Odszedł Aleksander Nawrocki – minister poezji

Aleksander Nawrocki, poeta, wydawca, tłumacz, redaktor naczelny „Poezji dzisiaj” zmarł 1 maja 2022 r. w Warszawie w wieku 81 lat.

Aleksander Nawrocki (ur. 14.03.1941 r.) był absolwentem filologii polskiej i węgierskiej oraz etnografii na Uniwersytecie Warszawskim. Studia pogłębiał za granicą: m.in. na Węgrzech i w Rumunii. Uczęszczał na wykłady z filozofii prowadzone przez Leszka Kołakowskiego. Jako pierwszy w świecie obronił pracę magisterską o twórczości poetyckiej przyszłego noblisty, Czesława Miłosza będącego wówczas na indeksie (1967).

Debiutował poezją w r. 1965 u Stanisława Grochowiaka w miesięczniku „Kultura”. W 1966 r. wydał zbiór wierszy Rdzawe owoce, dobrze przyjęty przez krytykę. Jest autorem 26 książek, w tym 18 tomów wierszy, 20 tomów wyborów wierszy oraz prozy wydanych za granicą, 2 tomów opowiadań, powieści Cień jego anioła, książki popularnonaukowej o szamanizmie syberyjskim, książki reportażowej Jak zamordowano Imre Nagya (powstanie węgierskie 1956 r.) i razem z żoną Barbarą Nawrocką zbioru reportaży o Syberii Jakucja i ja.

Tłumaczył z literatur: rosyjskiej, bułgarskiej, rumuńskiej, ukraińskiej, serbskiej, węgierskiej, fińskiej, angielskiej, francuskiej. Uczestnik wielu prestiżowych międzynarodowych festiwali literackich: Struga (Macedonia), Warna (Bułgaria), Belgrad, Izmir (Turcja), Kair, Tver (Rosja), Kijów, Ryga, Wilno, Bonn, Londyn.

Aleksander Nawrocki od roku 1992 prowadził autorskie Wydawnictwo Książkowe IBiS, od roku 1998 był redaktorem naczelny pisma „Poezja dzisiaj”.  

W latach 2013 – 2016 był również wydawca kwartalnika „LiryDram”. Jako wydawca skupiał się na literaturze współczesnej polską i zagranicznej. Jego specjalnością edytorską były dwujęzyczne antologie poetyckie: grecka, hiszpańska, węgierska, fińska, rosyjska, ukraińska. Był autorem i wydawcą najobszerniejszego dzieła zbierającego dokonania poetyckie polskich autorów: Poezja Polska – Antologia Tysiąclecia (3 tomy, 275 poetów, od „Bogurodzicy” do dzisiaj, 1800 stron).

Aleksander Nawrocki od r. 2001 był organizatorem Światowych Dni Poezji UNESCO podczas których wybitnym poetom polskim wręczana była Nagroda „Laur UNESCO”, a twórcom zagranicznym Nagroda „Poezji dzisiaj”. Od 2008 roku organizował również Festiwale Poezji Słowiańskiej.

„Znałem Aleksandra Nawrockiego poetę, prozaika, eseistę i tłumacza ponad 40 lat. Jego odejście to wielka strata dla jego wiernych czytelników.” – Uważa Juliusz Erazm Bolek – poeta, laureat Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO.

– „Aleksander Nawrocki był poetą i to co wyjątkowe był przyjacielem innych poetów. Potrafił uszanować ich odmienność. W 1998 roku samodzielnie podjął decyzję o wydawaniu czasopisma „Poezja Dzisiaj”, poświęconego w całości poezji polskiej i światowej. Przez ćwierć wieku był to najważniejszy tytuł o współczesnej poezji polskiej, prenumerowały go nawet najważniejsze biblioteki na świecie. Ostatni numer periodyku ukazał się w 2022 roku. Organizował też dwa wyjątkowe festiwale literackie Poezji Słowiańskiej i Światowego Dnia Poezji, na które przyjeżdżali autorzy z całego świata. Za swoje działania był wyróżniony wieloma nagrodami na całym świecie. Zrobił dla polskiej literatury więcej niż wszystkie urzędy do tego powołane razem. Ciekawe czy ktoś podniesie dzieło jego życia?” – Podsumowuje – Uważa Juliusz Erazm Bolek – poeta, laureat Światowego Dnia Poezji ustanowionego przez UNESCO.

Aleksander Nawrocki otrzymał Złoty Krzyż Zasługi. Uhonorowany wysokimi odznaczeniami przez czterech prezydentów: R.P., Republiki Czeskiej, Węgierskiej i Republiki Jakuckiej. Był laureatem 22 prestiżowych nagród i odznaczeń krajowych i zagranicznych.

„Z wielkim smutkiem przyjmuję wiadomość o śmierci Aleksandra Nawrockiego. Byliśmy wielkimi przyjaciółmi. Aleksander Nawrocki był prawdziwym poetą. Wielki adorator polskiej poezji i był jak instytucja, będąc jednocześnie pisarzem i wydawcą, tłumaczem i promotorem poetów. To wielka strata,zarówno dla poezji polskiej jak i światowej w ogóle. Wieczna pamięć!!!”- Siergiej Głowiuk, poeta, tłumacz, wydawca.

Jako autor Aleksander Nawrocki opublikował ponad dwadzieścia tomów tłumaczeń z literatury węgierskiej, rumuńskiej, bułgarskiej rosyjskiej, fińskiej. W 2004 r. otrzymał statuetkę Przasnyskiego Koryfeusza. W 2019 roku otrzymał nagrodę „Love of Nature” European Academy of Sciences and Letters.

– „Aleksander Nawrocki był człowiekiem instytucją – tak naprawdę był naszym ministrem poezji. Sprawom poezji poświęcił się bezkompromisowo – wydawał książki i organizował międzynarodowe festiwale w kilku krajach jednocześnie” – Mówi redaktor naczelny Agencji Informacyjnej Miłosz Manasterski. –  „Z jego wydawnictwa pochodziło jedyne w Polsce pismo poświęcone wyłącznie poezji: „Poezja dzisiaj”. W jego rozlicznych dziełach pomagała mu żona, równie oddana sprawom poetyckim śp. Barbara Jurkowska. Aleksander Nawrocki z dumą podkreślał wielokrotnie, że jest ono całkowicie prywatnie finansowane, bez dotacji samorządowych, państwowych czy unijnych. Wiele energii poświęcał promocji polskiej poezji i polskich autorów za granicą. Wielu polskich poetów zawdzięcza mu możliwość prezentacji swojej twórczości w Polsce i na świecie. Niezastąpiona rola wydawcy i organizatora festiwali w pewnym sensie przesłoniła jego własny dorobek autora i tłumacza. Twórczość Aleksandra Nawrockiego pozostanie z nami i możemy ją na nowo odkrywać. Natomiast obawiam się, że nikt nie jest w stanie zastąpić Aleksandra Nawrockiego jako inspiratora międzynarodowych antologii, wydawcy i animatora kultury” – stwierdza Miłosz Manasterski.

Msza święta za śp. Aleksandra Nawrockiego odprawiona zostanie dnia 9 maja 2022 roku o godzinie 12.30 w kościele św. Augustyna, ul. Nowolipki 18, po czym nastąpi odprowadzenie na Cmentarz Wojskowy na Powązkach do grobu rodzinnego.

Agencja Informacyjna, Kultura /EST/ 1.05.2022

Fot. Facebook