„Gierek” film o latach 70.

 

“Gierek” to film niezależnego producenta filmowego Global Studio, w reżyserii Michała Węgrzyna. Akcja filmu “Gierek” osadzona została w latach 1970-1982 i opowiada o życiu Edwarda Gierka – I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KC PZPR). Tytułową rolę w filmie zagrał Michał Koterski. Premiera przewidywana jest na 15 października 2021 roku.

Zdjęcia do filmu o Edwardzie Gierku, zatytułowanego “Gierek” zostały rozpoczęte 27 lipca 2020 roku. Film nagrywano w Ustroniu, Katowicach, Zawierciu, Dąbrowie Górniczej, Gdańsku i w Warszawie. Za reżyserię odpowiada Michał Węgrzyn, a za zdjęcia jego brat – Wojciech Węgrzyn. Produkcją filmu „Gierek” zajęło się Global Studio, z Januszem Iwandowskim i Jolantą Owczarczyk na czele. Dziennikarz ekonomiczny Rafał Woś, wraz z Michałem Kalickim i Krzysztofem Tyszowieckim, napisali scenariusz do filmu.

 

 

W rolę Edwarda Gierka – I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KC PZPR), wcielił się Michał Koterski, który by upodobnić się do Edwarda Gierka przytył 17 kilogramów. Aktor musiał też zgłębić gierkowską historię oraz nauczyć się mówić w języku francuskim. Michała Koterskiego za grę aktorską pochwalił reżyser filmu „Gierek” – Michał Węgrzyn. „Potrafi odtworzyć tę rolę tak realnie, że jesteśmy w stanie uwierzyć temu człowiekowi, pójść za nim, by dowiedzieć się, co się działo tak naprawdę w jego życiu, jak trudne decyzje musiał podejmować.”

https://www.facebook.com/watch/?v=344084043424956

U boku Michała Koterskiego w filmie „Gierek” zagrała Małgorzata Kożuchowska. Aktorka wcieliła się w postać Stanisławy Gierek – żony Edwarda Gierka. „Bardzo się ucieszyłam, kiedy dostałam propozycję zagrania Stasi Gierkowej. W końcu rola pierwszej damy Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej to nie lada gratka. Kiedy sięgnęłam po materiały archiwalne, pojawiły się wątpliwości – trudno dostrzec między nami podobieństwo. Podzieliłam się tymi wątpliwościami z producentami i reżyserem. Panowie rozwiali jednak moje obawy. Na planie panuje wspaniała, niemalże rodzinna atmosfera i przyznam, że pokochałam już stylizacje i fryzury z lat 70.” –Przyznała Małgorzata Kożuchowska.

 

 

Obok Michała Koterskiego i Małgorzaty Kożuchowskiej w filmie “Gierek” wystąpili między innymi:  Cezary Żak jako Leonid Breżniew, Jan Frycz jako prymas Stefan Wyszyński, Rafał Zawierucha jako premier Piotr Jaroszewicz.

Akcja filmu „Gierek” osadzona została w latach 1970-1982 i koncentruje się na życiu Edwarda Gierka, który w tym czasie był I sekretarzem Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KC PZPR), jednak potem został od władzy odsunięty. Był przez rok internowany, otarł się o śmierć. Produkcja przedstawia sekrety i tajemnice domu Edwarda Gierka. Producenci filmuJanusz Iwanowski i Jolanta Owczarczyk z Global Studio wyjaśnili: “Dla spójności historii musieliśmy wybrać jakieś wątki z tej dekady, która obfitowała w różne wydarzenia – nie da się opowiedzieć wszystkiego, pokazać wszystkich perspektyw. Na to trzeba by trzech sezonów serialu, a nie dwugodzinnego filmu.” „Gierkowska dekada to był przecież okres, gdy w Polsce zrobiło się trochę bardziej kolorowo – ubrania, fryzury, samochody, wszystko staramy się wiarygodnie oddać”. Dodał Janusz Iwandowski.

Jeden ze scenarzystów filmu „Gierek” – Rafał Woś skomentował produkcję: „Edward Gierek to w zbiorowej pamięci Polaków jedna z najważniejszych postaci XX wieku. Choć stoi w jednym szeregu z Janem Pawłem II, Józefem Piłsudskim czy Lechem Wałęsą, to jak dotąd branża filmowa zdawała się tego nie dostrzegać. Chcieliśmy wypełnić tę lukę (…) Przy pisaniu scenariusza inspiracje czerpaliśmy z wyjątkowych źródeł: relacji bankiera pożyczającego pieniądze krajom bloku wschodniego, opowieści sekretarza, który obserwował czasy gierkowskie ze środka aparatu władzy oraz ze wspomnień doradcy, który pomagał Gierkowi zmieniać i modernizować polską gospodarkę.”

