55 lat Muzeum Więzienia Pawiak

 

28 listopada 1965 roku w Warszawie zostało otwarte Muzeum Więzienia Pawiak. W pięćdziesiątą piątą rocznicę tego wydarzenia Dyrektor Muzeum Niepodległości, doktor Tadeusz Skoczek, zaprasza na wyjątkowy koncert online “Muzeum Więzienia Pawiak. 55 lat w służbie PAMIĘCI”. 

Więzienie śledcze określane mianem Pawiak (nazwa od bliskiej ulicy Pawiej) istniało w Warszawie od czasów powstania listopadowego. W latach 1939-1944 Pawiak był największym niemieckim więzieniem politycznym na terytorium okupowanej Polski. Historycy szacują, że od 2 października 1939 do 21 sierpnia 1944 przez Pawiak „przeszło” około 100.000 osób. Około 37.000 z nich zostało zamordowanych w egzekucjach lub podczas przesłuchań, a około 60.000 wywieziono do niemieckich obozów koncentracyjnych.

Dziś należy mieć świadomość, że pamięć o II wojnie światowej to nie tylko popularne warszawskie Muzeum Powstania Warszawskiego, ale także Muzeum Więzienia Pawiak – będące oddziałem Muzeum Niepodległości w Warszawie. Miejsce to powstało z inicjatywy i przy współudziale byłych więźniów politycznych Pawiaka. Gmach Muzeum stanął na zachowanych fundamentach podziemnych kazamat VII i VIII, wysadzonych w sierpniu 1944 roku. Z dawnej zabudowy pozostał tylko fragment bramy wjazdowej oraz część murów więzienia. Od strony ulicy Dzielnej zachowało się stare drzewo, pamiętające czasy II wojny światowej. Do jego pnia przymocowano tabliczki upamiętniające więźniów. W latach 60. XX wieku zrekonstruowano kilka cel, a także urządzono wystawę poświęconą historii oraz ofiarom Pawiaka. Była więźniarka Pawiaka, rzeźbiarka, portrecistka i poetka Zofia Pociłowska-Kann zaprojektowała pomnik, który stanął na dziedzińcu muzeum.

Muzeum Więzienia Pawiak jest nie tylko miejscem, w którym zgromadzono liczne pamiątki po byłych więźniach, lecz także strefą spotkań z kombatantami i historykami, punktem ciekawych prelekcji oraz wykładów. Rocznica powstania Muzeum Więzienia Pawiak to nie jedyny powód zorganizowania koncertu “Muzeum Więzienia Pawiak. 55 lat w służbie PAMIĘCI”. Koncert wieńczy również prace konserwatorskie wybranych elementów architektonicznych Pawiaka, które były możliwe dzięki środkom z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Samorządu Województwa Mazowieckiego.

Wiele fragmentów Pawiaka po upływie ponad pół wieku wymagało wykonania napraw, uzupełnień i oczyszczenia wieloletnich nawarstwień. W skład prac konserwatorskich weszły między innymi: wykonanie projektu wraz z programem planowanych prac, konserwacja metalowych rzeźb autorstwa profesora Tadeusza Łodziany i profesora Stanisława Słoniny w murze betonowym, konserwacja metalowych napisów na budynku muzeum od strony ul. Dzielnej, oczyszczenie i woskowanie Pomnika Drzewa Pawiackiego, konserwacja ścian budynku muzeum od strony al. Jana Pawła II i dziedzińca od ul. Pawiej, konserwację całościowa muru od strony al. Jana Pawła II oraz konserwację granitowego pomnika autorstwa Zofii Pociłowskiej-Kann.

KoncertMuzeum Więzienia Pawiak – 55 lat w służbie PAMIĘCI” odbędzie się 28 listopada 2020 roku o godzinie 18.00. Będzie możliwy do odsłuchania na kanale muzeum na YouTube

https://www.youtube.com/watch?v=t9pBEI3QxZQ

Ślady pamięci. Pawiak. Martyrologia narodu. Terminy te egzystują ze sobą nierozłącznie.” – Wyjaśnia dr Tadeusz Skoczek Dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie, “Ślady pamięci. 50 lat Muzeum Więzienia Pawiak”. – „Pamięć jest kategorią ulotną, nieuchwytną, przemijającą. Ta zdolność do rejestrowania informacji, skojarzeń, wrażeń zmysłowych nie ma cech trwałości. Ponowne przywoływanie zdarzeń z historii wymaga systematycznego procesu przypominania. Naturalną cechą rozumu ludzkiego jest automatyczny proces wymazywania z pamięci zdarzeń minionych, proces zapominania. Istota ludzka posiada jednak narzędzia pomocne zapamiętywaniu: faktów, wrażeń zmysłowych, symboli. Przechowujemy też w pamięci obraz zdarzeń i odczucia z przeszłości, potrzebny jest jednak impuls, by je na nowo przywołać, potrzebna jest świadomość.” – Mówi dr Tadeusz Skoczek Dyrektor Muzeum Niepodległości w Warszawie, “Ślady pamięci. 50 lat Muzeum Więzienia Pawiak”.

 

Agencja Informacyjna

 

Agencja InformacyjnaKultura, /SYL/ 27.11.2020