Dzień Zwycięstwa

8 maja w Polsce obchodzony jest Dzień Zwycięstwa. Chociaż spekulacje na temat daty zakończenia II wojny światowej są różne, to oficjalnie na obchody rocznicy przyjęto dwie daty.  8 maja świętują Dzień Zwycięstwa również Czechy, Słowacja, Francja i Wielka Brytania. 9 maja natomiast Rosja, Białoruś, Ukraina czy Gruzja.

Narodowy dzień flagi państwowej

 

30 kwietnia 1945, podczas oblężenia Berlina przez wojska aliantów, wobec nieuchronności klęski III Rzeszy, Hitler wraz ze swoją żoną Evą Braun popełnił samobójstwo.

Przyjmuje się, że uczynił to strzelając z pistoletu w skroń i jednocześnie rozgryzając fiolkę z cyjankiem w podziemnym schronie pod gmachem Starej Kancelarii Rzeszy w Berlinie. Niektórzy historycy kwestionują samobójstwo dyktatora i uważają, że Hitler został zastrzelony przez swoich adiutantów. Zwłoki dyktatora i Evy Braun zostały spalone przez esesmanów ze straży przybocznej. Śmierć Hitlera była jednoznacznym sygnałem agonii nazistowskich Niemiec i była zapowiedzią końca wojny.

Upadek Rzeszy i ostatnie, krwawe walki trwały jednak jeszcze kilka dni.

Dopiero 7 maja o godzinie 02.41 Niemcy, w kwaterze głównej Alianckich Sił Ekspedycyjnych generała Eisenhowera w Reims we Francji – skapitulowały przed przedstawicielami armii USA i Wielkiej Brytanii i ZSRS.

 

Pod aktem kapitulacji podpisał się ze strony aliantów gen. Walter Bedell Smith jako przedstawiciel Naczelnego Dowódcy Wojsk Ekspedycyjnych gen. Eisenhowera oraz generał artylerii Iwan Susłoparow reprezentujący najwyższe dowództwo radzieckie. W imieniu hitlerowskich Niemiec złożyli podpisy gen. Alfred Jodl, gen. Wilhelm Oxenius i adm. Hans-Georg von Friedeburg. Delegacja niemiecka miała upoważnienie Naczelnego Dowódcy Wehrmachtu wlk. adm. Karla Dönitza. Ciekawostką jest fakt, że zaproszony w ostatniej chwili francuski generał François Sevez – przedstawiciel gospodarzy był podczas tej ceremonii świadkiem, nie stroną.

Akt kapitulacji mówił o zaprzestaniu działań zbrojnych przez wszystkie siły pod dowództwem niemieckim w dniu 8 maja o godzinie 23.01 czasu środkowoeuropejskiego. To była „pierwsza” kapitulacja Niemiec, ale nie ostatnia.

Stalin nie był zadowolony z obrotu rzeczy. Na jego kategoryczne żądanie 8 maja późnym wieczorem, według czasu moskiewskiego był to już 9 maja, w kwaterze marszałka Żukowa powtórzono podpisanie bezwarunkowej kapitulacji Wehrmachtu i innych sił zbrojnych III Rzeszy. W zapisach znalazło się uzupełnieniem, że kapitulujące wojska zdają broń miejscowym dowódcom koalicji. Kapitulacja została powtórzona przed przedstawicielami trzech mocarstw sojuszniczych – Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich, USA i Wielkiej Brytanii.

 

Jako kolejni akt kapitulacji podpisali generał Carl Spaatz (USA), brytyjski marszałek lotnictwa Arthur Tedder oraz sowiecki marszałek Gieorgij Żukow. Charles de Gaulle wysłał na uroczystość generała Jeana de Lattre de Tassigny’ego, który zagroził samobójstwem, gdyby odmówiono mu prawa do podpisania dokumentu i wywieszenia francuskiej flagi.  Niemiecki feldmarszałek Wilhelm Keitel skomentował obecność de Tassigny’ego w ten sposób, że powinien on złożyć podpis po obu stronach – składających i przyjmujących kapitulację. W końcu po protokolarnych przepychankach, miejsce na francuski podpis się znalazło…

II wojna światowa trwała nadal w Azji.  Trzy miesiące później 6 i 9 sierpnia 1945 r. Amerykanie zrzucili bomby atomowe na Hiroszimę i Nagasaki, co przyśpieszyło kapitulację Japonii, która ostatecznie została podpisana 2 września 1945 r. Czy to już ostatni akt II wojny światowej? W Polsce w najbliższych latach będą trwały działania wojenne prowadzone przez sowietów i satelickie Ludowe Wojsko Polskie wobec oddziałów partyzanckich „Żołnierzy Wyklętych”.  Można spotkać się z opinią, za koniec  II wojny można przyjąć dopiero rok 1989 r. kiedy kończy się sowiecka dominacja nad krajami Europy Środkowej i Wschodniej.

Agencja Informacyjna

Agencja InformacyjnaKultura /EST/06.05.2020, akt. 4.05.22

Fot. By Bundesarchiv, Bild 183-1987-0703-507 / unbekannt / CC-BY-SA 3.0, CC BY-SA 3.0 de, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5346192