekt ustawy ustanawiającej w Polsce system kaucyjny zostanie przyjęty przez parlament Rzeczpospolitej Polskiej do końca 2022 roku, jednak jak do tej pory do tego nie doszło.
Projekt ustawy ustanawiającej w Polsce system kaucyjny został przekazany do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów 16 stycznia 2023 r., w celu skierowania go do rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów. Od prac na tym etapie zależy teraz jak szybko projekt trafi pod obrady Rady Ministrów oraz do Sejmu. Zakłada się, że przepisy wejdą w życie w III kwartale 20023 r.
Handel przeciwny systemowi kaucyjnemu dla szkła jednorazowego
Prowadzone są także dyskusje dotyczące konieczności poddawania projektu notyfikacji technicznej. Jednakże zgodnie z prawem, notyfikacji projektu ustawy dokonuje się po przyjęciu projektu przez Radę Ministrów Rzeczpospolitej Polskiej. W związku z powyższym projekt jeszcze nie został przekazanych do notyfikacji.
W obecnym kształcie projekt ustanawiającej w Polsce system kaucyjny zakłada objęcie systemem kaucyjnym butelek na napoje z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, butelek szklanych wielokrotnego użytku po napojach o pojemności do 1,5 litra oraz puszek metalowych o pojemności do 1 litra. Należy jednak pamiętać, że projekt może ulec jeszcze drobnym zmianom na najbliższych etapach.
Projekt ustawy ustanawiającej w Polsce system kaucyjny w obecnym kształcie stanowi kompromis pomiędzy oczekiwaniami organizacji społecznych a przedstawicielami handlu i producentami szkła, wpisuje się w kryteria nakreślone przez Unię Europejską i uwarunkowania polskiego rynku. Można więc oczekiwać, że notyfikacja przebiegnie szybko a system kaucyjny nareszcie wejdzie w życie.
„Szybkie, sprawne uregulowanie systemu kaucyjnego, jako wzmocnienie systemu racjonalnego zagospodarowywania odpadów jest w interesie wszystkich.” – Ocenia Juliusz Bolek – Przewodniczący Rady Dyrektorów Instytutu Biznesu. – „Opłata kaucyjna oddawana przy zwrocie opakowania szklanego, plastikowego lub metalowego jest najlepszym motywatorem. Nawet jeśli będą osoby, mało wrażliwe cenowo, to znajdą się inne, które dojrzą w tym własny interes. Chodzi tez oto aby odejść od absurdu tak zwanych opakowań bezzwrotnych. Są m. in producenci wody, których butelek szklanych nie można zwrócić. Mam nadzieję, że ostateczna ustawa o systemie kaucyjnym wyeliminuje tego typu praktyki.” – Wyjaśnia Juliusz Bolek – Przewodniczący Rady Dyrektorów Instytutu Biznesu.