Auguste Renoir był jednym z najznakomitszych francuskich impresjonistów. Zgodnie z zasadami wyznaczonymi przez ten kierunek artystyczny, malował sceny z życia, kobiety, dzieci oraz martwe natury. Wszystko utrzymane w jasnych barwach. W ciągu swej kariery namalował około 6.000 obrazów. W 2021 roku mija 180 lat od jego urodzin.
Auguste Renoir, a tak naprawdę Pierre-Auguste Renoir, urodził się 25 lutego 1841 roku w Limoges, w regionie Nowa Akwitania we Francji. W 1845 roku jego rodzice przeprowadzili się do Paryża. Trzynastoletni Auguste Renoir pracował w fabryce porcelany w warsztacie Lévy Frères & Compagnie. W późniejszych latach, w celach zarobkowych, zajął się malowaniem stor i chińskich wachlarzy.
W 1862 roku Auguste Renoir zaczął studiować sztukę w Paryżu w szkole Ecole des Beaux-Arts.
Zaprzyjaźnił się tam ze studiującymi malarstwo, późniejszymi genialnymi impresjonistami: Claudem Monetem, Frederikiem Bazille’em oraz Alfredem Sisley’em. Malarskim debiutem Augusta Renoira był obraz „Esmeralda” z 1864 roku. Artysta stwierdził jednak, że nie jest to doskonałe dzieło i zniszczył je.
Wojna francusko-pruska, trwająca od 19 lipca 1870 do 10 maja 1871, na kilka lat przerwała karierę malarza. Jednak po jej zakończeniu Auguste Renoir wrócił do Paryża i malarstwa. Tak rozpoczął się impresjonistyczny etap w jego twórczości.
„Jestem jak korek wrzucony do wody i niesiony przez prąd. Malując, oddaję się temu bez reszty.” – Stwierdził niegdyś Auguste Renoir. Henri Perruchot – wielki znawca sztuki napisał o malarzu: „Wszystko dla niego było proste. Wszystko było w nim proste. Pogodnie przyjmował troski, jakie niesie z sobą życie; lecz nie dajmy się zmylić, uśmiech jest również formą odwagi. Przede wszystkim potrafił kochać i to w sposób najdoskonalej spontaniczny, najcudowniejszy i bezinteresowny. W tym leży jego wielka tajemnica. Tajemnica i nauka.”
W roku 1874 razem z innymi impresjonistami Auguste Renoir pokazywał swoje prace na pierwszej wystawie poświęconej impresjonizmowi, w słynnym studio fotografa o pseudonimie Nadara, przy 35 boulevard des Capucines, w Paryżu.
Auguste Renoir przebywał w Algierii, Hiszpanii i Włoszech. Dzięki podróżom artysta zapoznał się bliżej z malarstwem Rafaela i Ingresa. Poskutkowało to oddaleniem się Auguste Renoira od założeń impresjonizmu.
„Dużo studiowałem w muzeum w Neapolu; malowidła z Pompei są nadzwyczaj interesujące pod każdym względem (…); przebywając na słońcu nie po to, żeby robić portrety w pełnym świetle, ale żeby się wygrzewać i dużo patrzeć, zyskałbym, sądzę, wielkość i prostotę starożytnych malarzy. ” – Uważał Auguste Renoir.
Następny etap jego twórczości to przewaga rysunku, ostrzejszych konturów, gładkiej faktury i chłodniejszych kolorów. Po 1888 roku barwy na jego obrazach stały już żywsze i ostrzejsze, z przewagą czerwieni. Octave Mirbeau – francuski krytyk sztuki i pisarz podsumował twórczość Auguste Renoira słowami:
“Renoir jest prawdopodobnie jedynym wielkim malarzem, który nigdy nie namalował smutnego obrazu.”
W roku 1892 roku Auguste Renoir zaczął chorować na reumatoidalne zapalenie stawów.
Ta słabość znacznie utrudniała malarzowi pracę. W roku 1907 roku Auguste Renoir wraz z żoną Aliną Victorine Charigot i trzema synami przeprowadził się do francuskiego Les Collettes, posiadłości w Cagnes-sur-Mer. Na wybrzeżu śródziemnomorskim artysta kontynuował prace malarskie. Nie przerwał ich nawet wówczas, gdy był zmuszony poruszać się za pomocą wózka inwalidzkiego.
„Gdy maluję, chcę być jak zwierzę.” – Mówił o sobie z przymrużeniem oka Auguste Renoir.
Gdy dłonie artysty uległy znacznym deformacjom, malował za pomocą pędzla przymocowanego do ramienia. Z pomocą asystenta Auguste Renoir a tworzył także rzeźby w glinie.
Pod koniec życia Auguste Renoir szkolił innych artystów. Zdążył jeszcze wyjechać do paryskiego Luwru, aby zobaczyć swoje obrazy wiszące w muzeum obok dzieł wielkich mistrzów.
Auguste Renoir zmarł, w wieku 79 lat, 3 grudnia 1919 roku w miejscowości Cagnes-sur-Mer na zapalenie płuc. Obecnie znajduje się tam muzeum imienia artysty https://www.cagnes-sur-mer.fr/culture/musee-renoir/ .
Początkowo Auguste Renoir został pochowany obok żony na starym cmentarzu przy zamku w Nicei. Zgodnie z wolą małżonków 7 czerwca 1922 roku ich szczątki przeniesiono na cmentarz w Essoyes we Francji.
Po śmierci malarza jego dzieła były coraz bardziej popularne. Obecnie, 180 lat po narodzinach mistrza, prace Auguste Renoira są jednymi z najbardziej znanych obrazów w świecie sztuki.
Najsłynniejsze to między innymi: „Śniadanie wioślarzy”, „Bal w Moulin de la Galette”, „Parasolki”, „Wielkie kąpiące się”, „Loża”, „Autoportret”, „Sąd Parysa”, czy „Lunch w restauracji Fournaise”.
Polacy lubią podziwiać impresjonistyczną twórczość Auguste Renoira.
Wielu z nich deklaruje, że impresjonizm to ulubiony kierunek w sztuce. Odpowiada im przedstawiana przez Auguste Renoira zmienność przyrody, jej ruch, ekspresja. W Polsce można zobaczyć obrazy Auguste Renoira między innymi w Muzeum Narodowym w Warszawie („pejzaż z okolic Cagnes-sur-Mer”) oraz w Muzeum Kolekcji Jana Pawła II w Warszawie („Portret Pierre’a Renoira, syna artysty”). Obecnie obrazy Auguste Renoir osiągają olbrzymie kwoty. W Polsce w styczniu 2020 roku dzieło impresjonisty wylicytowano na aukcji za 700.000 złotych.
Agencja Informacyjna, Kultura, /SYL/ 10.02.2021
Ilustracja: Autoportet – Auguste Renoir – Renoir, peintre du bonheur : 1841-1919, de Gilles Néret, Köln, Taschen, 2001, p. 190. ISBN 9783822857410, Domena publiczna, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=13806486