30 lat temu doszło do Zjednoczenia Niemiec

 

Od 1 lipca 1945 roku przez Niemcy przebiegała granica, która dzieliła kraj na dwie części. Zniesiono ją w 1990 roku w wyniku porozumienia zawartego 12 września podczas moskiewskiej konferencji dwa plus cztery. 3 października mija 30 lat od zjednoczenia Niemiec. W Niemczech obchodzone jest wówczas święto państwowe – Dzień Jedności Niemiec.

II wojna światowa zakończył się dla Niemiec podziałem kraju na cztery strefy okupacyjne. Granica podziału powstała formalnie 1 lipca 1945 roku i przebiegała pomiędzy zachodnimi strefami okupacyjnymi, do których należały Wielka Brytania, Stany Zjednoczone i Francja, a radziecką strefą okupacyjną Niemiec. . Po stronie wschodniej była to jedna z najsilniej strzeżonych granic, stanowiąca część tzw. żelaznej kurtyny.

Po rozpoczęciu w 1949 roku zimnej wojny alianci połączyli swoje strefy w jedną formując Republikę Federalna Niemiec (RFN). Berlin Zachodni ustanowiono obszarem specjalnego administrowania przez aliantów. Związek Radziecki ze swojej strefy utworzył Niemiecką Republikę Demokratyczną (NRD).

Pierwszą propozycje zjednoczenia Niemiec wysunął w 1952 roku Józef Stalin wysyłając 10 marca notę do wszystkich czterech mocarstw. Według tej noty Niemcy miały zostać zjednoczone w jedno niepodległe, demokratyczne państwo z własnymi siłami zbrojnymi, ale o ograniczonej sile. Szczegóły miały być ustalone na konferencji z udziałem wszystkich okupantów oraz obydwoma rządami podzielonych Niemiec. Stanowisko rządu zachodnioniemieckiego było sceptyczne i do realizacji nie doszło.

W 1961 roku, w wyniku częstych ucieczek obywateli na zachód, rząd Wschodnich Niemiec zamknął wszystkie punkty graniczne z RFN. Rozpoczęto też budowę Muru Berlińskiego, co stało się przyczyną pogłębienia podziału Niemiec.

W 1989 roku w NRD rozpoczęły się masowe demonstracje zwane demonstracjami poniedziałkowymi. Podczas obchodów 40-lecia NRD, 7 października, doszło we wschodnim Berlinie do wystąpień, stłumionych przez policję i służbę bezpieczeństwa. Dwa dni później protesty ogarnęły cały kraj. Tym razem nie doszło do stłumienia wszelkimi środkami. Przez kolejne dni napięcie opadało. Doszło do zmiany na stanowisku sekretarza, co jednak nie uciszyło demonstracji. 4 listopada 1989 roku ulicami Berlina przeszło milion osób, które żądały bardziej radykalnych zmian politycznych.  Wobec braku uspokojenia nastrojów społecznych  7 listopada doszło do dymisji rządu. Nowy rząd 9 listopada 1989 roku zniósł, choć nie do końca zamierzenie, ograniczenia w podróżowaniu do RFN. Na wieść o tym mieszkańcy NRD masowo ruszyli na granice. Zjawiska tego nie były w stanie udźwignąć służby graniczne i granica stanęła otworem. Jeszcze tej samej nocy obywatele niemieccy obu państw przystąpili do spontanicznego burzenia Muru Berlińskiego. Mimo tych wydarzeń zjednoczenie obu państw nadal nie było pewne.

Dopiero 28 listopada 1989 roku Helmut Kohl ogłosił  10 punktowy plan zjednoczenia. W lutym 1990 roku odbyło się posiedzenie obu państw niemieckich. W lipcu 1990 roku wszedł w życie układ o unii walutowej, a 12 września na konferencji 2 plus 4 w Moskwie  uregulowano sprawy zagraniczne oraz kształt granic przyszłego państwa. Układ, ratyfikowany przez parlamenty obu państw pomiędzy RFN a NRD o ustanowieniu jedności Niemiec podpisano w dniu 20 września 1990 roku. Na jego mocy kraje związkowe NRD przystąpiły do RFN 3 października 1990 roku, co obecnie uznawane jest za oficjalna datę zjednoczenia Niemiec.

Zjednoczenie Niemiec miało swoją cenę ekonomiczną. Do 2009 roku Niemcy Zachodnie przekazały wschodnim krajom związkowym 250 miliardów euro na dostosowanie wschodnioniemieckiej gospodarki i infrastruktury do poziomu zachodnich krajów związkowych. Był to tzw. podatek solidarnościowy. Również społecznie poniesione zostały konsekwencje. 30 proc. mieszkańców byłego NRD uważa się za ofiary procesu zjednoczeniowego.

Większe konsekwencje społeczne były jednak za czasów istnienia granicy niemiecko- niemieckiej. Przyczyniła się ona do śmierci kilkuset osób. Jak wynika z danych niemieckiego wymiaru sprawiedliwości, ponad 270 osób zginęło w wyniku próby przekroczenia granic. Inne źródła mówią nawet o 400 ofiarach.

Agencja Informacyjna

 

Agencja InformacyjnaGospodarka /now/ 02.10.2020