Hemar nieznany

 

19 października w poniedziałek o godz. 21 na antenie TVP 1 kolejna premiera Teatru Telewizji. „Cud biednych ludzi” Mariana Hemara w reżyserii Zbigniewa Lesienia. Występują m.in: Rafał Fudalej, Kama Kowalewska, Klaudia Kleina, Małgorzata Rożniatowska, Krystyna Tkacz, Michał Lesień-Głowacki, Krzysztof Wakuliński, Zdzisław Wardejn i Jerzy Zelnik.

Tekst sztuki Mariana Hemara powstał przed 80. laty. Nie zwietrzał?

Reżyser Zbigniew Lesień: Egzemplarz ,, Cudu biednych ludzi” dostałem 25 lat temu od Józefa Kelery, wybitnego krytyka (był u mnie we wrocławskim Teatrze Współczesnym Kierownikiem Literackim). Przez te ćwierćwiecze lat, ten dramat nic, a nic się nie zestarzał. Wręcz przeciwnie – czas działa na jego korzyść. Oczywiście nie sam dystans czasowy, ale to co się dzieje wokół nas, te wszystkie zmiany, moralne, światopoglądowe, polityczne – to one uaktualniają to dzieło Hemara .Ta rzeczywistość, która ,,skrzeczy”, wdziera się w nasze życie, wypiera podstawowe wartości, według których byliśmy wychowani, kształceni. Rodzi się pytanie ,,i komu to przeszkadzało”

Cud biednych ludzi – teatr Marian Hemar
reżyser – Zbigniew Lesień

Cud biednych ludzi” dowodzi, że litera prawa niekiedy bywa martwa?

Reżyser Zbigniew Lesień: Oczywiście w społeczeństwie pod wpływem poprawy warunków życia, zachodzą zmiany. Zaczynamy kwestionować podstawowe wartości i prawa, podważać kanony i kwestionować autorytety. Anarchizując dekalog, anarchizujemy prawo. Czy jest martwe? Myślę że przede wszystkim jest chore. Hemar o tym mówi ustami obrońcy głównego bohatera sztuki – Józefa Bylejaka.

Dysharmonia rozumu i wiary jest nierozwiązalna?

Reżyser Zbigniew Lesień: Minister sprawiedliwości porównuje w przedstawieniu władzą sądowniczą do praw przyrody. Które ktoś je ustanowił i nie ma w nich chaosu. Inaczej niż bywa w prawodawstwie. A co do sprzeczność rozumu i wiary… To zależy jak mocna i trwała jest wiara i jak mądra rozumna sprawiedliwość. I o tym właśnie w głównej mierze traktuje ,,Cud biednych ludzi”. To chyba najlepszy z pięciu utworów dramatycznych Mariana Hemara (1901-1972), poety, prozaika, komediopisarza, satyryka, autora ok. 3.000 piosenek (w tym takich evergreenów jak:„ Kiedy już zakwitną białe bzy”, „Kogo nasz miłość obchodzi”, „Nikt, tylko ty”, „Upić się warto”, „Ten wąsik”), tłumacza Szekspira i Horacego.

Cud biednych ludzi – teatr Marian Hemar
reżyser – Zbigniew Lesień

W Polsce ”Cud biednych ludzi” jest praktycznie nieznany, jego prapremiera była planowana na październik roku 1939… W Polsce Ludowej twórczość pisarza objęta została cenzurą. Sztuka była wystawiona najpierw w tłumaczeniu w Irlandii, Wielkiej Brytanii i Francji, zaś w języku polskim została zagrana po raz pierwszy w 1960 roku jako słuchowisko na antenie Radia Wolna Europa.

Cud biednych ludzi – teatr Marian Hemar
reżyser – Zbigniew Lesień

Spektakl ukazuje moralny konflikt, jaki może zaistnieć przy zderzeniu racjonalności i wiary oraz kodeksu z prawem, jakie dyktuje miłość bliźniego. Wybór między logiką a potrzebą cudu powoduje, iż tekst Hemara jest dramatem ponadczasowym  wymiarze uniwersalnym.

 

Agencja Informacyjna

 

Agencja InformacyjnaKultura / Tomasz Zbigniew Zapert / 15.10.2020