Agencja Informacyjna Jan Brzechwa to polski poeta, autor bajek oraz wierszy dla dzieci, tekstów satyrycznych dla dorosłych, tłumacz literatury rosyjskiej, a także adwokat. Jego utwory wychowały wiele pokoleń polskich dzieci. 15 sierpnia mija 125 lat od narodzin Jana Brzechwy.
Jan Brzechwa naprawdę nazywał się Jan Wiktor Lesman. Urodził się 15 sierpnia 1898 roku w Żmerynce i całą swoja młodość spędził na Kresach wschodnich podróżując. Jan Brzechwa był synem inżyniera kolejowego Aleksandra Lesmana oraz wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana. Kuzynem Jana Lesmana był poeta Bolesław Leśmian, który wymyślił mu pseudonim artystyczny: Brzechwa (nawiązanie do części strzały). Po ukończeniu Zakładu Naukowo-Wychowawczego Ojców Jezuitów w Chyrowie Brzechwa przeniósł się do Warszawy, gdzie podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Wstąpił też do 36 pułku piechoty Legii Akademickiej i jako ochotnik uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w latach 1920–1921. Po ukończeniu studiów został adwokatem. Od 1924 roku przez kolejnych 15 lat pracował jako radca prawny ZAiKS-u. Specjalizował się w dziedzinie prawa autorskiego. Po zakończeniu II wojny światowej Jan Brzechwa powrócił do zawodu prawnika. Pracował m.in. jako radca prawny w Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”. Działał też aktywnie w PEN Clubie.
Jan Brzechwa zadebiutował literacko jeszcze jako nastolatek. Swoje pierwsze wiersze opublikował w 1915 roku w piotrogrodzkim „Sztandarze” oraz w kijowskich „Kłosach Ukraińskich”. Nie planował wówczas łączyć swojej przyszłości z pisaniem. Zmieniło się to po demobilizacji w 1920 roku oraz rozpoczęciu studiów przez autora. Dorabiał wówczas pisując teksty satyryczne, piosenki oraz skecze, m.in. dla kabaretów Qui Pro Quo, Czarny Kot czy Morskie Oko. W 1926 roku opublikował tomik poezji „Oblicza zmyślone”. Pierwsze wiersze dla dzieci Jan Brzechwa wydał w 1938 roku. W tomiku zatytułowanym „Tańcowała igła z nitką” znalazły się wiersze takie jak „Pomidor”, „Żuraw i czapla” czy też „Na straganie”. Rok później wydany został tom wierszy pod tytułem „Kaczka dziwaczka”.
Najefektywniejsze lata Jana Brzechwy pod względem literackim przypadły na okres II wojny światowej. Powstała wówczas znana wszystkim „Akademia Pana Kleksa”, której dwie kontynuacje powstały w latach 60-tych XX wieku. W trakcie wojny Brzechwa napisał także utwór „Pan Drops i jego trupa”. Jan Brzechwa często współpracował ze swoim przyjacielem, grafikiem Janem Marcinem Szancerem, który stworzył ilustracje do wielu dzieł pisarza.
Prywatnie Jan Brzechwa był trzykrotnie żonaty. Pierwszą żoną pisarza była Maria Sunderland, drugą Karolina Lentowa z domu Meyer, a trzecią Janina Magajewska. Jedyną córką autora jest malarka, Krystyna Brzechwa.
Jan Brzechwa zmarł 2 lipca 1966 roku z przyczyn naturalnych. Pochowany został na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera 2C–6–4).
Agencja Informacyjna, kultura /now/ 14.08.2023 r.