XVI Międzynarodowy Festiwal księdza Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” odbędzie się we wrześniu 2021 roku W Płońsku i w Warszawie. Wydarzenie służy popularyzacji postaci jednego z najbardziej znanych Polaków w XVII wieku w Europie.
Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595-1640) to jeden z najwybitniejszych poetów polsko-łacińskich, filozof i teolog, wykładowca poetyki i retoryki. Ksiądz Maciej Kazimierz Sarbiewski, zwany polskim Horacym, należał do grupy najbardziej sławnych Polaków w Europie XVII wieku wśród innych duchownych kościoła katolickiego: pisarza i uczonego Pawła Włodkowica oraz astronomów Mikołaja Kopernika i Jana Heweliusza. Natomiast obok Henryka Sienkiewicza i Ferdynanda Ossendowskiego jest najbardziej popularnym polskim autorem wydawanym za granicą. Wybitny poeta, dramaturg i eseista Zbigniew Jerzyna pisał o Macieju Kazimierzu Sarbiewskim: „(…) Ten największy poeta Europy XVII w., którego do dziś żaden z poetów polskich nie prześcignął pod względem liczby przekładów i wydań na Zachodzie. Maciej Sarbiewski zazwyczaj nazywał swoje utwory poetyckimi lirykami. I tak pozostało do dzisiaj. Uważa się go przede wszystkim za poetę bezpośredniej wypowiedzi, dającego w swoich wierszach jakiś „ekstrakt” wzruszeń i przemyśleń. A przecież Maciej Sarbiewski, obok rzeczywiście genialnych liryków, pisał też ody, hymny i całkiem udane „próby” epiki (…) Maciej Sarbiewski w swoich czasach był wielkim poetą Mazowsza, Polski i Europy. I dzisiaj jest chlubą naszej poezji. Jest wielkim poetą Zjednoczonej Europy.”
Tradycyjnie co roku, na początku maja, odbywał się Międzynarodowy Festiwal księdza Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. W 2021 roku ze względów na trwającą pandemię koronawirusa SARS-CoV-2 został przeniesiony na wrzesień. Odbędzie się on w dniach 10–11 września 2021 roku. Patronat nad festiwalem sprawują: Elżbieta Witek –Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Adam Struzik – Marszałek Województwa Mazowieckiego oraz Antoni Julian Nowowiejski – Biskup Płocki.
Międzynarodowy Festiwal księdza Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza od lat odbywa się z inicjatywy i pod kierownictwem doktor Teresy Kaczorowskiej, współzałożycielki i pierwszej prezes Związku Literatów na Mazowszu. Szczególnie warto być w piątek 10 września 2021 roku na inauguracji festiwalu. Tego dnia odbędzie się rozstrzygnięcie XVI Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego „O Laur Sarbiewskiego” (w języku polskim i języku łacińskim). Konkurs został zorganizowany z okazji 426. rocznicy urodzin księdza Macieja Kazimierza Sarbiewskiego i jest częścią projektu „Ks. Maciej Kazimierz Sarbiewski – Chrześcijański Horacy z Mazowsza”. Aktor Maciej Gąsiorek zaprezentuje nagrodzone utwory. Wręczony zostanie także medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Nagrodzony zostanie czeski historyki literatury – profesor Libor Martinek, za promocję kultury polskiej za granicą oraz organizację konferencji czesko-polskich i festiwali literackich w Opawie. Natomiast wieczorem podczas koncertu zaśpiewa Elżbieta Adamiak z zespołem „Trwaj chwilo, trwaj”, a podczas Nocy Poetów w Miejskim Centrum Kultury Płońsk swój recital da Trio Piotra Woźniaka.
W sobotę 11 września 2021 r., już w Warszawie, w ramach XVI Międzynarodowego Festiwalu księdza Macieja Kazimierza Sarbiewskiego „Chrześcijański Horacy z Mazowsza” będzie mieć miejsce sesja naukowa poświęcona Maciejowi Kazimierzowi Sarbiewskiemu. W programie również rozstrzygnięcie II Ogólnopolskiego Konkursu na prace naukowe „Twórczość ks. Macieja Kazimierza Sarbiewskiego SJ (1595-1640)”.
