Adam Asnyk – największy poeta pozytywizmu

 

11 września 1838 r. Kaliszu urodził się Adam Asnyk, wielki poeta, patriota i członek Rządu Narodowego w Powstaniu Styczniowym. Po śmierci pochowano go wśród największych Polaków na krakowskiej Skałce.

Ojcem przyszłego poety był Kazimierz Asnyk, bohater Powstania Listopadowego wziętego do niewoli w bitwie pod Olszynką Grochowską. Po powrocie z zesłania na Syberię i osiedlił w Kaliszu na ulicy Zamkowej. Pomimo szlacheckiego pochodzenia zdecydował się zająć handlem skórami, a następnie otworzył hotel i księgarnię. Matką twórcy była Konstancja z Zagórowskich.

 

Adam Asnyk został ochrzczony w kaliskiej katedrze św. Mikołaja Biskupa a jego ojcem chrzestnym został inny uczestnik Powstania Listopadowego, lekarz Walenty Stanczukowski. W 1849 rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Realnej w Kaliszu (obecnie Liceum im. Adama Asnyka). Maturę zdał w 1853 złożył egzamin dojrzałości. W 1856, po czym wyjechał z Kalisza do Warszawy, aby rozpocząć studia w Instytucie Gospodarstwa Wiejskiego i Leśnictwa w Marymoncie. W latach 1957-1859 studiował w Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie. Studia kontynuował poza granicami na uniwersytetach we Wrocławiu, Paryżu i Heidelbergu.

https://www.youtube.com/watch?v=eWiST_pFSwg

Wychowany w duchu patriotyzmu brał udział w ruchu spiskowym przeciwko zaborcom.

W 1860 został aresztowany i uwięziony w X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej. Podczas Powstania Styczniowego był członkiem wrześniowego Rządu Narodowego.

Tajne raporty austriackie zawierają informację, że Asnyk był w grupie organizującej zamach na znienawidzonego przez warszawiaków rosyjskiego namiestnika Berga. Po upadku Powstania Styczniowego wyjechał za granicę. W 1866 uzyskał doktorat z filozofii na Uniwersytecie Ruprechta i Karola w Heidelbergu. Po powrocie osiedlił się na terenie zaboru austryjackiego, początkowo we Lwowie a od 1870 zamieszkał w Krakowie.

W 1871 roku umarła jego ukochana matka Konstancja. W 1875 roku po roku od zawarcia małżeństwa zmarła mu żona.

Te wydarzenia spowodowały “melancholię” twórcy, którą dzisiaj określilibyśmy jako depresję. Dla Asnyka sposobem walki z nią były podróże i aktywny tryb życia. Był pionierem odrykwania dzikiej tatrzańskiej przyrody, był jednym z pierwszych członków Towarzystwa Tatrzańskiego. W 1894 zwiedził odległę Indie i Cejlon. Z kilkumiesięcznej podróży do Włoch powrócił w kwietniu 1897 roku z początkami tyfusu. W wyniku choroby zmarł zmarł 2 sierpnia 1897 roku. W uznaniu jego zasług pochowano go pośród największych Polaków na krakowskiej Skałce.

 

Już za życia uznawano Adama Asnyka za najwybitniejszego poetę epoki pozytywizmu.

Jako poeta debiutował w 1864 roku. Pierwszy i drugi poetycki tomik Asnyka ukazał się w roku 1872, trzeci – dwa lata później. Ostatni opublikowany za życia poety wydany został w roku 1894.

 

 

Agencja InformacyjnaAgencja Informacyjna, Kultura /MAN/ 10.09.2018

Ilustracja: fragment obrazu Jacka Malczewskiego “Asnyk z Muzą”