[Agencja Informacyjna] Rozmowa z Gayene Baleyan, Dyrektorem Komunikacji Biurkańskiego Obserwatorium Astrofizycznego w Armenii.
Agencja Informacyjna: Jak ważne jest Biurakańskie Obserwatorium Astrofizyczne dla ormiańskiej edukacji?
Gayene Baleyan, Dyrektor Komunikacji Biurkańskiego Obserwatorium Astrofizycznego w Armenii: Ormiańskie dzieci, studenci i inni młodzi ludzie są inspirowani nauką i wiedzą dzięki Biurakańskiemu Obserwatorium Astrofizycznemi (BAO), jego założycielowi, wielkiemu ormiańskiemu naukowcowi Viktorowi Ambartsumianowi i innym ormiańskim astronomom. Obecnie BAO prowadzi szereg programów edukacyjnych, takich jak cykliczne cykle Byurakan Science Camps, Astronomical School Lectures, projekty dla nauczycieli astronomii itp.
Agencja Informacyjna: A co w najbliższym czasie wydarzy się w Biurakańskim Obserwatorium Astrofizycznym?
Gayene Baleyan: Jak zawsze, również w tym roku BAO organizuje szereg międzynarodowych i lokalnych spotkań i szkół. Najważniejsze to Sympozjum #365 Międzynarodowej Unii Astronomicznej (IAU) „Dynamics of Solar and Stellar Convection Zones and Atmospheres” (21.08-25.2023). Przed nami również kolejne Międzynarodowe Sympozjum „Non-Stable Phenomena in the Universe” w Byurakan poświęcone 115. rocznicy urodzin Wiktora Ambartsumiana (18-22.09.2023). Zaledwie tydzień wcześniej (11-15 września 2023 r.) w Byurakan odbędzie się 3. Regionalna Letnia Szkoła Astronomiczna (3RASS) z udziałem około 30 studentów i znanych naukowców jako wykładowców. Poza tym w maju zorganizowaliśmy już wspólne Ormiańsko-Gruzińskie Kolokwium Astronomiczne. Zorganizowanych zostanie również szereg seminariów.
Naukowcy BAO są aktywni na arenie międzynarodowej; biorą udział we wszystkich najważniejszych wydarzeniach astronomicznych, w tym właśnie w dorocznym spotkaniu EAS w Krakowie. BAO prowadzi szereg projektów badawczych i współpracuje z 23 krajami.
Agencja Informacyjna: Obecny rok w Polsce jest obchodzony jako Rok Mikołaja Kopernika…
Gayene Baleyan: Mikołaj Kopernik jest bardzo ważną postacią dla ormiańskiej astronomii, ponieważ i my staramy się działać w sposób rewolucyjny. Viktor Ambartsumian, który wprowadził szereg nowatorskich pomysłów w astronomii/astrofizyce XX wieku, był często nazywany „Kopernikiem XX wieku”. Główna uroczystość planowana jest we wrześniu, kiedy to polska fundacja FRCMP zaplanowała instalację popiersia Kopernika w Biurakańskim Obserwatorium Astrofizycznym. Wydarzenie jest powiązane z IAU S365 i będzie miało dużą międzynarodową i lokalną publiczność. Ukaże się szereg artykułów, wywiadów i innych materiałów medialnych. Z tej okazji powstanie także strona internetowa informująca w kilku językach o dokonaniach Mikołaja Kopernika.
Agencja Informacyjna: Jak rząd Armenii wspiera działalność Biurakańskiego Obserwatorium Astrofizycznego?
Gayene Baleyan: Chociaż regularne finansowanie nauki, w tym BAO, jest niestety niskie, rząd Armenii zainicjował ostatnio kilka dodatkowych projektów wspierania nauki na zasadach konkurencyjnych. Naukowcy z BAO zdobyli dwa duże granty (tzw. Advanced Research Grants) z udziałem siedmiu badaczy w każdym i potrwają one pięć lat. Aktywny jest również Grant Tematyczny. Ponadto realizowane są projekty zakładania zdalnych laboratoriów w Armenii przez zagranicznych naukowców, a BAO otrzymało również jeden taki grant. Pewne niewielkie wsparcie zostało przeznaczone na modernizację sprzętu BAO. Jednak obecny poziom finansowania nadal wymaga znacznego zwiększenia.
Agencja Informacyjna: Jak łączy Pani ziemskie obowiązki z podglądaniem gwiazd?
Gayene Baleyan: Zawsze byłem entuzjastką astronomii i miałam zaszczyt już wcześniej pracować w Biurakańskim Obserwatorium Astrofizycznym. Nasze obserwatorium uznawane za Narodową Wartość Armenii i jest jedną z najbardziej aktywnych i ważnych instytucji naukowych w Armenii. Poza tym założyciel Biurakańskiego Obserwatorium Astrofizycznego, Viktor Ambartsumian, jest moją inspiracją i bohaterem od dzieciństwa. Dlatego codzienna podróż z Erewania do Biurakan w celu wykonywania tej pracy jest jak codzienny wyjazd do raju.
Agencja Informacyjna: Jak podoba się Pani Kraków i Polska?
Gayene Baleyan: Jeszcze przed przyjazdem do Krakowa słyszałem tak wiele pięknych opowieści o Krakowie, a moje oczekiwania są więcej niż spełnione, ponieważ cieszyłem się każdą sekundą spędzoną tutaj. Głównym powodem, dla którego przyjechałam do Krakowa, jest mój udział w dorocznym spotkaniu Europejskiego Towarzystwa Astronomicznego. Reprezentuję Obserwatorium, nasze projekty edukacyjne i dzielę się naszym doświadczeniem z innymi specjalistami w dziedzinie astronomii i popularyzacji nauki. To moja pierwsza wizyta w tym historycznym i pięknym mieście, ale mam nadzieję, że nie ostatnia. Potrzebuję więcej czasu na odkrywanie ukrytych skarbów Polski.
Dziękuję za rozmowę.
Gayene Baleyan to doświadczony projektant interfejsów użytkownika z udokumentowaną historią pracy w branży projektowej. Specjalizuje się w tłumaczeniach, stosunkach międzynarodowych, języku angielskim, organizacjach pozarządowych (NGO) i projektowaniu doświadczeń użytkownika (UED). Specjalista w dziedzinie sztuki i projektowania z tytułem licencjata ze studiów orientalistycznych na Uniwersytecie Państwowym w Erywaniu. Od 2021 r. jest Dyrektorem Komunikacji Biurakańskiego Obserwatorium Astrofizycznego w Armenii.