NBP obrońcą gotówki
Płatności gotówką z roku na rok stają się coraz mniej popularne, a światem zaczyna rządzić pieniądz elektroniczny. Bezgotówkowe transakcje według użytkowników są łatwiejsze i bezpieczniejsze, ale czy na pewno? 16 listopada 2021 roku prezydent podpisał ustawę, która wprowadza wiele zmian w ramach Polskiego Ładu. Jedna z nich jest nowy limit transakcji gotówkowych, który będzie obowiązywać od 2024 roku. Ma on objąć zarówno przedsiębiorców, jak i konsumentów. Tych zmian nie popiera prezes Narodowego Banku Polskiego – Adam Glapiński.
Według zmian w ustawie Prawo przedsiębiorców w ramach Polskiego Ładu od stycznia 2024 roku ma obowiązywać limit na transakcje gotówkowe do 8 000 złotych. Zgodnie z przepisami Polskiego Ładu również do ustawy o prawach konsumenta dodano art. 7b, według którego konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty w walucie obcej.
Według danych Narodowego Banku Polskiego Polacy płacą kartą trzykrotnie częściej niż gotówką. Płatności elektroniczne uznawane są za wygodniejsze i bezpieczniejsze niż noszenie w portfelu pieniędzy. Narodowy Bank Polski, chociaż wspiera cyfrowy obrót pieniędzy, nie zapomina o gotówce. Według ekspertów NBP to właśnie gotówka stanowi podstawę wolności obywatelskiej. Pandemia koronawirusa pokazała, że gotówka to nie tylko środek płatniczy, ale przede wszystkim podstawowy element stabilizacji infrastruktury państwa.
Elektroniczny obrót pieniędzy to nie tylko wygoda, ale także, według służb skarbowych, jedno z narzędzi do walki z szarą strefą. Rządowe próby narzucania płatności elektronicznych są zatem uzasadnione. Nie powinny jednak narzucać całkowitej eliminacji gotówki. Jak pokazuje przykład Kanady takie obostrzenia mogą prowadzić do utraty swobody obywatelskiej poprzez pozbawienie społeczeństwa kontroli nad własnymi pieniędzmi. W kraju tym uczestnikom demonstracji określanych mianem „konwój wolności”, zablokowano dostęp do środków ze zbiórek. W przypadku gotówki nie byłoby takiej możliwości.
Z ograniczaniem takich swobód poprzez ograniczenia płatności gotówkowych nie zgadzają się Adam Glapiński – prezes Narodowego Banku Polskiego oraz Zbigniew Ziobro– Minister Sprawiedliwości. Prezes NBP od dłuższego czasu broni swojej opinii na temat gotówki jako podstawy wolności społecznej. Partia Zbigniewa Ziobry natomiast zaproponowała zmiany w przepisach Polskiego Ładu, które miały wejść w życie od 1 stycznia 2024 roku. W maju Sejm zgodził się przyjąć te poprawki i usunąć zapis o limitach na transakcje gotówkowe. Oznacza to, że konsumentów takie limity nie obejmą w ogóle, a dla przedsiębiorców będzie on wynosić nadal 15 000 złotych w ramach jednej transakcji.
Agencja Informacyjna/ gospodarka/ now/ 3.07.2023