Fundacje rodzinne w Polsce

Fundacje rodzinne to popularna forma sprawowania kontroli nad majątkiem w znanych przedsiębiorstwach, prowadzonych z pokolenia na pokolenie. Działają w wielu państwach w Europie. Obecnie, w Polsce, do konsultacji publicznych, trafił projekt ustawy o fundacji rodzinnej, które rozwiążą problem dziedziczenia rodzinnych przedsiębiorstw.

Projekt ustawy o fundacji rodzinnej stanowi odpowiedź na postulaty przedsiębiorstw rodzinnych, które mierzą się obecnie lub w przyszłości z koniecznością przekazania przedsiębiorstwa następcom prawnym.

W Polsce blisko 830.000 organizacji ma charakter rodzinny. Z danych Instytutu Biznesu Rodzinnego wynika, że w przeciągu najbliższych pięciu lat sukcesję planuje około 57 proc. z nich.

Proponowane regulacje mogą pomóc w rozwiązaniu wielu problemów takich przedsiębiorstw.

Spółki rodzinne generują przychód o łącznej wartości 322.000.000.000 złotych w skali roku. Ich wkład w budowę projektu krajowego brutto (PKB) kształtuje się na poziomie około 18 proc.

Dane Instytutu Biznesu Rodzinnego pokazały, że projektodawcy regulacji wskazali, że w przeciągu najbliższych pięciu lat sukcesję planuje około 57 proc. przedsiębiorstw rodzinnych, ale tylko ponad 8 proc. następców przedsiębiorców zapowiada chęć kontynuowania rodzinnych tradycji.

W projekcie ustawy o fundacji rodzinnej widnieje informacja, że:

„W przypadku braku sukcesora albo braku porozumienia pomiędzy członkami rodziny, właściciele przedsiębiorstw często decydują się na sprzedaż przedsiębiorstwa. Prowadzi to do utraty jej rodzinnego charakteru. (…) W aktualnym stanie prawnym nestorzy przedsiębiorstw rodzinnych mają pewne możliwości przekazania swojego biznesu, m.in. zawarte w przepisach Kodeksu Cywilnego oraz Kodeksu Spółek Handlowych. Nie gwarantują one jednak stabilności prowadzenia biznesu zgodnie z wolą założyciela organizacji. (…) Przedkładane rozwiązanie jest wynikiem długotrwałych i dogłębnych konsultacji z przedstawicielami przedsiębiorstw rodzinnych.”

Do tej pory nie było kompleksowego rozwiązania, które pozwalałoby na wytyczenie długoterminowej wizji rozwoju przedsiębiorstw oraz akumulacji majątku, zwiększającej szanse wzmocnienie pozycji rynkowej w perspektywie kilku pokoleń i zapewnienie stabilnych źródeł utrzymania dla osób, o których przyszłość nestor chciałby zadbać, także po swojej śmierci.

Obecnie można skorzystać z rozwiązań zawartych w przepisach Kodeksu Cywilnego czy Kodeksu Spółek Handlowych. Polskie prawo koncentruje się aktualnie na ochronie jednostkowych interesów spadkobierców lub wspólników spółek. Jednak te rozwiązania mogą dopuścić do sytuacji, kiedy spadkobiercy jedynie podzielą się odziedziczonym majątkiem.

„Jeżeli decydujemy się na testament, to z pokolenia na pokolenie osób uprawnionych do udziałów robi się coraz więcej. To powoduje, że powstają konflikty dotyczące konieczności kontynuowania biznesu, możliwości jego sprzedaży czy zasad podziału środków między członków rodziny, którzy pracują w przedsiębiorstwie i którzy nie pracują. W uproszczeniu – ci, co pracują, chcą mieć wyższe wynagrodzenie, a ci, co nie pracują – wyższą dywidendę. Konflikty mogą prowadzić do sprzedaży części udziałów, np. pakietu kontrolnego, konkurentom.” – Podsumował prof. Adam Mariański – doradca firm rodzinnych, partner Mariański Group, przewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych (KRDP). ” Sprawę komplikuje to, że coraz częściej rodziny są wielonarodowe, rozrzucone po świecie i wielopartnerskie – małżeństwo nie jest już na całe życie. Rozwiązaniem tych problemów jest instytucja fundacji rodzinnej.” – Dodał Adam Mariański.

Obecnie zdarza się, że polscy przedsiębiorcy przenoszą majątek do zagranicznych fundacji.

Bardzo dobre rozwiązania w tym zakresie zapewnia Luksemburg. By uniknąć takich zdarzeń i rozwiązać wiele problemów powstał projekt, który pozwala na regulacje regulujący tworzenia i funkcjonowania fundacji rodzinnej. Fundacje rodzinne będą mogły być wpisywane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) fundacji rodzinnych, by nabyć osobowość prawną.

Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii w Warszawie chce wsłuchać się w głosy i pomysły przedsiębiorców oraz firm rodzinnych i zrzeszających je organizacji.

Przy czym podjęło się przeprowadzenia w kwietniu 2021 roku konsultacji. Najbliższe odbędą się 30 kwietnia 2021 roku, a dotyczyć będą kwestii podatkowych.

Projekt ustawy może trafić do parlamentu w drugiej połowie 2021 roku. Natomiast ustawa ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku. Powołanie fundacji rodzinnej będzie korzystne dla wszystkich przedsiębiorstw planujących transfery pokoleniowe.

Agencja Informacyjna, Gospodarka /SYL/ 27.04.2021

Zdjęcie autorstwa Andrea Piacquadio z Pexels