Jak żyć z Wielką Brytanią po 1 stycznia 2021 r.?

31 grudnia 2020 r. był ostatnim dniem „okresu przejściowego”, a tym samym ostatnim dniem Wielkiej Brytanii w roli członka Unii Europejskiej. Od 1 stycznia 2021 roku, Wielka Brytania znajduje się bowiem poza jednolitym rynkiem i unią celną Unii Europejskiej, nie wiąże jej również unijne prawo. To znacząca zmiana, zwłaszcza dla przedsiębiorców, dlatego też Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii przygotowało specjalny poradnik, w którym tłumaczy zasady współpracy z Wielką Brytanią po 1 stycznia 2021 r.

24 grudnia 2020 r. Unia Europejska i Wielka Brytania po długotrwałych negocjacjach opracowały umowę, w której określono warunki współpracy m. in.: po 31 grudnia 2020 r czyli tzw. „okresie przejściowym”. Umowa o handlu i współpracy pozwoli przedsiębiorcom z Europy szybko dostosować się do nowych regulacji prawnych i tym samym zapobiegnie wszelkim negatywnym skutkom, które mogłyby wyniknąć po zakończeniu okresu przejściowego.

Umowa pomiędzy Unią Europejską i Wielka Brytanią, póki co, ma charakter tymczasowy – obowiązuje od 1 stycznia do 28 lutego 2021 r. Jeśli nie uda się zawrzeć umowy do końca tymczasowego terminu, Rada Partnerstwa, która działa w ramach umowy przedłuży termin. Jeśli jednak dojdzie do podpisania umowy, cła i wszelkie ograniczenia ilościowe przestaną obowiązywać.

Jak można przeczytać na stronie Komisji Europejskiej umowa pomiędzy Unią Europejską i Wielka Brytanią ustanawia np. nowe ramy współpracy organów ścigania i wymiarów sprawiedliwości w sprawach karnych i cywilnych. Dokument reguluje też kwestie związane z wolnym handlem na obszarach Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii (zasada uczciwej konkurencji, trwałe i zrównoważone transporty lotnicze, drogowe, morskie).

Z racji, że Wielka Brytania odmówiła negocjacji w zakresie polityki zagranicznej, bezpieczeństwa zewnętrznego i współpracy w dziedzinie obronności, kwestie te nie są uregulowane umową.

Żeby nieco przybliżyć temat umowy pomiędzy Unią Europejską i Wielka Brytanią , poniżej w kilku zdaniach przedstawiona została kwestia trwałych i zrównoważonych transportów drogami morską, drogową i lotniczą w oparciu o informacje jakie przygotowało Ministerstwo Rozwoju Pracy i Technologii.

W kwestiach przewozów drogą lądową, polscy kierowcy będą mieli nieograniczoną możliwość przejazdu z/do Unii Europejskiej oraz z/do Wielkiej Brytanii a jedyny wymóg to posiadanie licencji wspólnotowej najlepiej wewnątrz pojazdu. Przedsiębiorstwa świadczące usługi transportowe na terenie Unii Europejskiej, w ciągu tygodnia będą mogły wykonać transport towarów do Wielkiej Brytanii dwukrotnie w ciągu tygodnia. Brytyjczycy zaś będą mogli zrobić 1 transport do Unii Europejskiej w tygodniu i 2 przewozy typu cross-trade czyli między dwoma państwami Unii Europejskiej, pod warunkiem, że pierwszy transport ruszy z Wielkiej Brytanii i będzie realizowany przy pomocy  ładownego pojazdu. Brytyjczycy zaś, mający przedsiębiorstwo przewozowe na terenie Irlandii Północnej będą mieli umożliwione 2 transporty tygodniowo do Unii Europejskiej pod tymi samymi warunkami co polscy przewoźnicy na teren Wielkiej Brytanii. Należy również wspomnieć, że dokumenty przewozowe takie jak licencja przewozowa i dokumenty kierowcy będą obowiązujące na terenie Wielkiej Brytanii.