/tag/Maciej-Kazimierz-Sarbiewski/Maciej Kazimierz Sarbiewski urodził się 24 lutego 1595 roku w Sarbiewie, gmina Baboszewo, 10 kilometrów od Płońska. W 1612 roku wstąpił do zakonu jezuitów. Doktoryzował się w Akademii Wileńskiej. Przyjaźnił się z papieżem Urbanem VIII. W 1635 roku Maciej Kazimierz Sarbiewski został kaznodzieją króla Władysława IV. W twórczości literackiej wzorował się na poezji Horacego i Marcjalisa. Był jednym z najpopularniejszych w Europie poetów nowołacińskich okresu baroku. Pisał ody, epody, epigramaty, traktaty. Nawiązywał także do swoich polskich poprzedników piszących po łacinie: Jana Kochanowskiego, Klemensa Janickiego, Jana Dantyszka, Mikołaja Hussowczyka i Andrzeja Krzyckiego.
Maciej Kazimierz Sarbiewski, oprócz poezji, uprawiał także teorię poezji. Jego najważniejsze dzieła to „De perfecta poesi sive Vergilius et Homerus” oraz „Praecepta poetica”. Obydwa traktaty były skierowane do słuchaczy kolegium jezuickiego w Połocku, w którym ksiądz Maciej Kazimierz Sarbiewski od 1626 roku wykładał poetykę i retorykę. Papież Urban VIII uhonorował Macieja Kazimierza Sarbiewskiego wieńcem laurowym, najwyższym odznaczeniem dla poetów tamtego czasu, co dziś można porównać z Nagrodą Nobla. Wykłady księdza w Rzymie cieszyły się ogromną popularnością. Uczeni europejscy prowadzili z nim listowną wymianę myśli. Maciej Kazimierz Sarbiewski był także wykładowcą filozofii i retoryki na Uniwersytecie imienia Stefana Batorego w Wilnie, gdzie obronił dwa doktoraty, a od 1635 roku aż do śmierci był kaznodzieją królewskim na dworze Władysława IV, u którego cieszył się dużym uznaniem i zaufaniem. Maciej Kazimierz Sarbiewski zmarł w Warszawie, u boku króla Władysława IV w wieku 45 lat, nagle – 2 kwietnia 1640 roku, pozostawiając po sobie wiele tomów kazań, rozpraw i poezji.
W zbiorach Zakładu Rękopisów Biblioteki Narodowej znajduje się siedmiostronicowy manuskrypt Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, zawierający dedykację dla króla Władysława IV oraz epigramaty.
„Do źródła Sony”
gdy po powrocie z Rzymu nawiedził je w rodzinnej wiosce
Źródło, przejrzystsze niźli szkła kryształy,
Czystsze niż czystych śniegów biel wesoła,
Rozkoszy, którą Nimfy ukochały,
I oczko mego rodzinnego sioła,
Znużony długą drogą, z troski brzemion,
Chcąc się wywikłać, hen z tuskiej aż ziemi
Wróciwszy, ciszą tęsknoty oniemion,
Na darnie padam nad nurty twojemi.
Dozwól tu spocząć i do wklęsłej dłoni
Zaczerpnąć wody, niechaj jej nie zmąca
Ani bydełko co do zdrojów goni,
Ani gałązka z drzewa spadająca.
Gdy bełkotaniem rozkosznym słuch bawisz
I skacząc, falą ochoczą, świetlaną
Potrącasz lekko szemrzących traw klawisz,
Niech przykrych szumów topole przestaną
I słów słuchają tych gdy wieszcza mianem:
Nie darmo Urban mnie darzy uczony,
Nad toń Blanduzji bardziej będziesz znanem
I bardziej sławnym niż fale Sirmiony.
Dzieło Macieja Kazimierza Sarbiewskiego, „Lyricorum libri IV”, wydane w Antwerpii w 1634 roku. Podarował je dla AES profesor Janusz Zalewski ze Stanów Zjednoczonych.
Agencja Informacyjna, Kultura / now / 7.09.2021