 

 

Premiera filmu „Gierek” przewidywana jest na 15 października 2021 roku – 20 lat po śmierci Edwarda Gierka.

„Hmmm. Bardzo ciekaw jestem filmu „Gierek” Co on może opowiedzieć? Jak fajnie żyło się Edwardowi Gierkowi w komunistycznej Polsce?” – Zastanawia się Juliusz Erazm Bolekpisarz. – „Czy to ma być opowieść o czasach propagandy sukcesu. Jak twórcy podejdą do rozruchów w Radomiu i Ursusie krwawo tłumionych? Czy będzie to opowieść o tym jak miły Edward Gierek przy pomocy służby bezpieczeństwa niszczył nielegalna opozycję. Wielu ludziom w tym czasie się poprawiło. Wielu dostało mieszkania, pierwsze namiastki aut tzw. „fiaty 126 p”. Polski przemysł wyprodukował antyeksportowy samochód „Polonez”. Cena za to wszystko była okrutna. Skończyło się to bankructwem Polski, masowymi protestami, powstaniem 10 milionowego ruchu protestującego czyli Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”, a w końcu stanem wojennym wprowadzonym przez generała Wojciecha Jaruzelskiego dowodzącego Ludowym Wojskiem Polskim.” – Przypomina Juliusz Erazm Bolek – pisarz, który pamięta tamte czasy.

Edward Gierek urodził się 6 stycznia 1913 roku w Porąbce, w rodzinie górniczej. Jego rodzice zginęli w kopalni, gdy był jeszcze małym dzieckiem. W młodości sam został górnikiem. Pracował w tym zawodzie zarówno we Francji, jaki i w Belgii. Właśnie w czasie pobytu we Francji miał okazję zapoznać się z postulatami komunistycznymi. Edward Gierek wstąpił w szeregi Francuskiej Partii Komunistycznej, jednak został wydalony do Polski, za udział w strajku okupacyjnym

II wojna światowa została Edwarda Gierka na emigracji w Belgii. Wówczas wciągnął się w działania belgijskiego ruchu oporu. W Belgii organizował komunistyczny Związek Patriotów Polskich oraz komunistyczną Radę Narodową Polaków. Edward Gierek wrócił do Polski w 1948 roku. Szybko przystąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (PZPR). Został mianowany sekretarzem wojewódzkim w Katowicach. Tę funkcję pełnił w latach 1957-1970.

 

 

Polska Zjednoczona Partia Robotnicza (PZPR) powstała 15 grudnia 1948 roku  w wyniku przymusowego wchłonięcia Polskiej Partii Socjalistycznej przez Polską Partię Robotniczą, w ramach powstającego systemu politycznego partii hegemonistycznej. PZPR sprawowała rządy w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) do 1989 roku. Przez cały czas swej działalności Polska Zjednoczona Partia Robotnicza kierowała autorytarnym państwem i centralnie zarządzaną, zbiurokratyzowaną gospodarką. Starała się mieć całkowity wpływ na życie społeczne w Polsce. Polska Zjednoczona Partia Robotnicza była podporządkowana Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego, zawiadującej Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich.

Edward Gierek w 1954 roku został także członkiem Komitetu Centralnego (KC) Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Mógł Wówczas kierować Wydziałem Przemysłu. Po tym gdy władze w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej przejął Władysław Gomułka, Edward Gierek wszedł do Biura Politycznego. Gdy Władysław Gomułka przed Bożym Narodzeniem 1970 roku wprowadził drakońskie podwyżki cen żywności, co doprowadziło do protestu 17 grudnia 1970 roku w Gdańsku, krwawo stłumionych przez czołgi Ludowego Wojska Polskiego, którymi kierował gen. Wojciech Jaruzelski (późniejszy I sekretarz KC PZPR) doszło do zmiany w kierownictwie partii. Nowym I sekretarzem KC PZPR został Edward Gierek jako jedyny w kierownictwie partii odważył się mu przeciwstawić.

