Halloween – cukierek, psikus czy ogromne pieniądze?
Agencja Informacyjna: Halloween to obchodzone 31 października coroczne święto obchodzone w wielu krajach, szczególnie popularna w krajach anglojęzycznych. Święto to ma korzenie w dawnych celtyckich tradycjach i katolickim Wszystkich Świętych (All Saints’ Day), ale obecnie jest bardziej związane z obchodzeniem dnia upiorów, duchów niż przekazem religijnym. Święto to ma także swój komercyjny charakter.
Halloween jest szczególnie popularne w Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Irlandii i Wielkiej Brytanii. Jednak obchodzone jest również w innych krajach, choć z różnymi zwyczajami i tradycjami. Od wielu lat obchodzone jest również w Polsce, gdzie stało się bardziej popularne zwłaszcza wśród młodzieży i dzieci. W Polsce Halloween nie jest tak głęboko zakorzenione jak w krajach anglojęzycznych. Jest bardziej okazją do zabawy i rozrywki niż tradycją z głębokimi historycznymi korzeniami. Obchodzenie Halloween zyskuje na popularności, ale nadal istnieją osoby i środowiska, które podchodzą do tego święta z dystansem lub krytykują jako przywlekanie obcej kultury.
Jednym z głównych aspektów Halloween jest przebieranie się. Ludzie noszą kostiumy upiorów, czarownic, potworów i innych postaci związanych z tym świętem. To czas kiedy wypożyczalnie strojów nie cierpią na zastój a w sklepach pojawiają się przebrania do kupienia.
Cukierek albo psikus
Najbardziej znaną „zabawą” halloweenową jest Trick or Treat (Słodycze albo psikus). To najbardziej rozpoznawalna tradycja Halloween. Dzieci w przebraniach chodzą od drzwi do drzwi, prosząc o słodycze, mówiąc „trick or treat.” Jeśli nie otrzymają słodyczy, mogą „wymyślić” jakiś psikus wobec gospodarzy, którzy odmówili im słodyczy. Wiele osób przygotowuje się na Halloween wykupując ze sklepów zapas cukierków, którymi potem może „wykupić się” od psikusów. Ten aspekt Halloween wspiera więc producentów słodyczy, którzy zwiększają swoje obroty w tym czasie. Często organizowane są specjalne zabawy dla dzieci, takie jak gry, konkursy malowania twarzy i zabawy związane z tematem Halloween. Mogą je organizować szkoły i przedszkola, ale także ośrodki kultury. Są to z reguły wydarzenia o charakterze ponadprogramowym, czyli dodatkowo płatne, organizowane wieczorem.
Młodzież z reguły nie bawi się się w Trick or Treat. Młodzież i młodzi dorośli wolą organizacja rzyjęcia w przebraniach. Ludzie noszą kostiumy duchów, czarownic, potworów czy innych postaci, i bawią się na imprezach, tańcząc i rywalizując o nagrody za najlepszy strój. Ten zaś wymaga często inwestycji, zwłaszcza, że uczestnik przyjęcia prawdopodobnie nie chce wyglądać tak samo, jak w poprzednim roku. Wiele osób rywalizuje o tytuł najlepiej udekorowanego domu na Halloween. Ozdabianie fasad domów strasznymi dekoracjami, oświetleniem i innymi elementami jest częstą formą zabawy i również przynosi znaczące zyski branży dekoracyjnej.
Halloween Party
Prywatne przyjęcia to nie jedyna możliwość spędzenia Halloween. W tym okresie wiele miejsc, w tym domy prywatne, parki rozrywki i zamki, organizuje atrakcje, które przyciągają odwiedzających, szukających emocji i stracha. Dla niektórych Halloween to okazja do nocnych spacerów po cmentarzach, szczególnie opuszczonych. Kina organizują pokazy filmów i horrorów z okazji Halloween. Swój repertuar dopasowują także teatry, a dyskoteki i kluby zapraszają tych, którzy nie mogą liczyć na zaproszenie na prywatną halloweenową imprezę.
Ponieważ Halloween jest świętem ruchomym, o ile nie wypada w weekend, to dla wszystkich instytucji rozrywkowych jest to dodatkowy i poważny zastrzyk gotówki od klientów.
Jacek Latarnik
Na Halloween zarabiają także rolnicy. To czas kiedy sprzedają się ogromne ilości dyń, więcej niż kupujący byliby w stanie skonsumować. Groźne i zabawne dynie Halloween są jednym z najbardziej charakterystycznych elementów dekoracyjnych tego święta. Wycinanie wzorów na dyniach i umieszczanie świec w ich wnętrzu, tworząc tzw. „dynię Halloween” lub „dynię Jacka,” jest popularną tradycją związaną z Halloween.
Istnieje kilka różnych wersji historii, które tłumaczą, jak ta tradycja się rozwinęła.Najpopularniejsza legenda związana z dynią Halloween to historia o Jacku O’ Lantern. Był on chciwym i przebiegłym człowiekiem, spotkał na swej drodze samego diabła. Jack jednak oszukał diabła i zmylił go, unikając wiecznej kary. Jednak sukces był połowiczny – po śmierci Jack nie został wpuszczony ani do nieba, ani do piekła. Diabeł wyrzucił go, dając mu jedynie żarzący się węgiel, który Jack umieścił w wydrążonej dyni, by robić sobie światło, gdy błąkał się po ciemności. Od tego czasu Jack przekształcił się w zjawisko znanego jako „Jack of the Lantern” lub „Jack O’ Lantern”.
