Międzynarodowy Dzień Szachów
Szachy to jedna z najstarszych gier strategicznych, a znana jest na całym świecie. Nic dziwnego zatem, że obchodzi swoje święto, które wypada 20 lipca, w postaci Międzynarodowego Dnia Szachów.
Międzynarodowy Dzień Szachów to święto obchodzone od 1966 roku z inicjatywy Międzynarodowej Federacji Szachowej, na pamiątkę utworzenia tego związku. Gra wywodzi się z Indii, skąd dotarła do Persji. Po tym jak Arabia podbiła Persję szachy rozprzestrzeniono po innych krajach. W Europie pierwsze wzmianki o szachach można znaleźć na przełomie VIII i IX wieku. Do Polski dotarły w XII wieku, za czasów panowania Bolesława Krzywoustego. Dzięki dopracowaniu zasad szachy stały się bardziej dynamiczne i tym samym zyskiwały stopniowo na popularności. Szczególnie na dworach królewskich, gdzie umiejętność gry w szachy była dobrze postrzegana.
W szachach rywalizują dwie osoby. Mecze rozgrywane są na planszy nazywanej szachownicą. Na niej rozstawia się 32 bierki (sześciu rodzajów, w tym po 8 pionów i 8 figur, łącznie 16 dla każdego z graczy).
Celem gry jest danie mata, tzn. zagrożenie króla przeciwnika usunięciem z dalszej rozgrywki („zbiciem”), którego nie sposób uniknąć. Gry jednak rzadko kończą się matem – gracze często poddają się, jeśli uważają, że dalsza gra doprowadzi do ich ostatecznej porażki. Jeżeli chodzi o rozstawienie na szachownicy, to drugi rząd od strony gracza mieści osiem pionów; rząd najbliższy graczowi zawiera pozostałe bierki nazywane figurami: wieże znajdują się w narożnikach planszy, potem są skoczkowie i gońce. Na jednym ze środkowych pól stawia się hetmana i króla.
“Szachy naprawdę są podobne do boksu, choć może się to wydawać mało adekwatne porównanie (śmiech). Przecież już szachownica swoim kształtem przypomina ring. W obu przypadkach decyduje strategia, przygotowanie, początek walki. W boksie podobnie jak w szachach trzeba planować kilka kroków do przodu. Trzeba szukać słabych stron rywala i umieć je wykorzystywać. Bardzo lubię szachy i dużo w nie gram. Także moje dzieci. Z bratem toczymy nawet całodniowe szachowe batalie. Bardzo to lubię.” – Witalij Kliczko w wywiadzie dla RMF FM.
Do 1886 roku nie rozgrywano międzynarodowych turniejów szachowych. Początkowo wyłaniano nieoficjalnych mistrzów świata. Za pierwszego oficjalnego czempiona uznano Wilhelma Steinitza. Triumfował w kolejnych turniejach do 1894 roku. Najmłodszym mistrzem w historii jest Garri Kasparow z Rosji. Tytuł zdobył w 1985 roku, mając 22 lata i sześć miesięcy.
Z Polski w czołówce światowej można wymienić takich zawodników i zawodniczek jak: Radosław Wojtaszek, Jan-Krzysztof Duda, Krzysztof Piorun, Kamil Dragun, Dariusz Świercz, Marta Bartel, Karina Szczepkowska, Klaudia Kulon, Joanna Majdan, czy Monika Socko.
“Jestem zwolennikiem nauki logicznego myślenia, a temu służy m.in. gra w szachy i brydża, która jeszcze dodatkowo uczy współpracy z partnerem. Opowiadam się za wprowadzeniem królewskiej gry do szkół. Trudno wyobrazić sobie, aby to były zajęcia obowiązkowe, ale jako dodatkowe, mogłyby być jak najbardziej.” – Marek Borowski w wywiadzie dla Onet.pl.
W polskim języku znane są także zwroty takie jak “patowa sytuacja”, “trzymać kogoś w szachu”, czy szachownica jako motyw graficzny. To pokazuje jak mocno zakorzenione są szachy w tradycji. Jeżeli ktoś chce sam nauczyć się gry w szachy, to dostępnych jest mnóstwo poradników, także w Internecie.
Agencja Informacyjna, Kultura /KAM/ 17.07.2019