Najnowsza książka Michela Houellebecqa pt. „Niepogodzony. Antologia osobista 1991–2013” ukaże się dzięki staraniom wydawnictwa W.A.B. Będzie to jednocześnie pierwsze wydanie wierszy tego poety w języku polskim.
Znany dotychczas polskim czytelnikom wyłącznie z utworów prozatorskich enfant terrible francuskiej literatury Michel Houellebecq powraca w nowej odsłonie – tym razem jako autor tomu poetyckiego. Jak można przeczytać na fanpage’u wydawnictwa W.A.B.:
„Publikowany po raz pierwszy w Polsce zbiór wierszy „Niepogodzony. Antologia osobista 1991–2013” Michela Houellebecqa – jednego z najważniejszych i najbardziej kontrowersyjnych współczesnych pisarzy. Pisane na przestrzeni 20 lat przez pisarza utwory składają się na wnikliwy obraz świata pogrążonego w konsumpcjonizmie i samotności. To dojmujący portret cywilizacji osuwającej się w chaos. Pod warstwą typowego dla Michela Houellebecqa humoru zbiór „Niepogodzony” skrywa rozdzierającą niezgodę na dzisiejszą rzeczywistość[…]”.
Michel Houellebecq urodził się w 1956 roku na Reunionie jest francuskim pisarzem, eseistą, poetą i autorem piosenek.
Jego powieściowym debiutem, a zarazem początkiem międzynarodowej kariery była wydana w 1998 roku książka „Cząstki elementarne”.
Premiery kolejnych powieści wiązały się nierzadko z medialnymi skandalami wokół osoby autora – jak na przykład w roku 2001 roku, kiedy to wytoczono mu proces o rasizm za nazwanie islamu „najgłupszą religią świata”. Pisarz bronił się twierdząc m.in., że jego postawa nie wyraża poglądów rasistowskich, jako że islam nie jest rasą lub cechą wrodzoną, ale religią, i można przestać być muzułmaninem. Michel Houellebecq wygrał proces, a trybunał paryski orzekł, że jego wypowiedź była dozwoloną krytyką religii i nie zawierała obrazy muzułmanów.
W 2011 roku, kiedy podczas trasy promocyjnej „Mapy i terytorium” pisarz zniknął na tydzień z życia publicznego.
Obecne wówczas w mediach plotki na temat rzekomego porwania autora stały się inspiracją do nagrania kilka lat później filmu „Porwanie Michela Houellebecqa”, w którym pisarz zagrał samego siebie. Data premiery „Uległości” zbiegła się w czasie z atakiem terrorystycznym na redakcję „Charlie Hebdo”. Powieść jako political fiction opowiada o przejęciu władzy we Francji przez muzułmańskich polityków i wprowadzeniu tam prawa szariatu. Książka, jeszcze przed publikacją, była krytykowana za uczestniczenie w tworzeniu klimatu islamofobii.
W 2019 roku Michel Houellebecq został odznaczony Legią Honorową; w tym samym roku ukazała się jego ostatnia powieść „Serotonina”, w której czytelnicy dopatrzyli się przewidzenia przez autora protestów ruchu „Żółtych Kamizelek”.
Miesięcznik „Znak” wskazuje na kilka cech charakterystycznych twórczości Michela Houellebecqa: „Po pierwsze, główny bohater – zawsze jest to 30-, 40-letni mężczyzna, przedstawiciel klasy średniej lub wyższej średniej, człowiek samotny, często ze skłonnością do alkoholu, niezdolny do nawiązania trwałych relacji. Po drugie, pesymizm. To pesymizm egzystencjalny spod znaku Schopenhauera (życie jest cierpieniem), społeczny inspirowany darwinizmem i XIX-wieczną powieścią realistyczną (konkurencja jest podszewką większości relacji międzyludzkich) i kulturowy z ducha Nietzschego i Spenglera (Zachód zmierza do schyłku). Po trzecie zaś, książki te łączy iskierka nadziei, którą zaoferować mogłaby ocalająca miłość. Ostatnimi słowami powieści są jednak pustka, gorycz, rozczarowanie.”
Jarosław Fazan uważa, że „literacka diagnostyka Michela Houellebecqa nawiązuje – świadomie i z wielkim powodzeniem – do XIX-wiecznej literatury realistyczno-satyrycznej”. Natomiast Agata Bielik-Robson, dekonstruując twórczość pisarza, zwróciła uwagę na jego „bezbrzeżną mizoginię” oraz wyłaniającą się z jego książek konstatację, że „za upadkiem Zachodu stoi wyzwolona kobieta. Cytując klasyka, powiem tylko, że w tej kwestii nawet nie chce mi się z nim gadać”.
Z tą interpretacją nie zgodziła się Alicja Długołęcka uznając, że „odważny język i przerysowane seksualne opisy w powieściach Michela Houellebecqa mogą stanowić zarówno kalkę, jak i obnażenie obrazów seksu w kulturze masowej”. Mateusz Burzyk oraz Michał Jędrzejek twierdzą, że choć Michel Houellebecq, znajduje sympatię u prawicowych publicystów oraz „knajpianych anarchistów”, dla reszty czytelników okazuje się „pisarzem, który dobitnie i inteligentnie wyraża rozmaite problemy Francji i Europy, nie proponując jednak w pakiecie żadnych pociągających propozycji ich rozwiązania.”
Wydawnictwo W.A.B. uważa, że zbiór wierszy „Niepogodzony. Antologia osobista 1991–2013” Michela Houellebecqa jest „poruszającą podróżą w głąb indywidualnych doświadczeń pisarza”. Przekładu poezji na język polski dokonali Szymon Żuchowski i Maciej Froński.
Agencja Informacyjna, Kultura /KAR/ 12.05.2021
Fot. Par ActuaLitté — Guillaume Nicloux et Michel Houellebecq – L’enlèvement de Michel Houellebecq, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=41219560