Sprawując funkcję I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej Edward Gierek umiejętnie stłumił strajki robotników w 1970 r., obiecując wyższe zarobki. Przyczynił się również do znacznie lepszego zaopatrzenia w sklepach,. Zasłynął wówczas słynnym wystąpieniem, kierując do klasy robotniczej słowa: „Towarzysze, pomożecie?”. W odpowiedzi usłyszał oklaski i odpowiedź tłumu: „Pomożemy!”.

Okres panowania Edwarda Gierka stał się między innymi powodem zmian do konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Dokładnie zapisu o „przewodniej roli PZPR i nierozerwalnych więzach przyjaźni z ZSRR”. W polityce zagranicznej Edward Gierek załagodził stosunki z państwami Europy Zachodniej, w tym z Republika Federalną Niemiec (z drugim niemieckim państwem Niemiecką Republiką Demokratyczną kontrolowaną przez ZSRR Polska miała obowiązkowo dobre relacje).Niemcami. Udało mu się też sfinalizować porozumienie helsińskie.

W latach 70. XX wieku, dzięki gigantyczny kredytom zaciągniętym u zachodnich państw, mogły rozwijać się inwestycje przemysłowe. Wybudowano między innymi: Hutę Katowice, Rafinerię Nafty Gdańsk, Port Północny w Gdańsku, Fabrykę Samochodów Małolitrażowych z oddziałem w Sosnowcu, a także Elektrownię Bełchatów i kopalnię Bogdanka. Rozpoczęto też produkcję na licencji papierosów Marlboro oraz Coca-Coli i Pepsi-Coli. Otwarto nawet częściowo granicę, dając tysiącom Polaków możliwość wyjazdu za granicę. Edward Gierek sprawił też, że podniesione zostały najniższe płace, a ceny na artykuły żywnościowe miały ulec zamrożeniu na najbliższe lata. W sferze kultury złagodzono cenzurę, a Biuro Polityczne KC PZPR zgodziło się na odbudowę Zamku Królewskiego w Warszawie.

Choć były to dobre lata dla Edwarda Gierka i Polski, to jednak za cenę późniejszych poważnych problemów gospodarczych. Zachodnich kredytów starczyło na 6 lat, potem wszystko zaczęło upadać. W 1976 roku rozpoczęły się wystąpienia ludzi w Ursusie, w Radomiu, a w 1980 roku rozpoczęły się strajki na Wybrzeżu i w całej Polsce.

Wielu Polaków jednak uwielbiało Edwarda Gierka. Tych uczuć nie podzielali jednak jego partyjni koledzy, którzy odsunęli go od władzy. Dziesięcioletnia kadencja Edwarda Gierka na stanowisku I sekretarza Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej zakończyła się wraz z powstaniem w sierpniu 1980 roku Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Wpływ na upadek Edwarda Gierka miała też jego decyzja o zamianie wieloletniego premiera Piotra Jaroszewicza na Edwarda Babiucha. Wiosną 1981 roku powstała specjalna komisja partyjna pod przewodnictwem sekretarza Komitetu Centralnego – Tadeusza Grabskiego. Jej głównym zadaniem było znalezienie winnych kryzysu sierpniowego. W wyniku ustaleń w grudniu 1980 roku na skutek zawirowań wynikłych ze społecznych niepokojów, Edward Gierek został usunięty z władz Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. O swojej przymusowej dymisji Edward Gierek dowiedział się przebywając w Instytucie Kardiologii w Warszawie w Aninie. Od tego czasu usunął się w cień i nie uczestniczył w życiu politycznym.

Edward Gierek zmarł 29 lipca 2001 roku, w wieku 88 lat. Zgon nastąpił w szpitalu w Cieszynie. Bezpośrednią przyczyną jego śmierci była niewydolność płuc, spowodowana pylicą, na którą chorował od dłuższego czasu.

Janusz Rolickidziennikarz, pisarz, autor wywiadu rzeki z Edwardem Gierkiem podsumował jego działalność polityczną, a zarazem postać kreowaną w filmie „Gierek” przez Michała Koterskiego słowami: „Gierek w dużym stopniu przyczynił się do upadku komunizmu. Bez niego nie byłoby Solidarności. Dlatego uważam, że Gierka powinno się potraktować jako postać historyczną, znaczącą dla rozwoju Polski. Tymczasem potraktuje się go jak Nikodema Dyzmę, a aktor odgrywający jego rolę będzie tylko robił miny.”

 

Agencja Informacyjna

 

Agencja Informacyjna, Kultura, /SYL/ 05.02.2021