Wszędzie są dynie
Tradycja wycinania dyni na Halloween wywodzi się z tej opowieści. Ludzie zaczęli wycinac twarze na dyniach, umieszczając wewnątrz świece lub świeczki, aby odstraszyć złe duchy i upiory w czasie Halloween. Te wypchane dynie były uważane za symbole ochrony przed złą energią i były wykorzystywane jako dekoracje podczas święta.
Dziś wycinanie dyni jest tak rozpowszechnioną tradycją, że wiele osób nawet nie kojarzy jej bezpośrednio z Halloween. Ludzie tworzą różne wzory i twarze na dyniach, aby ozdobić swoje domy i miejsca zabaw Na przełomie października w wielu miejscach pojawiają się dynie różnego kształtu, nie zawsze wycinane, czasem stanowiące same w ozdobę. Wiele osób może nie kojarzyć nawet ich związku z Halloween. Obecność dyń jako dekoracji podnosi również poziom ich konsumpcji – w tym czasie dynia pojawia się w menu lokali gastronomicznych i na stołach domowych. Często w niekonwencjonalnej postaci jako syrop do kawy albo frytki.
Hollywood na Halloween
Hollywood nie próżnuje i również chce zarabiać na Halloween. Nie każdy musi iść do kina – dzisiaj równie popularne jest oglądanie przerażających filmów w domu. Film „Halloween” z 1978 r. to klasyczny horror w reżyserii Johna Carpentera, który stał się kultowym filmem związanym z tym świętem. Opowiada historię Michaela Myersa, psychopatycznego mordercy, który ucieka ze szpitala psychiatrycznego i terroryzuje małe miasteczko.
Halloween pojawia się w filmach regularnie i trudno nawet wymienić wszystkie filmy z motywem tego święta. Warto przypomnieć jeszcze „Nightmare Before Christmas” film animowany z 1993 r. stworzony przez Tima Burtona, który opowiada historię Jacka Skellingtona, Króla Dyni, który odkrywa Święto Bożego Narodzenia. Inny horror z Halloween w tle to „Coś złego czai się w Dolinie” (2001) – komedia grozy w reżyserii Sama Raimi opowiadająca historię grupy przyjaciół spędzających Halloween w opuszczonej chatce w lesie, gdzie wyzwalają złe moce.
Kto nie lubi Halloween?
Halloween w Polsce jest krytykowane jako obce kulturowo i przeciwne tradycji chrześcijańskiej. Kościół Katolicki jako instytucja nie ma jednolitego oficjalnego stanowiska wobec Halloween, ale niektórzy duchowni i katoliccy teologowie mogą wyrażać obawy dotyczące tego święta z kilku powodów. Halloween ma korzenie w dawnych celtyckich obrzędach, a kluczowe elementy tego święta, takie jak wróżby, magia i okultyzm, są niezgodne z naukami i wiarą katolicką. Halloween jest komercjalnym świętem, które często promuje nadmierne konsumpcjonizm i materializm, co jest sprzeczne z katolickimi wartościami skromności i troski o innych. Istnieje również obawa, że kostiumy potworów, dekoracje i filmy grozy, mogą promować strach, przemoc i negatywne emocje, co szczególnie mocno wpływa na dzieci i młodzież. Jednocześnie wielu katolików w Polsce obchodzi Halloween uznając je za coś niewinnego i zabawnego. A póki jest jest branż zainteresowanych podsycaniem zainteresowania Halloween duchowe ostrzeżenia przez tym świętem na pewno będą zagłuszane przez działania marketingowe.
Ks. dr Tomasz Jan Chlebowski mówi o Halloween: – Halloween przypomina niewinną zabawę, ale… dobra zabawa jest wartościowa i czegoś potrafi nauczyć. Wydaje się, że jeśli to zjawisko czegoś uczy, to jest to nauczanie o ukrytej destrukcji. Czy wychowawczym jest wpajanie dziecku postawy „cukierek albo psikus”? Czyli: jeżeli nie będziesz dla mnie miły, to się tobie odpowiednio odpłacę! Psikus łatwo może obrócić się w akt wandalizmu a w późniejszym, dorosłym życiu – w postawę egoizmu, postawę żądaniową czy akty agresji i zemsty. Nie wiem, czy to zbyt daleko idące wnioski, niemniej wrażliwe, dziecięce wnętrza łatwo przyswajają sobie wpajane nauki. Zwłaszcza te stosowane przez nieodpowiedzialnych, nie do końca świadomych problemu, edukatorów. Może i bezintencyjnie i bezmyślnie, ale jednak szkodliwie. Halloweenowy cukierek może mieć w życiu dziecka bardzo gorzki smak – mówi ks. dr Tomasz Jan Chlebowski.
Agencja Informacyjna, Gospodarka /EST/ 30.10.2023
Ilustracja: AI https://perchance.org/generator-obrazow-ai