Chocim 1621 – i 400. rocznica wielkiej bitwy i film
Bitwa pod Chocimiem to legendarne wydarzenie historyczne, które odbyło się w dniach 2 września – 9 października 1621 roku pomiędzy armią Rzeczypospolitej Obojga Narodów Jana Karola Chodkiewicza a armią turecką pod dowództwem sułtana Osmana II. Zamknięte w warownym obozie siły polsko-litewsko-kozackie stanęły na drodze armii osmańskiej pod Chocimiem. Oblężenie zakończyło się taktycznym zwycięstwem armii Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Teraz z tej okazji powstał film dokumentalny z elementami inscenizowanymi „Chocim 1621”, zrealizowany z okazji przypadającej 2021 roku 400. rocznicy bitwy pod Chocimiem. Telewizyjna premiera filmu odbędzie się na antenie TVP Historia.
2 września 1621 roku rozpoczęła się bitwa pod Chocimiem, dzięki której udało się zatrzymać ofensywę turecką na ziemie Rzeczypospolitej, która wstrząśnięta klęską pod Cecorą z września 1620 roku, przypominała wielki obóz wojenny. Sejm walny uchwalił podatki na zaciąg wojska i zdecydował się na mobilizację Kozaków. Zwołano pospolite ruszenie, cały kraj szykował się do wojny. We wrześniu Turcy stanęli pod Chocimiem. Polakom przyszło się zmierzyć z nie lada przeciwnikiem – armia sułtańska liczyła niemal 100.000 żołnierzy. Wojskiem polskim dowodził hetman wielki litewski Jan Karol Chodkiewicz, okryty chwałą zwycięzcy spod Kircholmu. Hetman miał do dyspozycji około 50.000 ludzi. Obrońcy byli mniej liczni, ale lepiej wyszkoleni i posiadali większe doświadczenie niż Turcy. Ponadto, prowadzono działania o charakterze pozycyjnym. O wyniku walki miała rozstrzygnąć piechota i artyleria.
Przez ponad tydzień Turcy próbowali bezskutecznie zdobyć obóz polski. Każdy szturm był odpierany przez obrońców. Sułtan zdecydował się na zmianę taktyki. Przecięto komunikację Polaków z zapleczem, zaczęła się walka na wyczerpanie. W szeregach obrońców wybuchła epidemia, której ofiarą padł sam hetman Jan Karol Chodkiewicz. Jednak i to nie pomogło oblegającym. Szturmujący Turcy ponieśli kolejną klęskę i sułtan zdecydował się na rokowania. Na mocy zawartego rozejmu Turcja uznawała istniejące granice i zrezygnowała z haraczu. Zwycięstwo chocimskie ocaliło Rzeczypospolitą Obojga Narodów przed osmańską agresją. Cała batalia trwała aż do 9 października 1621 roku. Oblężenie zakończyło się taktycznym zwycięstwem armii Korony Polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego, ukoronowanym podpisaniem traktatu potwierdzającego ustalenia traktatu w Buszy z 1617 roku. Ogromną rolę w tych zmaganiach odegrał Piotr Opaliński, który brał czynny udział w walkach, sławiąc się męstwem, za co w 1621 roku mianowany został wojewodą poznańskim.
W 2021 roku obchodzona jest 400. rocznica bitwy pod Chocimiem. Z bitwą pod Chocimiem związany był Stanisław Lubomirski z Wiśnicza (1583-1649). Dlatego właśnie na zamku w Wiśniczu z okazji rocznicy odsłonięto tablicę pamiątkową w 400-lecie Bitwy pod Chocimiem. Jej treść brzmi: „Roku Pańskiego 1621 pod Chocimiem tysiące walecznych zatrzymały u granic Rzeczypospolitej wojska osmańskie”. Obchody rocznicy Bitwy pod Chocimiem zostały objęte przez Andrzeja Dudę – Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej, Patronatem Honorowym: „dla uczczenia wojsk polskich, litewskich i kozackich, które w 1621 roku mężnie walczyły z osmańską armią, broniąc jej wstępu na ziemie Rzeczypospolitej; (…) w przekonaniu, że godne upamiętnienie wszystkich, którzy wiernie służyli Ojczyźnie i Narodowi, jest naszą powinnością oraz inspiracją do wspólnej pracy dla dobra suwerennej Rzeczypospolitej”.
Z okazji 400. rocznicy bitwy pod Chocimiem powstał film dokumentalny „Chocim 1621” w reżyserii Leszka Wiśniewskiego. Film został wyprodukowany przez Centralną Bibliotekę Wojskową imienia Marszałka Józefa Piłsudskiego i TVP Historia, a producentem wykonawczym był Ośrodek Telewizji Polskiej w Rzeszowie. Zdjęcia realizowane były w plenerach Zamościa, Warszawy, Wiśnicza, Kamieńca Podolskiego oraz Chocimia.
https://rzeszow.tvp.pl/55078169/chocim-1621-na-planie-filmu
We wrześniu 2021 roku odbyło się spotkanie połączone z przedpremierowym pokazem filmu „Chocim 1621”. Współorganizatorem wydarzenia był Zamek Królewski w Warszawie – Muzeum, Rezydencja Królów i Rzeczypospolitej. W pokazie wzięli udział przedstawiciele władz państwowych i samorządowych, reprezentanci Wojska Polskiego i służb mundurowych, a także duchowieństwo i przedstawiciele organizacji społecznych oraz mediów. „Historia Chocimska roku 1621 jest punktem odniesienia dla wielu pokoleń Polaków. To opowieść o polskiej odwadze, o honorze i o tym, że Polacy to dumny naród, który nie boi się żadnych przeciwności, Te film jest przede wszystkim opowieścią o tym, że Polska Rzeczpospolita i jej obywatele stawali zawsze po stronie wartości, które przez wieki stanowiły stanowią i winny stanowić fundament cywilizacji łacińskiej i europejskiej. Wśród tych wartości na czoło wybija się chrześcijaństwo.” – Powiedział Jan Józef Kasprzyk – Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
„Bitwa Pod Chocimiem była bitwą w obronie kształty cywilizacyjnego Europy, nie tylko Rzeczypospolitej, takiego kształtu, w którym chrześcijaństwo ze wszystkimi jego prawidłami, stanowi cement spajający ludzi mieszkających na starym kontynencie. Cieszę się niezmiernie, że tym filmem, opowieścią o tym, co działa się 400 lat temu, współcześnie staramy się pobudzić to, co często wielu chciałoby utracić. To co stanowi o naszej tożsamości, jako obywateli Rzeczypospolitej i Europy. Nasi przodkowie pod wodzą hetmana Karola Chodkiewicza bronili wtedy nie tylko naszej niepodległości. Bronili tożsamości Rzeczypospolitej tożsamości Europy przed islamem. O tym trzeba mówić Europie! Dziękuję twórcom filmu, panu dyrektorowi Janowi Tarczyńskiemu za przypomnienie jednej z najważniejszych kart w historii Polski stojącej twardo przy swoich korzeniach”. – Podkreślił Jan Józef Kasprzyk – Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Telewizyjna premiera filmu „Chocim 1621” odbędzie się 10 października 2021 roku o godzinie 19.00 na antenie TVP Historia.