W 2021 roku przypada setna rocznica urodzin Stanisława Lema – najwybitniejszego przedstawiciela polskiej fantastyki. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej docenił znaczące miejsce pisarza zarówno w polskiej, jak i zagranicznej literaturze i ustanowił rok 2021 rokiem Stanisława Lema.
„W swoich rozważaniach nad kondycją współczesnego człowieka, skutkami postępu technicznego i cywilizacyjnego dostrzegał wiele zagadnień fundamentalnych dla kultury i myśli współczesnej. Przestrzegał przed negatywnymi skutkami technicznego rozwoju cywilizacji, a jego prace teoretyczne i prognozy futurologiczne mają znaczący wpływ na definiowanie miejsca ludzkości we wszechświecie i prognozowanie jej losu.” – Głosi tekst uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Propozycja ustanowienia roku 2021 Rokiem Stanisława Lema została przyjęta niemal jednogłośnie.
Krakowskie Biuro Festiwalowe – instytucja kultury Krakowa wspólnie z Wydawnictwem Literackim i Fundacją Instytut Polska Przyszłości imienia Stanisława Lema w marcu 2000 roku wystosowało list do Marszałek Sejmu Elżbiety Witek z poparciem inicjatywy uchwalenia Roku Lema. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wziął pod uwagę argumenty zawarte w liście i ogłosił 2021 rok Rokiem Stanisława Lema.
„To najlepszy sposób, by uczcić jubileusz przypadający na przyszły rok – stulecie urodzin Stanisława Lema. Cieszymy się, że najczęściej tłumaczony polski autor, którego książki zostały opublikowane w 45 językach w milionach egzemplarzy, stanie się patronem nie tylko tych rocznicowych działań, które planujemy tutaj, w Krakowie – Rok Lema ogłoszony dziś przez Sejm RP będzie stymulował przyszłoroczną scenę literacką w całej Polsce” – Podsumowała ogłoszenie uchwały Sejmu Izabela Błaszczyk – Dyrektor Krakowskiego Biura Festiwalowego.
Stanisław Herman Lem to jeden z najpoczytniejszych pisarzy science-fiction na świecie. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej wziął w swej decyzji pod uwagę między innymi to, że powieści i opowiadania pisarza są zaliczane do kanonu literatury światowej. Zostały przetłumaczone na ponad 40 języków. Jak do tej pory twórczość Stanisława Lema została wydana w nakładzie 30.000.000 egzemplarzy.
“Solaris”, “Głos Pana”, “Cyberiada”, “Kongres futurologiczny”, “Filozofia przypadku”, “Dzienniki gwiazdowe”, „Astronauci”, „Dialogi”, „Szpital Przemienienia”, „Wizja lokalna” czy “Bajki robotów” do dziś inspirują pisarzy. Fascynują twórców kina i teatru. Motywy z twórczości Stanisława Lema są obecne w kulturze masowej. Nawet w grach komputerowych. Charakterystyczne dla literatury Lema są wątki związane z pojawieniem się na Ziemi przybyszów z Kosmosu, wojny gwiezdne, „bunty robotów” skierowane przeciwko ich twórcom. W uchwale wskazano, że: „Wysoko cenione są jego publikacje o charakterze popularnonaukowym i publicystycznym, dotyczące filozofii nauki, estetyki i krytyki literackiej.”
Stanisław Lem był nie tylko znakomitym pisarzem, ale i wizjonerem, który przewidział kierunek rozwoju technologii, opisując ja w swoich książkach.
“Pisarz w 1996 roku otrzymał Order Orła Białego. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 1992 roku nazwała jego imieniem planetoidę nr 3836.” Podkreślono w uchwale Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Sam Stanisław Lem podkreślił, że „Teoria fantastyki, która mogłaby zdefiniować podział pomiędzy tym, co prawdziwe, a tym, co zmyślone, wniosłaby dużo do dzisiejszej kultury.”
Mroczne opowiadanie „Maska” Stanisława Lema stało się przedmiotem eksperymentu filmowego aktorki Hanki Brulińskiej. „Maska” to ponadczasowa opowieść, która dotyka zagadnień natury ludzkiej, filozofii, miłości i sztucznej inteligencji. W ten sposób artystka rozpoczęła celebrację Roku Stanisława Lema, ustanowionego przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej. Agencja Informacyjna objęła patronat medialny nad tym przedsięwzięciem.
Stanisław Herman Lem urodził się we Lwowie 13 września 1921 roku. Co ciekawe w akcie urodzenia rodzice wpisali 12 września, chcąc uniknąć „pechowej trzynastki”. Stanisław Lem marzył, by studiować na Politechnice Lwowskiej. Chciał zostać uczonym. Jednak nie dostał się na studia z uwagi na niewłaściwe pochodzenie społeczne. Ostatecznie studiował na Narodowym Uniwersytecie Medycznym we Lwowie, dzięki czemu uniknął poboru do Armii Czerwonej.
W 1941 roku naukę Stanisława Lema przerwała inwazja Niemiec na Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich oraz okupacja. Stanisław Lem w czasie wojny pracował jako pomocnik mechanika i spawacz. Od 1944 roku mógł kontynuować studia, bowiem do Lwowa wkroczyła Armia Czerwona. W 1946 roku Stanisław Lem wraz z rodziną wyjechał do Krakowa. Wówczas rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. Finalnie jednak studiów tych nie ukończył.
Stanisław Lem publikował w prasie swoje opowiadania o tematyce wojennej, okupacyjnej, ale i zawierające charakterystyczne dla jego pisarstwa elementy fantastyki naukowej. Zadebiutował w 1951 roku powieścią „Astronauci”. Poza pisarstwem, zajmował się filozofią i futurologią. Spełniał się również jako poeta. Pisarz był pewny, że prędzej czy później ludzkość nawiąże kontakty pozaziemskie.
Stanisław Lem zmarł 27 marca 2006 w Krakowie. Jego grób znajduje się na Cmentarzu Salwatorskim w Krakowie, sektor W, rząd 4, grób 17.
Agencja Informacyjna, Kultura /SYL/ 24.01.2021