Najważniejsza zmiana dotyczy przywrócenia kontroli na granicach. Na przewoźników czekają tu nowe procedury sanitarne, celne (konieczne złożenie zgłoszenia celnego do procedury celnej,  co ważne można je złożyć online) i  nowa organizacja ruchu na granicy.

Z ważnych informacji warto dodać, że w wyniku zakończonego okresu przejściowego Wielka Brytania nie podlega przepisom Unii Europejskiej odnośnie podatku VAT oraz podatku akcyzowego.

Przewozy autobusowe z Unii Europejskiej będą mogły odbywać się regularnie i to w dwóch wariantach: przewozów regularnych i regularnych specjalnych. Natomiast usługi regularne i regularne specjalne  będą wymagać zgody odpowiedniego urzędu na danym terytorium. Również w tym przypadku przewoźnika obowiązuje posiadanie licencji wspólnotowej. Co ważne, kierowcy nie będą zmuszeni wyrabiać europejskiego prawa jazdy, ponieważ wystarczy  np. polski dokument. Kabotaż jest zakazany. Mając na uwadze aktualne zapisy prawa europejskiego, nie będzie również możliwości rozpoczęcia i zakończenia podróży na obszarach zarówno Unii Europejskiej jak i Wielkiej Brytanii. Kwestia przewozów okazjonalnych pozostaje bez zmian i w dalszym ciągu nie będą potrzebne żadne zezwolenia.

Zawarte porozumienie zapewnia również utrzymanie połączeń lotniczych między Unią Europejską a Wielką Brytanią. Przewoźnicy lotniczy w ramach umowy Stron mogą wykonać przelot przez terytorium jednej bądź drugiej strony ale bez możliwości wylądowania. Jednocześnie mają oni prawo na zatrzymanie się na obszarze jednej bądź drugiej strony w celu nie związanym z handlem. Co równie istotne przewoźnicy np. polscy mogą lądować na terytorium Wielkiej Brytanii, tylko jeśli chcą zrealizować regularne bądź nie usługi transportu lotniczego, pomiędzy różnymi punktami znajdującymi się w granicach Wielkiej Brytanii, i różnymi punktami, które leżą w Polsce. Powyższe określa się czterema prawami lotniczymi a to nie koniec, bo doszło jeszcze piąte, które zezwala przewoźnikom  obydwu stron na zawarcie porozumień, wedle których otrzymają prawo do lądowania na terenie Unii Europejskiej lub Wielkiej Brytanii. Ponownie w grę wchodzą regularne bądź nie transporty lotnicze towarów z dowolnych miejsc leżących na obszarze obydwu stron porozumienia do dowolnych miejsc państwa trzeciego.

Umowa między Wielką Brytanią a Unią Europejską, mówi, że strony podejmą się również wspólnych działań w celu ochrony interesów uczestników przelotów, a zwłaszcza osób z niepełnosprawnością lub o ograniczonej sprawności ruchowej. Strony ustaliły wspólnie, że  w przypadku np. opóźnień lotów, lotów odwołanych czy niegrzecznych zachowań obsługi samolotu względem pasażera, w grę wchodzi zwrot pieniędzy a jak będzie trzeba to nawet odszkodowanie.

Kolejna ważna kwestia umowy dotyczy transportu realizowanego drogą morską. W tej kwestii strony zgodziły się współpracować w oparciu o zasadę nielimitowanych dostępów do rynku morskiego i handlu. W skrócie: bez względu do kogo należy statek przewożący towar ma on mieć  np. taki sam dostęp do przystani czy portu oraz usług celnych jak statki państwa goszczącego. Zakaz dyskryminacji dotyczy również kwestii wszelkiej pomocy, jak np. holowanie, tankowanie, pilotaż, kotwiczenie, cumowanie etc.

Agencja Informacyjna, Gospodarka /WAC/ 05.01.2021